Thiếu tướng, Anh hùng LLVTND Ngô Văn Nhẫn.

Sinh ra và lớn lên trong một gia đình nông dân nghèo ở một vùng quê giàu truyền thống cách mạng - xã Vĩnh Hưng, huyện Vĩnh Lợi (Bạc Liêu), tuổi thơ nghèo khó, cơ cực, chịu sự áp bức của thực dân, địa chủ đã giúp ông Năm Nhẫn sớm giác ngộ và tham gia cách mạng khi tuổi còn nhỏ. Năm 1948, ông tham gia Vệ quốc Đoàn, năm 1949 ông được đứng vào hàng ngũ Đảng Cộng sản Việt Nam. Trong suốt cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, ông Năm Nhẫn tham gia nhiều trận đánh lớn nhỏ, nổi bật là trận đánh đồn Hộ Phòng làm nức lòng nhân dân. Sau Hiệp định Giơ-ne-vơ, ông được phân công ở lại bám trụ miền Nam. Trong những năm tháng kháng chiến chống Mỹ cứu nước, ông đã tham gia xây dựng cơ sở cách mạng, xây dựng lực lượng vũ trang, làm Tỉnh đội phó rồi Tỉnh đội trưởng Sóc Trăng. Tỉnh Sóc Trăng trong chiến tranh là một vùng ác liệt, địa thế ở đây có nhiều đặc thù nên giữa ta và địch giành giật nhau từng tấc đất, từng cụm dân cư. Ông Năm Nhẫn là người xây dựng và phát triển Tiểu đoàn Phú Lợi anh hùng - quả đấm thép của lực lượng vũ trang tỉnh. Dưới sự chỉ huy của ông, lực lượng vũ trang tỉnh Sóc Trăng đã đánh thắng nhiều trận càn của Mỹ ngụy, bảo vệ an toàn các cơ quan đầu não của tỉnh; tạo điều kiện cho cơ sở cách mạng phát triển mở rộng địa bàn kháng chiến. Trong Tổng tấn công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968, đợt 1, ông Năm Nhẫn chỉ huy cánh quân đánh vào TX. Bạc Liêu; đợt 2, ông lại cầm quân đánh vào TX. Sóc Trăng. Tên tuổi Năm Nhẫn được nhân dân mến phục, kẻ thù khiếp sợ. Ông Năm Nhẫn đã cùng với đồng chí, đồng bào chung vai sát cánh giải phóng tỉnh Sóc Trăng, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.

Trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng, ông Năm Nhẫn luôn sống giản dị, gần gũi, chân tình với đồng chí, nhân dân. Ông tâm sự: “Tôi từ lúc tham gia cách mạng đến nay đều sống dựa vào nhân dân, được nhân dân che chở, đùm bọc; vì vậy tôi luôn phấn đấu vì cuộc sống của nhân dân”. Nói về ông Năm Nhẫn, đại tá, Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân Phạm Minh Lý, nguyên Chủ nhiệm Quân y Tỉnh đội Sóc Trăng cho biết: “Anh Năm sống ở đâu cũng được dân thương, che chở và bảo vệ. Đối với bộ đội, anh luôn cảm hóa, giáo dục, thuyết phục anh em có tình có lý nên anh em bộ đội ai cũng thương anh. Tấm gương của anh Năm Nhẫn xứng đáng để cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang học tập và noi theo”. Đồng chí Lê Phước Thọ - nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Trưởng Ban Tổ chức Trung ương, nguyên Bí thư Tỉnh ủy Sóc Trăng là một trong những đồng chí từng sát cánh cùng ông Năm Nhẫn trong thời kỳ bom đạn nhận xét: “Điều đặc biệt ở anh Năm Nhẫn là người có khả năng tập hợp, đoàn kết nội bộ tốt; là người tổ chức xây dựng lực lượng vũ trang do nhân dân, vì nhân dân”.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đến thăm và tặng quà  thiếu tướng Ngô Văn Nhẫn.

Sau ngày giải phóng miền Nam, chưa được một ngày nghỉ ngơi sum họp gia đình, ông Năm Nhẫn lại lên đường cùng đồng đội chiến đấu bảo vệ biên giới Tây Nam, giúp nước bạn Campuchia thoát nạn diệt chủng. Với ông, quãng thời gian chiến đấu giành lại tự do cho đất nước Chùa Tháp là những ký ức không bao giờ quên. Năm 1979, ông làm Trưởng đoàn chuyên gia quân sự tỉnh Hậu Giang (Đoàn 9902), Phó Tư lệnh Mặt trận 979, cùng với quân đội cách mạng Campuchia, trực tiếp chỉ huy đơn vị giải phóng nhân dân Campuchia thoát khỏi họa diệt chủng. Chỉ huy quân tình nguyện Việt Nam giúp dân ổn định và phát triển sản xuất, xây dựng cuộc sống mới. Gần 10 năm sang giúp bạn, nơi nào trên đất nước Chùa Tháp cũng in dấu chân của ông, thiếu tướng Ngô Văn Nhẫn và bộ đội tình nguyện Việt Nam nhận được sự tin tưởng, yêu mến của người dân Campuchia. Trong chiến tranh hay trong xây dựng đất nước, tướng Năm Nhẫn luôn thể hiện là một người lính xung phong, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, đầy chất nhân văn của một người cộng sản, của Bộ đội Cụ Hồ, xứng đáng là người anh cả của lực lượng vũ trang tỉnh Sóc Trăng.

Hơn 50 năm tham gia cách mạng, từng xông pha trận mạc trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, làm nghĩa vụ quốc tế giúp bạn Campuchia, năm 1990, thiếu tướng Ngô Văn Nhẫn nghỉ hưu. Những tưởng rằng khi về hưu sẽ được vui thú điền viên cùng vợ con trong ngôi nhà đơn sơ do bạn bè, đồng đội dựng lên ở ngoại ô TP. Sóc Trăng, ông Năm Nhẫn được Tỉnh ủy và Hội Cựu chiến binh mời đảm nhiệm chức vụ Chủ tịch Hội Cựu chiến binh tỉnh. 10 năm trên cương vị Chủ tịch Hội Cựu chiến binh tỉnh, ông Năm Nhẫn đã có công lớn trong việc xây dựng tổ chức cơ sở hội, phát triển hội viên, tổ chức các mô hình hoạt động hiệu quả, được Tỉnh ủy và Trung ương Hội Cựu chiến binh Việt Nam đánh giá cao. Điểm nổi bật trong thời gian này, ông dồn sức chăm lo để cuộc sống của hội viên cựu chiến binh được tốt hơn và quan tâm đến việc tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ, những đồng đội của ông đã anh dũng chiến đấu và hy sinh vì độc lập dân tộc và làm nghĩa vụ quốc tế cao cả. Mặc dù đã tuổi cao sức yếu nhưng khi sức khỏe khá lên ông vẫn đi về các vùng sâu, vùng xa trong tỉnh, gần gũi bà con, quan tâm đến cuộc sống của người dân. Ông cũng có nhiều ý kiến đóng góp quý báu cho Tỉnh ủy, UBND tỉnh trong lãnh đạo phát triển kinh tế - xã hội, chăm lo cho cuộc sống của nhân dân. Đặc biệt là luôn quan tâm từng bước xây dựng và trưởng thành của lực lượng vũ trang tỉnh và vui mừng khi lực lượng vũ trang mà ông dày công gầy dựng đã hai lần được Nhà nước phong tặng danh hiệu anh hùng (trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước và trong thời kỳ đổi mới).

Với những cống hiến lớn lao, ông được Đảng, Nhà nước và nước bạn Campuchia tặng nhiều phần thưởng cao quý. Năm 1995, thiếu tướng Ngô Văn Nhẫn đã được Đảng và Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân. 

Thiếu tướng Ngô Văn Nhẫn là một trong những cán bộ lão thành cách mạng, “nhân chứng lịch sử” của Đảng bộ tỉnh qua hai thời kỳ chống giặc ngoại xâm và xây dựng quê hương, đất nước. Ông cũng là một vị tướng thuộc thế hệ các tướng lĩnh quân đội nhân dân Việt Nam trưởng thành qua hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, là người anh cả của lực lượng vũ trang tỉnh Sóc Trăng. Nhân cách và cuộc đời binh nghiệp của vị tướng luôn sống vì nhân dân xứng đáng để các thế hệ cán bộ, đảng viên và lực lượng vũ trang trong tỉnh học tập, noi theo.

Quốc Kiên