Nơi thực hiện thí điểm đề án là Cơ sở cai nghiện ma túy tỉnh, số 80, đường Hồ Nước Ngọt, Khóm 2, Phường 5, TP. Sóc Trăng, tỉnh Sóc Trăng. Khu cai nghiện ma túy tự nguyện bố trí riêng biệt, được sửa chữa, nâng cấp khang trang hơn, có sân chơi và tập luyện thể dục, thể thao, phòng ở có tivi để học viên xem tin tức và chương trình giải trí khác. Trước những diễn biến ngày càng phức tạp, số người nghiện ma túy trên địa bàn tỉnh có chiều hướng tăng nhanh, đặc biệt là người sử dụng các loại ma túy tổng hợp, ảnh hưởng rất lớn đến tình hình an ninh trật tự - xã hội trên địa bàn, đối tượng ngày càng trẻ hóa thì việc thực hiện đề án là điều cần thiết.

Khu cai nghiện dành cho học viên nữ được đầu tư nâng cấp khang trang. Ảnh: PHƯỚC LIÊU

Đối tượng áp dụng của đề án là người nghiện ma túy có hộ khẩu thường trú hoặc đăng ký tạm trú dài hạn (KT3) tại tỉnh Sóc Trăng lần đầu tham gia cai nghiện tự nguyện; ưu tiên người thuộc diện gia đình chính sách, đối tượng bảo trợ xã hội, đối tượng không còn người thân, hộ nghèo, cận nghèo, người dân tộc thiểu số, người có hoàn cảnh khó khăn...

Quy trình tổ chức cai nghiện tự nguyện gồm 5 giai đoạn như: tiếp nhận, phân loại; cắt cơn, giải độc, điều trị các bệnh nhiễm trùng cơ hội; giai đoạn tư vấn, giáo dục, phục hồi hành vi, nhân cách; giai đoạn lao động trị liệu, hướng nghiệp; giai đoạn phòng, chống tái nghiện, chuẩn bị tái hòa nhập cộng đồng. Thời gian cai rút ngắn còn 6 tháng, thay vì từ 12 đến 24 tháng đối với trường hợp cai bắt buộc.

Cai nghiện tự nguyện và cai nghiện sớm sẽ giúp người nghiện có thêm cơ hội làm lại cuộc đời. Ảnh: PHƯỚC LIÊU

Đề án số 06 đã góp phần giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong công tác cai nghiện cho đối tượng nghiện đang ngày càng trẻ hóa (Theo quy định đối tượng áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc là người nghiện ma túy từ đủ 18 tuổi trở lên đã bị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn mà vẫn còn nghiện hoặc chưa bị áp dụng biện pháp này nhưng không có nơi cư trú ổn định), góp phần hạn chế được người nghiện ma túy ngoài cộng đồng; giảm tình trạng lôi kéo, rủ rê người khác sử dụng ma túy, giảm sự gia tăng người nghiện mới, giảm gánh nặng kinh tế cho gia đình người nghiện; hạn chế nguy cơ lây nhiễm HIV/AIDS ở cộng đồng. Ở góc độ nhân văn, nếu kịp thời cai nghiện cho người nghiện lần đầu thì cơ hội thành công cao để sớm làm lại cuộc đời, đồng thời giảm bớt gánh nặng một khoản phí đối với người nghiện thuộc diện hộ nghèo, hộ có hoàn cảnh khó khăn, hộ dân tộc thiểu số.

Trường hợp của V.T.M.T, ở xã Ngọc Tố (Mỹ Xuyên) là một điển hình. Khi mới 14 tuổi, em đã vướng vào ma túy do thiếu sự quan tâm, chia sẻ từ cha mẹ. Em được đưa đi cai nghiện hồi đầu năm 2020 lúc 17 tuổi, mỗi ngày trôi qua là mỗi ngày em phải đối mặt với sai lầm, cái giá cho sự bồng bột là đánh mất sự hồn nhiên, vô tư của tuổi trẻ. Cũng được đưa vào cai nghiện tự nguyện, ít ai nghĩ rằng em L.T.H.G, ở xã Hòa Tú 2 (Mỹ Xuyên) chỉ mới ở tuổi 15. Bằng sự ngây thơ, G kể lại hành trình đến với ma túy và tác hại của nó thật đơn giản. Khi 13 tuổi em đã vào đời mưu sinh ở TP. Hồ Chí Minh, làm công nhân ở xưởng giày, dép. Dù sống cùng cha mẹ nhưng do đi làm, cộng với việc thường xuyên tăng ca đêm, họ không hề biết con mình thường xuyên trốn nhà đi chơi và nghiện ma túy đá… Việc cai nghiện kịp thời sẽ giúp các em sớm lấy lại cân bằng cuộc sống, tiếp bước cho những ước mơ, hoài bão, làm lại cuộc đời.

Tuy nhiên, theo thống kê của Cơ sở cai nghiện ma túy tỉnh, từ khi thực hiện đề án cai nghiện ma túy đến nay, cơ sở chỉ tiếp nhận chưa đến 100 học viên (nhỏ nhất là 14 tuổi), trong khi mục tiêu đề ra là 200 học viên, giai đoạn 2018 - 2020. Điều này cho thấy phần nào người nghiện ma túy chưa thật sự có quyết tâm từ bỏ, sức ảnh hưởng của ma túy còn rất nặng nề nên đa số khi bị đưa đi cai bắt buộc mới chấp hành (hiện tại cai nghiện bắt buộc là 361 học viên).

Điều trị cai nghiện thành công cần nhiều yếu tố, trong khi đưa người nghiện ma túy cai nghiện bắt buộc gặp nhiều điểm khó do ràng buộc chặt chẽ của luật định thì xu hướng cai nghiện tự nguyện đang là hướng giải quyết đúng đắn, từng bước nâng cao ý thức tự giác làm lại cuộc đời của những người trót vướng vào ma túy.

PHƯỚC LIÊU