NGND Lâm Es giới thiệu về các công trình của mình.

NGND Lâm Es là người dân tộc Khmer đầu tiên của đồng bằng sông Cửu Long được Nhà nước phong tặng danh hiệu NGND. Danh hiệu ấy là sự ghi nhận cho quá trình phấn đấu bằng nghị lực vượt khó, vươn lên trong niềm đam mê dạy học, nghiên cứu và biên soạn sách giáo khoa Khmer ngữ để dạy học cho con em đồng bào Khmer nói riêng và sự nghiệp “trồng người” của ngành giáo dục nói chung.

Thầy Lâm Es sinh năm 1940, tại một vùng quê Nhu Gia xưa. Gia cảnh khó khăn, sớm mồ côi cha, lại ở khá xa tỉnh lị nên chuyện học hành của thầy ngày ấy càng khó khăn gấp bội. Ấy vậy mà, chàng thanh niên Khmer nghèo ngày nào vẫn cố gắng đều đặn mỗi ngày dậy từ 3 giờ sáng để vượt quãng đường hơn 20km đến trường học tập tại Trường Trung học đệ nhất cấp Khai Trí (địa điểm này nay là Nhà trưng bày Văn hóa Khmer). 

Theo phong tục của đồng bào Khmer, thầy xuất gia tu học tại chùa Cần Đước (Mỹ Xuyên). Tại đây, thầy vừa nghiên cứu kinh điển Phật giáo Nam tông vừa tiếp tục tự học song ngữ Việt - Khmer và các ngoại ngữ Pháp, Anh. Tu học được 3 năm, thầy Lâm Es được lên sãi nhì. Cũng từ đây, nghiệp “đưa đò” gắn bó với “sư thầy” Lâm Es khi thầy được sãi cả giao cho nhiệm vụ dạy chữ Khmer cho bà con phật tử và sư sãi tại chùa. Từ năm 1972 - 1977, thầy Lâm Es khoác áo thầy tu nhưng vẫn tiếp tục tự học, đỗ tú tài 2 và làm giáo viên dạy tiếng Khmer, tiếng Pháp tại Trường cấp 2 Pô thi (nay là Trường THCS Lê Vĩnh Hòa, TP. Sóc Trăng). 

Năm 1977, sư Lâm Es xuất tu và chính thức tham gia cách mạng với vị trí cán bộ Ty Giáo dục Hậu Giang (cũ). Trải qua nhiều vị trí công tác tại Ty Giáo dục Hậu Giang (rồi Sở Giáo dục Hậu Giang); năm 1992, khi tỉnh Sóc Trăng được tái lập, thầy Lâm Es được bổ nhiệm làm Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Sóc Trăng cho đến khi nghỉ hưu vào năm 2003. Đến lúc này, sự nghiệp “đưa đò” của thầy vẫn chưa kết thúc mà chỉ chuyển sang một trang mới với vị trí Chủ tịch Hội Khuyến học tỉnh cho đến nay.

Thầy Lâm Es cho biết: “Vùng quê của thầy ngày đó, phần lớn bà con đều rất nghèo. Bản thân gia cảnh thầy cũng khó khăn. Nhận thức được rằng chỉ có học mới có thể thoát dốt, chỉ có thoát dốt mới cứu được mình, giúp được bà con nghèo nên ngay từ nhỏ, thầy đã quyết tâm học tập. Rồi khi bén duyên với nghề giáo viên, thầy tự nhủ càng phải cố gắng học tập, nghiên cứu và giảng dạy hơn nữa vì chỉ có như vậy mới giúp ích được cho nhiều người hơn”.  

Trong quá trình công tác ở ngành giáo dục và đào tạo, thầy Lâm Es đã có nhiều công trình cống hiến quan trọng, đặc biệt là trong việc giảng dạy ngôn ngữ Khmer. Thầy Lâm Es chia sẻ: “Qua nghiên cứu, tìm hiểu dựa trên các bộ sách, tài liệu giảng dạy tiếng Khmer từ thời Pháp thuộc và Mỹ - ngụy, thầy đã thực hiện đề tài “Biên soạn Sách giáo khoa (SGK) Tiếng Khmer”. Đến tháng 6-1979, Bộ Giáo dục phân công thầy làm chủ biên SGK Tiếng Khmer quyển 1, 2, 3, 4. Qua thẩm định, các quyển sách được Hội đồng thẩm định đánh giá tốt”.

Bộ SGK Tiếng Khmer do thầy Lâm Es chủ biên được tái bản nhiều lần và trở thành bộ SGK được sử dụng chính thức cho hoạt động dạy và học tiếng Khmer cho đến nay. Ngoài ra, thầy Lâm Es còn có rất nhiều công trình liên quan đến việc dạy và học tiếng Khmer có tầm ảnh hưởng toàn quốc. 

Từ khi đảm nhiệm vai trò Chủ tịch Hội Khuyến học tỉnh, thầy chẳng những hoàn thành tốt nhiệm vụ, dùng uy tín của mình vận động nguồn quỹ cho công tác khuyến học tỉnh nhà, mà còn tiếp tục nghiên cứu, giảng dạy tiếng Khmer và phát huy tốt vai trò là người có uy tín cấp tỉnh. Với những cống hiến to lớn của mình, thầy Lâm Es được công nhận là NGƯT vào năm 1994 và NGND vào năm 2002. 

“Hết nhiệm kỳ này, thầy sẽ rời vị trí Chủ tịch Hội Khuyến học tỉnh. Nếu sức khỏe đảm bảo, thầy sẽ tiếp tục tham gia công tác nhưng ở những phần việc nhẹ hơn. Theo thầy nghĩ, đã làm nghề giáo thì trách nhiệm của mình vẫn còn, chỉ khi nào “nhắm mắt” mới hết trách nhiệm thôi” - thầy Lâm Es tâm sự.

Anh Thụy