Trao đổi với chúng tôi, Phó Chủ tịch UBND xã Lạc Hòa Trương Văn Vũ cho biết: “Xã có đông đồng bào Khmer sinh sống, chiếm trên 54% số dân của địa phương. Đời sống chủ yếu của bà con dựa vào trồng màu và khai thác nguồn lợi ven biển. Đặc biệt nghề khai thác nghêu thịt đã giải quyết công ăn việc làm, mang lại nguồn thu nhập chính cho nhiều bà con Khmer nghèo, góp phần rất lớn vào công tác giảm nghèo, phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương”.

Nhờ biết khai thác nghêu theo hướng bền vững đã giúp bà con nghèo ở Đại Bái ổn định cuộc sống.

Khi mặt trời đã lên cao cũng là lúc con nước hoàn toàn rút cạn, nước biển đã lùi về phía xa chỉ còn lại những bãi cát pha lẫn bùn bằng phẳng. Đây cũng là lúc bà con bắt đầu một ngày mưu sinh. Từ chùa Đại Bái ra ngoài khu rừng phòng hộ khoảng mấy chục mét, chúng ta dễ dàng bắt gặp từng tốp người tập trung ở những khu đất trống để chờ con nước rút rồi men theo những tán rừng phòng hộ đi về phía bãi nghêu. Tùy theo thủy triều lên xuống theo ngày, khi nước đã cạn, thời tiết thuận, không có mưa, gió biển lặng, đồng nghĩa với việc mưu sinh của bà con sẽ thuận lợi. Theo quan sát của chúng tôi, mỗi ngày trên bãi nghêu Đại Bái thường có hàng trăm người, cả người lớn lẫn trẻ em đều hành nghề bắt nghêu. Cứ thế trên bãi nghêu chạy dài khoảng 4 cây số dọc ven biển xã Lạc Hòa nhanh chóng đông kín người.

Tuy mới 14 tuổi nhưng em Nguyễn Văn Nghĩa đã có “thâm niên” trong nghề bắt nghêu hơn 5 năm. Mùa hè, ngày nào em cũng đi, còn hiện tại thì vào chủ nhật hàng tuần em lại được mấy bạn cùng xóm rủ đi bắt nghêu. Vì cuộc sống mưu sinh vất vả khiến làn da của em sạm đen bởi nắng, gió và vị mặn của nước biển. Trên tay cầm chiếc móc và một chiếc xô nhỏ nhưng em tỏ ra rất tinh nhanh, chuyên nghiệp và kinh nghiệm trong nghề. Đang lom khom bắt nghêu, Nghĩa nhanh lẹ đáp lời chúng tôi: “Em chỉ bắt những con nghêu bự, còn những con nhỏ để lại lần sau. Tùy theo từng con nước mà bắt được nhiều hay ít nghêu. Khi nước bắt đầu cạn dần mình sẽ nhìn thấy nghêu rõ và càng ra xa phía biển thì càng bắt được nhiều và nghêu lớn hơn”. Cũng theo lời chia sẻ kinh nghiệm của Nghĩa, điều quan trọng là phải nhanh mắt, nhanh chân mới bắt được nhiều nghêu. “Những hôm con nước ít, em bắt được khoảng 5 đến 6kg/ngày, bán với giá 20.000 đồng/kg cũng được hơn 100.000 đồng. Với số tiền này em dùng để mua tập, viết đi học” - Nghĩa tiếp lời.

Theo thông tin từ đồng chí Trương Văn Vũ, nghề khai thác nghêu có từ lâu đời. Đa số bà con là những cư dân nghèo ở xã, đặc biệt bà con ở ấp Đại Bái và Đại Bái A, không có ruộng đất chỉ sống bằng nguồn lợi ven biển, trong đó có nghề khai thác nghêu. Nghề đánh bắt nghêu thịt đã thịnh hành nhiều năm nay và mang lại nguồn thu nhập chính cho bà con nghèo ở địa phương. Mỗi gia đình thường có từ 1 người đến 2 người, thậm chí có gia đình cả nhà cùng đi bắt. Chính vì vậy, những năm gần đây, số người bỏ đi làm ăn xa đã giảm, họ không lo bị thất nghiệp vì đã có tiền trang trải cuộc sống nhờ nghề khai thác nghêu thịt.

Số lượng nghêu thịt ở Đại Bái ngày càng dồi dào hơn, góp phần tạo công ăn việc làm cho bà con.

Có thời gian ở bãi nghêu Đại Bái do bà con khai thác sản lượng nghêu cám nhiều khiến nghêu ở nơi đây lâm vào tình trạng cạn kiệt. Những năm gần đây, nhờ chính quyền địa phương cùng ngành chức năng đẩy mạnh công tác tuyên truyền nên bà con đã thay đổi về hình thức khai thác. Việc khai thác nguồn lợi thủy, hải sản ven biển và dưới tán rừng, đặc biệt nghề khai thác nghêu ngày càng mang tính bền vững. Hiện nay, bà con chủ yếu khai thác bằng tay chứ không dùng máy cào nghêu. Chính vì vậy, sản lượng nghêu ở Đại Bái ngày càng dồi dào. Thu nhập từ nghề khai thác nghêu thịt vì thế cũng ổn định và tăng cao. Mỗi hôm, nếu con nước thuận thì một người cũng có thể kiếm được hàng trăm ngàn đồng.

Hôm chúng tôi đến ngay ngày con nước thuận nên muốn gặp bà con thì phải ra tận bãi nghêu. Đang nhanh tay đưa bắt từng con nghêu, anh Sơn Tài ở ấp Đại Bái A vẫn tranh thủ khoe với chúng tôi: “Gia đình tôi không có ruộng đất, sống bằng nghề đi bắt nghêu. Hôm nào gặp khi nước thuận, không mưa bão mình cũng bắt được khoảng hơn 10kg nghêu, bán với giá 20.000 đồng/kg cũng kiếm được 200.000 đồng. Đi bắt nghêu cũng phụ thuộc vào thời tiết, một tháng có 2 con nước nên chỉ bắt được khoảng gần 20 ngày. Nhờ vậy, gia đình mình mới có tiền trang trải cuộc sống và cho con đi học”.

Nắng đã nhạt, thủy triều đã lên, bãi nghêu nhanh chóng chìm dưới nước. Một ngày mưu sinh của bà con ở bãi nghêu Đại Bái khép lại. Hy vọng, ngày mai “trời quang mây tạnh” để những cư dân nơi xứ biển lại tiếp tục một ngày mưu sinh tuy gian nan nhưng đầy ắp niềm vui.

K.Thoa