Theo đó, huyện triển khai xuống giống 31.000ha lúa đặc sản, sản lượng đạt 180.420 tấn và lộ trình hướng đến năm 2020, toàn huyện sẽ nâng diện tích lúa đặc sản lên 32.000ha, sản lượng đạt 186.182 tấn. Tuy nhiên, chỉ tính riêng năm 2017, diện tích lúa đặc sản của huyện đã lên con số gần 46.000ha, với sản lượng gần 308.000 tấn, năng suất lúa bình quân 6,7 tấn/ha, vượt xa kế hoạch đã đề ra.

Hiệu quả kinh tế từ cơ cấu canh tác lúa đặc sản

Phát triển lúa đặc sản gắn với mô hình cánh đồng mẫu không chỉ nâng cao được hiệu quả sản xuất lúa mà còn góp phần giảm chi phí đầu vào, như: giống, vật tư, thuốc bảo vệ thực vật, công lao động giảm từ 8% đến 10%... Ngoài ra, năng suất bình quân của mô hình đạt 6,8 - 7 tấn/ha; lợi nhuận cao hơn so với sản xuất ngoài mô hình từ 2 đến 2,5 triệu đồng/ha. Đối với các giống lúa đặc sản như: ST, RVT, OM4900, Tài nguyên, khi được sản xuất theo mô hình cánh đồng mẫu, lợi nhuận cao hơn từ 4 đến 5 triệu đồng/ha so với sản xuất lúa cao sản ngắn ngày ngoài mô hình.

Gạo Tài nguyên Thạnh Trị được xem là đặc sản có tiếng trong và ngoài tỉnh.

Việc chuyển đổi và đưa giống lúa Tài nguyên thuần chủng vào sản xuất đã đạt năng suất khá cao, bình quân 7 tấn/ha, giá lúa tươi từ 7.000 đến 7.200 đồng/kg. Mặc dù năng suất mùa vụ năm 2017 thấp hơn so với cùng kỳ năm trước là 400kg - 500kg/ha nhưng vẫn đảm bảo cho người nông dân lợi nhuận từ 25 đến 27 triệu đồng/ha.

Phó Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Thạnh Trị Trần Trang Nhã cho biết: “Nhằm tạo thuận lợi cho người dân canh tác các giống lúa đặc sản, trước mùa vụ, đơn vị đã phối hợp với UBND các xã, thị trấn xây dựng kế hoạch phân vùng sản xuất lúa đặc sản và xúc tiến liên kết bằng cách chủ động mời gọi các doanh nghiệp, công ty, đại lý, thương lái trong và ngoài huyện tham gia liên kết sản xuất, cũng như cung ứng vật tư đầu vào và tiêu thụ sản phẩm cho người dân”.

Cũng theo Phó Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, tính riêng năm 2017, toàn huyện có 10/10 xã, thị trấn có diện tích liên kết sản xuất, với 40.431ha, đạt 73% diện tích sản xuất; trong đó có 47 đơn vị, trong và ngoài huyện tham gia liên kết sản xuất cung ứng vật tư đầu vào và tiêu thụ sản phẩm với tổng diện tích 14.138ha, chiếm hơn 25% so diện tích sản xuất và hầu hết giá bao tiêu cao hơn giá thị trường bên ngoài từ 500 đến 2.500 đồng/kg. Bên cạnh đó, để việc sản xuất lúa đặc sản được đồng loạt, Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện đã tiến hành củng cố, nâng cao hiệu quả hoạt động, quản lý điều hành kinh tế hợp tác thông qua hình thức thành lập các hợp tác xã (HTX), tổ hợp tác (THT). Theo đó, toàn huyện có 12 HTX nông nghiệp và 359 THT và tỷ lệ HTX hoạt động tốt chiếm 33%; HTX khá gần 45%. Hầu hết các HTX, THT đều lên sẵn kế hoạch sản xuất, kinh doanh, thực hiện tốt khâu hợp tác làm đất, thủy lợi khép kín, bơm nước tập trung.

Tập trung đầu tư cơ sở hạ tầng, cơ giới hóa sản xuất

Trên cơ sở kết quả đánh giá, phân loại các HTX, THT, hàng năm, Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện đã chủ động phối hợp UBND các xã, thị trấn tập trung củng cố, nâng cao chất lượng hoạt động các HTX, THT trung bình, yếu để xóa tên dần nhằm từng bước nâng cao chất lượng hoạt động, gắn với việc thành lập mới ở những nơi có điều kiện, cũng như lựa chọn các mô hình điển hình để làm điểm nhân rộng.

Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Văn Sô thông tin: “Để đáp ứng việc sản xuất cũng như khâu thu hoạch lúa, đến nay, toàn huyện có khoảng 20.000 máy phục vụ nông nghiệp các loại, như: máy cày, gặt đập liên hợp, máy cấy... Qua đó, đưa tỷ lệ cơ giới hóa trong khâu làm đất, thu hoạch đạt 100%. Bên cạnh đó, việc triển khai Đề án “Phát triển sản xuất lúa đặc sản” đã tạo được mối liên kết tốt giữa 4 nhà. Đặc biệt, sự liên kết giữa doanh nghiệp với nông dân về hợp đồng cung ứng vật tư đầu vào, bao tiêu sản phẩm đầu ra, giảm chi phí đầu vào, tăng lợi nhuận ngày càng hiệu quả. Riêng khâu cơ giới hóa đã góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất, hiệu quả kinh tế, giảm lao động, giảm tổn thất sau thu hoạch, gia tăng giá trị sản lượng trong sản xuất nông nghiệp”.

Trao đổi cùng chúng tôi, Phó Chủ tịch UBND huyện Thạnh Trị Trương Vũ Phương cho biết: “Xác định cây lúa đặc sản là thế mạnh nên huyện rất quan tâm công tác đầu tư các công trình giao thông, thủy lợi nội đồng nhằm tạo nguồn và khơi thông dòng chảy; đồng thời dự trữ nguồn nước ngọt phục vụ sản xuất và vận chuyển hàng hóa; đầu tư xây dựng mới và nâng cấp các hệ thống cống, bọng, trạm bơm theo hướng mở rộng quy mô diện tích thủy lợi khép kín tại từng địa phương, nhằm ứng phó biến đổi khí hậu. Năm 2017, huyện triển khai nạo vét được 204.022m kênh. Đồng thời, chỉ đạo các đơn vị chuyên môn tăng cường chuyển giao khoa học kỹ thuật; dự tính, dự báo về tình hình dịch bệnh, chuyển đổi cơ cấu giống cây trồng, vật nuôi theo hướng chất lượng cao, gắn với duy trì, phát triển, nhân rộng các mô hình có hiệu quả và xây dựng những mô hình mới để làm thí điểm, rút kinh nghiệm”.

Cũng theo đồng chí Trương Vũ Phương, hiện địa phương đã và đang ưu tiên thực hiện các mô hình ứng dụng sản xuất mới theo hướng tập trung quy mô lớn, hạ giá thành sản phẩm, tăng tính cạnh tranh, kết hợp với khâu liên kết, tiêu thụ sản phẩm, giúp nông dân nâng cao thu nhập, phát triển bền vững. Hàng năm, từ nguồn vốn nông - lâm - thủy sản và vốn tỉnh hỗ trợ, huyện tổ chức trên 100 lớp tập huấn chuyển giao khoa học kỹ thuật cho nông dân trong vùng Đề án lúa đặc sản”.

Thúy Liễu