Đầu năm 1945, chiến tranh thế giới thứ II bước vào giai đoạn cuối, tình hình thế giới chuyển biến có lợi, tạo những điều kiện mới, nhân tố mới cho phong trào cách mạng giải phóng dân tộc Việt Nam phát triển thành cao trào. Dự đoán đúng chiều hướng phát triển của tình hình, chủ động trước thời cuộc nên ngày 12-3-1945, Đảng ta đã ra Chỉ thị “Nhật - Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta”. Công tác chuẩn bị mọi mặt, cả về lực lượng, vật chất và tinh thần được tiến hành chu đáo để đón thời cơ tổng khởi nghĩa.

Ngày 13-8-1945, Hội nghị toàn quốc của Đảng họp ở Tân Trào (tỉnh Tuyên Quang), trên cơ sở đánh giá tình hình thế giới và trong nước, đã khẳng định: cơ hội tổng khởi nghĩa giành chính quyền đã tới. Tiếp đó, ngày 16-8-1945, Quốc dân Đại hội họp, tán thành chủ trương tổng khởi nghĩa của Đảng và bầu ra Ủy ban Dân tộc giải phóng do Hồ Chí Minh làm Chủ tịch. Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi thư kêu gọi nhân dân cả nước tổng khởi nghĩa: “Giờ quyết định cho vận mệnh dân tộc ta đã đến. Toàn quốc đồng bào hãy đứng dậy, đem sức ta mà giải phóng cho ta”. Đây là những chủ trương kịp thời, đúng đắn của Đảng, góp phần trực tiếp cho thắng lợi của cuộc tổng khởi nghĩa giành chính quyền.

Từ ngày 14 đến ngày 18-8, cuộc tổng khởi nghĩa nổ ra, giành thắng lợi ở nông thôn Bắc bộ, đại bộ phận miền Trung và một phần miền Nam; ngày 19-8, khởi nghĩa giành chính quyền thắng lợi ở Hà Nội. Với niềm tin vào thắng lợi của cuộc khởi nghĩa ở thủ đô Hà Nội, dưới sự lãnh đạo của Đảng, các tỉnh, thành trong cả nước dấy lên phong trào đấu tranh mạnh mẽ, nhất tề nổi dậy khởi nghĩa đánh đổ chế độ thực dân phong kiến. Chỉ trong vòng 15 ngày cuối tháng 8 năm 1945, cuộc tổng khởi nghĩa giành thắng lợi hoàn toàn, chính quyền trong cả nước về tay nhân dân.

Nhân dân thủ đô Hà Nội vùng lên giành chính quyền trong những ngày Cách mạng Tháng Tám 1945. Ảnh: Tư liệu

Ở Sóc Trăng, ngày 20-8-1945, Tỉnh ủy Sóc Trăng tổ chức hội nghị và đề ra nhiệm vụ trước mắt của Đảng bộ là “đưa đại bộ phận quần chúng công - nông vào tổ chức cách mạng theo từng giới, giai cấp, chuẩn bị tiếp thu, bảo vệ các cơ sở kinh tế, văn hóa, xã hội khi giành được chính quyền, đẩy mạnh tuyên truyền, vận động binh sĩ theo cách mạng”. Đảng bộ tỉnh Sóc Trăng đã vận dụng linh hoạt đường lối cách mạng chung và chủ trương tổng khởi nghĩa Tháng Tám năm 1945 vào điều kiện cụ thể ở địa phương; sáng tạo trong chỉ đạo phương châm, phương pháp cách mạng, kết hợp chặt chẽ giữa tiến công chính trị, vũ trang, binh vận, tranh thủ và chớp lấy thời cơ, tập hợp, phát huy sức mạnh đoàn kết các tầng lớp nhân dân với tinh thần tiến công cách mạng, thừa thắng xông lên.

Vào sáng sớm ngày 25 tháng 8 năm 1945 hàng vạn người dân khắp nơi trong tỉnh với hàng ngũ chỉnh tề, giương cao cờ đỏ sao vàng và biểu ngữ rầm rập tiến vào Dinh Tỉnh trưởng, buộc Tỉnh trưởng Võ Văn Đảnh tuyên bố giao chính quyền cho Việt Minh. Thay mặt Ủy ban Dân tộc giải phóng tỉnh, đồng chí Dương Kỳ Hiệp đã tuyên bố trước đồng bào “Kể từ ngày 25-8-1945, bãi bỏ chính quyền thực dân phong kiến từ cấp tỉnh, quận đến tổng, làng; bãi bỏ mọi chính sách của chính quyền Pháp, Nhật” giữa tiếng reo hò, tiếng hô khẩu hiệu vang dội của các đoàn diễu hành. Lần đầu tiên trong lịch sử, tỉnh Sóc Trăng đã cùng với cả nước giành lấy chính quyền về tay nhân dân, góp phần quan trọng cùng quân dân cả nước đập tan bộ máy chính quyền của thực dân, phong kiến, lập nên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, Nhà nước công nông đầu tiên ở Đông Nam châu Á.

Hoạt cảnh của Trung tâm Văn hóa tỉnh chào mừng Kỷ niệm ngày Cách mạng Tháng Tám thành công. Ảnh: Q.K

Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945 là bước ngoặt vĩ đại trong lịch sử dân tộc ta. Lần đầu tiên trong lịch sử dân tộc Việt Nam, dưới sự lãnh đạo của Đảng, một nhà nước kiểu mới - nhà nước của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân được xây dựng; nhân dân Việt Nam từ thân phận nô lệ trở thành người dân của một nước độc lập, làm chủ vận mệnh của mình; Đảng Cộng sản Việt Nam trở thành một Đảng cầm quyền. Sự kiện trọng đại này mở ra thời kỳ mới cho nhân dân Việt Nam và cho phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc trên thế giới trong thế kỷ XX, bắt đầu một quá trình sụp đổ không gì cứu vãn nổi của chủ nghĩa thực dân cũ, cổ vũ mạnh mẽ tinh thần và quyết tâm của nhân dân các dân tộc bị áp bức đấu tranh giải phóng dân tộc vì hòa bình và tiến bộ xã hội trên thế giới. Từ đây, đất nước, xã hội, dân tộc và con người Việt Nam bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội.

Cách mạng Tháng Tám thành công là thắng lợi của sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, truyền thống yêu nước nồng nàn, bản lĩnh, trí tuệ và ý chí quật cường của dân tộc ta; là thắng lợi của đường lối cách mạng đúng đắn, sự lãnh đạo sáng suốt, nhạy bén của Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh. Thắng lợi đó đã tạo nên động lực to lớn thúc đẩy toàn dân tộc vượt qua muôn vàn thử thách, hiểm nguy để giành và giữ chính quyền non trẻ, tiến hành 30 năm trường kỳ kháng chiến và chiến thắng hai đế quốc sừng sỏ, hung bạo và giàu mạnh nhất thế giới, thống nhất Tổ quốc, đưa cả nước tiến lên chủ nghĩa xã hội.

Tiết mục ca múa chào mừng Kỷ niệm ngày Cách mạng Tháng Tám thành công. Ảnh: Q.K

Tinh thần và ý chí quật cường cùng những bài học lớn từ Cách mạng Tháng Tám tiếp tục soi đường, cổ vũ toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta vượt qua muôn vàn khó khăn, thử thách, giành những thắng lợi to lớn, có ý nghĩa lịch sử trong công cuộc đổi mới đất nước, tạo nên những biến đổi to lớn, sâu sắc trong đời sống xã hội, đưa đất nước vững bước tiến vào thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Phát huy tinh thần Cách mạng Tháng Tám, Đảng đã khởi xướng và lãnh đạo nhân dân ta tiến hành công cuộc đổi mới và giành được những thắng lợi to lớn, có ý nghĩa lịch sử trên các mặt chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh, quốc phòng, đối ngoại, xây dựng Đảng, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa… Hệ thống chính trị và khối đại đoàn kết toàn dân tộc được củng cố và tăng cường; chính trị, xã hội ổn định, an ninh, quốc phòng được giữ vững; vai trò và vị thế của nước ta trên trường quốc tế ngày càng cao. Đời sống nhân dân ngày càng nâng cao, không khí dân chủ trong xã hội ngày càng được phát huy, văn hóa xã hội không ngừng phát triển. Việt Nam đã vượt qua ngưỡng nước nghèo, chậm phát triển để trở thành nước có thu nhập trung bình; đang thực hiện có hiệu quả mục tiêu kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm an sinh xã hội, duy trì tăng trưởng ở mức hợp lý; chủ động và tích cực hội nhập quốc tế…

Kế thừa và tiếp tục phát huy thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám với quyết tâm thực hiện Di chúc thiêng liêng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, từ khi tái lập tỉnh Sóc Trăng đến nay, dưới sự lãnh đạo của các cấp ủy đảng, chính quyền, sự phối hợp đồng bộ, chặt chẽ của các cấp, các ngành, Mặt trận và các đoàn thể, cùng với sự tham gia, hưởng ứng tích cực của các tầng lớp nhân dân, kinh tế - xã hội của tỉnh ngày càng phát triển, đời sống nhân dân ngày càng được nâng cao.

Tinh thần và ý chí quật cường cùng những bài học lớn từ Cách mạng Tháng Tám tiếp tục soi đường, cổ vũ toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta vượt qua muôn vàn khó khăn, thử thách, giành những thắng lợi to lớn, có ý nghĩa lịch sử trong công cuộc đổi mới đất nước, tạo nên những biến đổi to lớn, sâu sắc trong đời sống xã hội, đưa quê hương, đất nước vững bước tiến vào thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa.

PV