Có thể nói, ngày nay, các MXH đã phủ sóng khắp toàn cầu. Người ta vẫn đang sử dụng MXH mọi lúc, mọi nơi, thậm chí bất cứ khi nào họ rảnh. Bởi sự tiện lợi, lợi ích, công dụng của nó tác động rất lớn đối với con người là điều không thể chối cãi và ngay cả đối với trẻ em cũng vậy.

Người có sự quan tâm, tìm hiểu về MXH, anh Lê Minh Dương - Phó Bí thư Thường trực Tỉnh đoàn, Chủ tịch Hội đồng Đội tỉnh nhận định: “MXH là một công cụ thông minh làm cho trẻ em xây dựng sự kết nối xã hội và giữ liên lạc với bạn bè, người thân. Hơn nữa, với sự phát triển và tính phổ biến của MXH, nếu trẻ không tham gia vào các cộng đồng mạng có thể cảm thấy bị lạc lõng trong khi phần lớn bạn bè đều tham gia. MXH còn mang đến cho trẻ nhiều niềm vui. Chúng làm cho trẻ dễ dàng tiếp cận những cái mới, những chương trình thiếu nhi hay, những phim hoạt hình, những mẩu chuyện nhân văn, làm cho trẻ đến với nhau dễ dàng hơn và đây cũng là kho cung cấp tri thức vô hạn cho trẻ”.

Cần hướng dẫn trẻ em tiếp cận, sử dụng MXH một cách an toàn. Ảnh minh họa: S.M

Không những vậy, MXH còn giúp trẻ tăng cường sự đồng cảm, quan tâm đối với những người khác. Cũng thông qua MXH, trẻ có nhu cầu tìm kiếm sự đồng cảm, sẻ chia, an ủi, động viên của người khác bằng cách bày tỏ các cảm xúc, tâm trạng của mình. Đây cũng là một kênh thông tin quan trọng trong thực hành chăm sóc sức khỏe. MXH hiện nay cung cấp rất nhiều những thông tin, nội dung tư vấn giúp con người nói chung và trẻ em nói riêng thực hành các hoạt động chăm sóc sức khỏe. Trên mạng internet có vô vàn những chuyên trang, chuyên mục, fanpage, hội nhóm giúp cung cấp thông tin, tư vấn…

Nhưng theo nhiều người chia sẻ, MXH có thể cũng là nơi vô cùng nguy hại, chứa đầy những điều nguy hiểm, đặc biệt là với trẻ em. Một trong số những mối đe dọa lớn nhất đối với trẻ em từ MXH là bạo lực trên không gian mạng, thông tin cá nhân bị đánh cắp và bị lợi dụng, lừa đảo qua mạng, những kẻ có hành vi dâm ô với trẻ em. Tham gia MXH sớm, hậu quả thường thấy là trẻ em bị nghiện, bỏ bê việc học, ảnh hưởng đến thị lực, sức khỏe, công việc và rất dễ bắt chước những thói hư, tật xấu trên những trang không lành mạnh, không chính thống. Một lãnh đạo tỉnh băn khoăn: “Hiện nay, có nhiều clip trên youtube đáng lo ngại, làm mất định hướng cuộc sống, không phù hợp với thuần phong mỹ tục của người Việt Nam và có cả những clip về chuyện ma kinh quái nhưng lại rất thu hút giới trẻ vào xem”.

Thực tế, tác hại của MXH đối với trẻ vị thành niên diễn ra khá phức tạp, có thể dẫn dắt nhiều trẻ trở thành tội phạm. Cách đây không lâu, một bị cáo mang tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi và bản thân kẻ phạm tội lại chưa đủ 18 tuổi. Đứng trước tòa khai báo là do bị kích thích và tò mò với những clip phim “tươi mát” trên mạng nên bắt chước làm theo với cô bé hàng xóm. Rồi những trẻ em vị thành niên rơi vào ma túy, bỏ học, đua đòi, chơi bời lêu lổng, bởi vì kết giao với những người bạn xấu trên MXH…

Chị Trần Thị Ảnh (ngụ Phường 8, TP. Sóc Trăng) có 2 đứa con tuổi ăn học (đứa học cấp 3, đứa học cấp 1) cũng mang tâm trạng lo lắng như nhiều bậc phụ huynh hiện nay khi cho con sử dụng MXH. “Trẻ đã lên cấp 3, tôi cho phép con sử dụng MXH để phù hợp và bắt kịp với xu thế phát triển của xã hội nhưng luôn có định hướng giáo dục. Tuy nhiên, do công việc bộn bề nên không thể theo sát con nên hy vọng các cơ quan chức năng có sự quản lý chặt chẽ đối với môi trường MXH. Còn trẻ cấp 1, tôi không cho sử dụng điện thoại hay MXH và chỉ cho con sử dụng khi có thời gian theo sát con nhằm tránh những tác hại từ MXH” - chị Ảnh tâm sự.

Là người phụ trách, chỉ đạo đối với công tác đoàn, đội và phong trào thanh thiếu nhi trường học, anh Lê Minh Dương cho rằng, để trẻ vị thành niên tránh được những tác hại của MXH, tổ chức đoàn, đội các cấp trong tỉnh cần phối hợp với nhà trường, gia đình thường xuyên trang bị các kiến thức về sử dụng MXH an toàn cho trẻ nhằm giúp các em tự bảo vệ bản thân. Bên cạnh đó, cần cung cấp kiến thức cho các bậc phụ huynh hiểu, quan tâm giáo dục, dành sự quan tâm thỏa đáng để hướng dẫn con mình sử dụng mạng an toàn và hướng cho con trở thành một công dân có trách nhiệm khi sử dụng MXH. Thường xuyên gần gũi, nắm bắt tâm tư tình cảm của con, kịp thời phát hiện những biểu hiện bất thường để có những biện pháp xử lý phù hợp. Đồng thời, tổ chức nhiều hoạt động trải nghiệm thực tế, sinh hoạt ngoại khóa, giáo dục truyền thống, trang bị cho các em những kỹ năng sống, hướng vào năng khiếu, sở trường và rèn luyện thể thao cho trẻ. Tổ chức đoàn, đội các cấp cũng cần phải khai thác các tính năng ưu việt mà MXH mang lại, sử dụng nó thường xuyên để phục vụ cho công tác tuyên truyền, giáo dục của tổ chức. Bởi đây cũng là phương tiện hiệu quả cung cấp kiến thức cho các em nhằm kịp thời định hướng tư tưởng và qua đó nắm tình hình diễn biến tâm trạng của trẻ em.

Các bậc phụ huynh, thầy cô giáo cần đồng hành với học sinh và con em mình trong việc sử dụng MXH. Từ đó, giúp bảo vệ được các em trên môi trường mạng và giúp trẻ có nhận thức đúng đắn, sử dụng nó một cách thiết thực cho học tập và cuộc sống. Bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng không phải cấm hay hạn chế các em kết nối mạng mà cần có giải pháp hỗ trợ trẻ tương tác lành mạnh, sáng tạo trên môi trường mạng, nhận biết và ứng phó với những nguy cơ tiềm ẩn có thể gây hại. Với sự vào cuộc tích cực của toàn xã hội sẽ hình thành mạng lưới vững chắc, an toàn giúp bảo vệ trẻ em trên không gian mạng một cách hiệu quả.

Như vậy, việc trẻ em tham gia MXH là tốt hay xấu còn tùy thuộc vào bản thân từng đứa trẻ và cách chúng sử dụng MXH như thế nào. Một khi MXH đã trở thành một phần trong cuộc sống, việc trẻ tham gia một cộng đồng ảo nào đó chỉ là vấn đề thời gian mà thôi. Điều quan trọng là chúng ta phải giáo dục trẻ các cách thức để “sống” trong cộng đồng ảo đó sao cho an toàn và tận dụng được các lợi ích của MXH đem lại.

S.M