Hiện nay, toàn tỉnh có 29 HTND, trong đó 26 người đang công tác tại các cơ quan nhà nước và các tổ chức đoàn thể, 3 người là cán bộ hưu trí, hội thẩm nữ 7 người, cán bộ đoàn thể 7 người, giáo viên 5 người. Các vị HTND này có trình độ từ đại học trở lên, 23 người có trình độ cao cấp lý luận chính trị và cử nhân và 6 người trung cấp. Các vị HTND này đều đảm bảo đúng tiêu chuẩn theo Luật Tổ chức tòa án, số lượng và cơ cấu hội thẩm đảm bảo cho công tác xét xử của tòa án trong thời gian qua.

HTND tại phiên tòa. Ảnh: C.H

Theo quy định, tại các phiên tòa sơ thẩm, thành phần hội đồng xét xử gồm 1 thẩm phán và 2 HTND. Trường hợp vụ án hình sự có tính chất rất nghiêm trọng, phức tạp và đối với vụ án mà bị cáo bị đưa ra xét xử về tội theo khung hình phạt có mức cao nhất, hội đồng xét xử gồm 2 thẩm phán và 3 HTND. Khi ngồi xét xử trong một phiên tòa, HTND ngang quyền với thẩm phán và bản án được quyết định theo đa số. Trong quá trình tham gia xét xử, HTND thực hiện đúng chức năng, thẩm quyền theo quy định của pháp luật, có quan điểm rõ ràng, độc lập, góp phần cùng với hội đồng xét xử đưa ra phán quyết đúng pháp luật. Đội ngũ HTND của tỉnh luôn nhận thức đầy đủ về vị trí, trách nhiệm của hội thẩm trong hoạt động xét xử của tòa án và ý thức trách nhiệm trong việc thực hiện các nhiệm vụ cải cách tư pháp theo tinh thần Nghị quyết số 49/QN-BCT của Bộ Chính trị về chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020.

Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được, trong công tác phối hợp Đoàn HTND với Tòa án nhân dân tỉnh vẫn còn một số hạn chế, như: các vị HTND đều là cán bộ, công chức của các cơ quan, ban ngành, đoàn thể, mặt trận Tổ quốc nên bận công tác chuyên môn của mình; đôi khi lịch xét xử trùng với thời gian họp hoặc đi công tác nên thường có sự thay đổi khi được phân công. Bên cạnh đó, phân công HTND tham gia xét xử chưa đồng đều, còn tập trung vào một vài người; chưa phản ánh kịp thời và kiến nghị với chánh án đối với các hội thẩm khi được phân công nhưng từ chối tham gia xét xử.

Tòa án nhân dân tỉnh tăng cường bồi dưỡng, tập huấn HTND. Ảnh: C.H

Để nâng cao trách nhiệm và vai trò của HTND khi tham gia xét xử tại phiên tòa, tòa án nhân dân 2 cấp cần đẩy mạnh công tác bồi dưỡng nâng cao trình độ pháp lý cho đội ngũ HTND. Nếu đội ngũ HTND có sự am hiểu pháp lý như thẩm phán, chắc chắn trong quá trình giải quyết vụ án, hội thẩm sẽ đưa ra ý kiến đúng, khi phán quyết bản án sẽ khách quan và đúng pháp luật. Từ đó, mới giải quyết tốt những vấn đề xã hội, pháp luật đặt ra đối với đội ngũ làm công tác HTND.

Đồng chí Thái Rết - Phó Chánh án Tòa án nhân dân tỉnh cho biết: “Trong điều kiện khó khăn hiện nay như cơ sở vật chất còn thiếu thốn, chế độ đãi ngộ còn hạn hẹp nhưng đội ngũ HTND luôn nhận được sự quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi về mọi mặt của lãnh đạo Thường trực HĐND, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc và lãnh đạo Tòa án nhân dân tỉnh. Thời gian qua, HTND tỉnh cũng luôn nêu cao vai trò, trách nhiệm, đoàn kết chặt chẽ, đề cao ý thức tổ chức kỷ luật, nỗ lực, phấn đấu khắc phục mọi khó khăn để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Để hoàn thành tốt nhiệm vụ, đội ngũ HTND đã không ngừng rèn luyện, học tập nâng cao nhận thức chính trị, trình độ nghiệp vụ và kỹ năng tham gia phiên tòa xét xử. Trong công tác phối hợp giữa tòa án, đoàn hội thẩm và đơn vị hội thẩm công tác luôn phối hợp tốt trước, trong và sau khi xét xử từng vụ án. Để nâng cao vai trò của HTND trong quá trình tham gia vào công tác xét xử, thời gian qua, lãnh đạo Tòa án nhân dân tỉnh đã tổ chức nhiều đợt tập huấn các văn bản quy phạm pháp luật mới cho HTND 2 cấp, đảm bảo HTND nắm bắt kịp thời nội dung các quy định mới”.

T.H