Nhắc đến phong trào thể thao trong đồng bào Khmer ở huyện Trần Đề, thì mọi người nhớ ngay đến môn đua ghe ngo. Bởi môn thể thao này đã trở thành món ăn tinh thần không thể thiếu tại lễ hội Oóc om bóc. Để chuẩn bị cho lễ hội Oóc om bóc - Đua ghe ngo Sóc Trăng lần thứ III - khu vực đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) sắp tới, đội ghe ngo chùa Bâng Tone Sa, xã Viên An đã lên kế hoạch từ rất sớm. Từ khâu sửa chữa, sơn vẽ ghe ngo, giàn tập dưới nước đến công tác tuyển chọn lực lượng vận động viên (VĐV). Thượng tọa Thạch Song - Trụ trì chùa chia sẻ: “Năm nay, công tác chuẩn bị được thực hiện tương đối sớm, thay vì thuê thợ ở ngoài làm thì nhà chùa tự sửa chữa và sơn vẽ lại toàn bộ 2 chiếc ghe. Chiếc ghe ngo độc mộc dành để cho các VĐV tập luyện, còn chiếc ghe từng giành giải trong mùa hội đua trước để tới gần ngày đua sẽ hạ thủy, tham gia thi đấu”.

Viên An là một trong những địa phương phát triển mạnh mô hình nuôi bò sữa của huyện Trần Đề. Từ khi mô hình này phát triển đã giúp nhiều hộ Khmer thoát nghèo vươn lên làm giàu, ổn định cuộc sống. Nhờ vậy, các VĐV của đội ghe ngo chùa Bâng Tone Sa cũng có điều kiện và yên tâm tham gia tập luyện. VĐV Chim Liên ở ấp Bưng Sa đã có 6 năm tham gia đội ghe ngo của chùa chia sẻ: “Tới mùa lễ hội Oóc om bóc - Đua ghe ngo, hàng ngày, tôi phải tranh thủ cắt cỏ cho bò ăn, vệ sinh chuồng trại sớm hơn, sau đó vắt sữa bò rồi chở đi bán tại trạm thu mua, chiều tranh thủ đến chùa tập luyện cùng anh em trong đội. Tuy vất vả, nhưng bù lại có nhiều niềm vui, nhất là khi thấy đội mình giành chiến thắng trước đối thủ”.

Các VĐV tập trên giàn.

Cái tên Bâng Tone Sa, có lẽ chưa quen lắm với người hâm mộ môn thể thao truyền thống này, nhưng đây là một trong những đội ghe ngo thuộc hàng “lão làng” của Sóc Trăng. Bằng chứng là tại chùa vẫn còn lưu lại chiếc ghe độc mộc mà theo thượng tọa Thạch Song thì gần 100 năm tuổi và đã từng chinh chiến trên những đường đua ngày xưa của tỉnh được tổ chức tại “Pem Kon Thô” (tức vàm Dù Tho). Nhưng cũng vì độc mộc nặng nề và nhiều năm thi đấu, chiếc ghe xuống cấp, nên từ những năm 80, 90 của thế kỷ trước, tên ghe chùa Bâng Tone Sa hình như bị vắng bóng. Đến năm 2011, cùng với sự kiện Festiaval Lúa gạo Việt Nam lần thứ II được tổ chức tại Sóc Trăng mà đua ghe ngo là một trong những hoạt động chính, đội ghe ngo của chùa quyết tâm trở lại với chiếc ghe ngo đóng mới do UBND huyện Trần Đề hỗ trợ. Thế nhưng, sau 4 năm tham gia hội đua, kết quả mang lại chưa được như mong muốn. Mãi đến lễ hội Oóc om bóc - Đua ghe ngo Sóc Trăng lần II - ĐBSCL năm 2015, đội ghe ngo chùa Bâng Tone Sa đã gây bất ngờ trong làng đua ghe ngo của tỉnh nói riêng và khu vực ĐBSCL nói chung khi giành được giải ba và giành giải tư hội đua năm 2016.

Ông Sơn Siêl - Ban Quản trị chùa Bâng Tone Sa cho biết: “Năm nay, khi nhận được kế hoạch, điều lệ giải từ Ban Tổ chức, nhà chùa họp triển khai và thành lập tổ nhóm, hậu cần, tuyển chọn lực lượng VĐV trẻ, khỏe mạnh, có kinh nghiệm để tập luyện. Ban huấn luyện cũng đánh giá cao về ý thức chấp hành tốt của các VĐV và quyết tâm giữ vững thành tích mang về cho địa phương”.

Theo Bí thư Đảng ủy xã Viên An Thạch Văn Mến, ngay từ đầu năm, xã đã bàn với nhà chùa về việc huy động VĐV chuẩn bị tập luyện; nâng cấp, sửa chữa ghe đua. Cái mới là năm nay, VĐV được tập luyện trực tiếp trên ghe, để anh em có cảm giác bơi trực tiếp ngay từ đầu.

Ngoài đội ghe ngo chùa Bâng Tone Sa, hiện các đội ghe ngo chùa: Bâng Phniết (Liêu Tú), Prumvisal (thị trấn Lịch Hội Thượng), Prêk Ompu (Thạnh Thới An), ghe nữ chùa Đơm Pô (Đại Ân 2) cũng đang tích cực tập luyện. Ông Nguyễn Thanh Dũng - Phó Giám đốc Trung tâm Văn hóa - Thể thao huyện Trần Đề cho biết: “Chuẩn bị tham dự lễ hội Oóc om bóc - Đua ghe ngo năm nay, Trần Đề có 5 đội, trong đó có 1 đội nữ tham gia. Hiện tại, các ngành chuyên môn huyện cũng đang nỗ lực để hỗ trợ về mặt kỹ thuật cho các đội, nhất là đội ghe ngo nữ. Còn các đội ghe ngo nam cũng đang ráo riết tập luyện với kỳ vọng sẽ mang niềm vui chiến thắng về cho địa phương và nhà chùa”.

Pon Lư