* Thi hành án gian nan do đương sự không đồng tình nội dung bản án

Bản án số 13/2017/DS-ST, ngày 15-6-2017 của Tòa án nhân dân (TAND) tỉnh tuyên xử buộc bà Trà Thị Tàu và những người có quyền, nghĩa vụ liên quan phải giao trả cho Thánh tịnh Thanh Vân Điện phần đất đã chiếm sử dụng là 691,9m2 tại thửa số 10, tờ bản đồ số 04 tọa lạc Khóm 5, Phường 2 (TP. Sóc Trăng). Tuy nhiên, phía bà Tàu không đồng ý và cho rằng nguồn gốc thửa đất số 10 là của vợ chồng bà Lê Thị Thanh (dì ruột bà Tàu) và vợ chồng bà Thanh chỉ hiến cho Thánh tịnh Thanh Vân Điện phần đất phía trong. Năm 1971, bà Thanh cho bà Tàu một phần đất mặt tiền của thửa số 10, do dì cháu nên chỉ nói miệng, không có giấy tờ và phần đất này bà cùng gia đình sử dụng ổn định đến nay. Bà Tàu yêu cầu, hủy một phần giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mà UBND tỉnh đã cấp cho Thánh tịnh Thanh Vân Điện. Việc yêu cầu của bà Tàu không được tòa án chấp nhận.

Đại diện Thánh tịnh Thanh Vân Điện nhận tài sản và đóng cọc ranh đất. Ảnh: S.M

Không đồng tình nội dung bản án nên gia đình bà Tàu kiên quyết không tự nguyện giao đất để thi hành án. Gia đình bà Tàu cho rằng, khi tòa án xử sơ thẩm thì bản thân bà Tàu bị bệnh nên không kháng cáo kịp thời trong thời hạn. Để giải tỏa những vướng mắc của phía bà Tàu, Chủ tịch UBND tỉnh, kiêm Trưởng Ban Chỉ đạo THADS tỉnh chỉ đạo Cục THADS phối hợp TAND tỉnh đề nghị TAND cấp cao tại TP. Hồ Chí Minh sớm có thông tin về việc bà Tàu gửi đơn kháng cáo quá hạn. Ngày 24-5-2019, TAND cấp cao có Quyết định số 11/2019/DSPT-QĐ với nội dung, lý do kháng cáo của bà Tàu là không chính đáng nên tòa án không chấp nhận việc kháng cáo quá hạn của bà Tàu.

Do bà Tàu thuộc diện gia đình chính sách, có công với cách mạng và người cao tuổi, Cục THADS đã nhiều lần xin ý kiến Ban Chỉ đạo THADS tỉnh. UBND tỉnh cùng các cơ quan chuyên môn đã nhiều lần làm việc trực tiếp với bà Tàu, gia đình bà để vận động, thuyết phục nhưng vẫn không thành. Thậm chí, Chủ tịch UBND tỉnh, kiêm Trưởng Ban Chỉ đạo THADS tỉnh đã từng chỉ đạo Cục THADS tỉnh phối hợp với chính quyền địa phương tổ chức họp dân để nghe ý kiến liên quan đến nguồn gốc đất trên theo yêu cầu của gia đình bà Tàu. Ngoài ra, Cục THADS cùng các cơ quan, đoàn thể, địa phương đã nhiều lần vận động gia đình bà Tàu tự nguyện thi hành án nhưng vẫn bất thành. Ngay cả khi chấp hành viên vận động Ban đại diện Hội Thánh Cao đài Tiên Thiên tại Sóc Trăng (Thánh tịnh Thanh Vân Điện trực thuộc Hội Thánh Cao đài Tiên Thiên) thống nhất hỗ trợ cho gia đình bà Tàu một khoản tiền để lo cho cuộc sống. Tuy nhiên, phía gia đình bà Tàu vẫn kiên quyết không giao tài sản, nhận tiền hỗ trợ khi chấp hành viên đến thông tin.

* Vận động thấu tình, đạt lý

Đến giai đoạn này, Cục THADS phải xin ý kiến để thực hiện cưỡng chế, vì bản án đã có hiệu lực pháp luật và cơ quan có thẩm quyền đã xem xét thấu đáo, bên được thi hành án cũng có thiện chí hỗ trợ. Chủ tịch UBND tỉnh, kiêm Trưởng Ban Chỉ đạo THADS tỉnh thống nhất nhưng chỉ đạo lãnh đạo Hội LHPN tỉnh phải đến “tâm tình” cùng gia đình bà Tàu trước khi thực hiện các bước tiếp, theo quy định pháp luật. Lãnh đạo tỉnh và các ngành chức năng không hề mong muốn xảy ra việc thực hiện cưỡng chế thi hành án nhưng tất cả “đành chấp nhận” khi không thể thuyết phục được sự tự nguyện thi hành án của người dân. Tuy nhiên, theo nhận định của lãnh đạo UBND tỉnh cùng với niềm hy vọng vào tầm quan trọng công tác dân vận Hội LHPN tỉnh, biết đâu có thể tạo được kỳ tích!

Bà Trà Thị Tàu cùng gia đình thống nhất tự nguyện bàn giao tài sản thi hành án. Ảnh: S.M

Không phụ sự kỳ vọng trên, đại diện Hội LHPN tỉnh đã chân tình, khéo léo, kiên trì vận động và bất ngờ tạo được sự đồng thuận của người dân. Bà Trần Thị Thu Hằng - Phó Chủ tịch Hội LHPN tỉnh (người trực tiếp thực hiện vận động) chia sẻ: “Khi nhận sự chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh, tôi thật sự khá lo lắng, dù đã nghiên cứu và nắm rất kỹ từng chi tiết vụ việc thi hành án. Trước khi gặp gia đình cô Tàu, tôi đã xuống phường, khóm nơi gia đình cư trú và hầu như đều nhận được cái lắc đầu từ cán bộ cơ sở. Họ cho rằng không thể nào tiếp cận và thuyết phục được gia đình cô Tàu”. Nhưng được phân công của lãnh đạo thì phải cố gắng hoàn thành nhiệm vụ, người cán bộ phụ nữ đề nghị địa phương hỗ trợ tìm đến nhà một người dân có uy tín, tiếng nói và niềm tin với gia đình bà Tàu. Đại diện Hội LHPN tỉnh đã phân tích, giải thích tận tường mọi việc để người có uy tín ở địa phương thấu hiểu mà có sự nhiệt tình tác động, hỗ trợ.

Cũng theo đại diện Hội LHPN tỉnh, lần đầu gặp mặt, gia đình bà Tàu không hề “mặn mà”, nếu không nhờ người có uy tín ở địa phương, có lẽ cán bộ phụ nữ sẽ không tiếp cận được người dân. Sau đó, người cán bộ phụ nữ đã chịu khó lắng nghe tất cả những bức xúc, tâm tư, tình cảm và nguyện vọng của người dân. Khi lần thứ hai gặp mặt, gia đình bà Tàu đã niềm nở hơn và những lần tiếp theo người dân đã thực sự tin tưởng, mở lòng. Khi tự nguyện bàn giao tài sản, cô con dâu bà Tàu chân thành chia sẻ: “Chị Hằng nói sao gia đình tôi làm vậy. Những lời nói của chị như đi vào tim tôi, khiến tôi rất ưng lòng chấp nhận…”. “Tôi nói rõ mục đích mình đến đây; hậu quả và lợi ích của việc tự nguyện thi hành án, không tự nguyện thi hành án…” - bà Hằng cho biết. Mấu chốt ở đây có lẽ ở từ “chiếm đất” thể hiện trong nội dung bản án và các văn bản thi hành án nhưng nếu nói giao đất cho hoạt động tôn giáo thì sẽ hài hòa! Song song việc vận động, thuyết phục của đoàn thể, Cục trưởng Cục THADS tỉnh chỉ đạo chấp hành viên tiếp tục vận động phía bên được THADS có sự hỗ trợ và kiến nghị địa phương có chính sách quan tâm hơn đối với gia đình bà Tàu.

Việc vận động tự nguyện bàn giao tài sản trên không chỉ là niềm vui của bên được thi hành án mà còn là sự hân hoan của các cơ quan chức năng và niềm tin của nhân dân. Người có uy tín ở địa phương (đã hỗ trợ vận động) - ông Trương Vĩnh Phước khẳng định: “Chỉ cần việc làm đúng, người dân chúng tôi sẽ ủng hộ hết mình”. Điều đó cho thấy, công tác dân vận đã trở thành một nhân tố quan trọng góp phần củng cố, xây dựng “thế trận lòng dân” vững chắc và có thể hóa giải nhiều vấn đề trong xã hội. Đó là lý do mà cơ quan THADS luôn xác định công tác tuyên truyền, vận động, thuyết phục là phương pháp quan trọng và đầu tiên trong thi hành án. Nhưng để đạt được hiệu quả thực sự, công tác THADS rất cần sự quan tâm chỉ đạo của cấp ủy, ban chỉ đạo THADS và sự phối hợp, hỗ trợ chặt chẽ từ các cơ quan hữu quan, nhất là các cơ quan đoàn thể trong thực hiện công tác dân vận.

S.M