Trong một cuộc họp báo ngày 13-6, ông Salvador Panelo, phát ngôn viên của Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte, cho biết có khả năng Tổng thống Duterte sẽ ra lệnh cắt đứt hoặc hạ cấp quan hệ ngoại giao với Trung Quốc nếu chứng minh được tàu Trung Quốc cố tình đâm chìm tàu Philippines.

"Sau khi phản đối về mặt ngoại giao, chúng tôi sẽ cắt đứt quan hệ ngoại giao. Đó là điều đầu tiên được thực hiện khi phát hiện hành vi gây hấn" – ông Panelo nhấn mạnh và cho biết nếu tàu Trung Quốc cố ý, Philippines sẽ coi đây là "hành động khiêu khích".

"Phản ứng của chúng tôi sẽ luôn được điều chỉnh, tùy thuộc vào mức độ (của vụ việc). Nhưng chắc chắn, chúng tôi sẽ không cho phép mình bị tấn công, bắt nạt hay trở thành mục tiêu của những hành động man rợ, thiếu văn minh và quá đáng" - ông Panelo tuyên bố.

Cùng ngày, theo hãng tin Bloomberg, Bộ trưởng Ngoại giao Philippines Teodoro Locsin đã viết trên tài khoản mạng xã hội Twitter: "Hôm qua, tôi đã gửi phản đối về mặt ngoại giao đối với Trung Quốc" nhưng không tiết lộ thêm thông tin.

Trước đó, Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Delfin Lorenzana cũng lên án hành động "hèn nhát" của một tàu cá Trung Quốc vì đã bỏ rơi 22 ngư dân nước ông sau vụ va chạm ở biển Đông. Ngoài ra, ông Lorenzana còn gửi lời cảm ơn thuyền trưởng và thủy thủ đoàn của tàu Việt Nam đã cứu mạng 22 ngư dân Philippines.

Sự cố xảy ra tại bãi Cỏ Rong vào tối 9-6 (giờ địa phương). Tàu cá Trung Quốc bị cáo buộc đâm chìm tàu FB Gimver 1 của Philippines rồi bỏ chạy.

Bộ trưởng Ngoại giao Philippines Teodoro Locsin. Ảnh: Điện Malacanang

Ông Salvador Panelo mô tả hành động của tàu cá Trung Quốc là "thiếu văn minh, quá đáng và man rợ". Người này kêu gọi Trung Quốc điều tra và xử phạt thủy thủ đoàn của tàu cá này.

"Thuyền trưởng và thủy thủ đoàn của tàu Trung Quốc không nên để ngư dân Philippines ở lại mà không giúp đỡ. Hành vi bỏ chạy như vậy là vô nhân đạo. Thủy thủ đoàn Trung Quốc đã vi phạm các giao thức quốc tế vốn yêu cầu họ phải hỗ trợ tàu gặp nạn" – ông Panelo chỉ trích.

Bộ Ngoại giao Trung Quốc không trả lời khi được liên lạc.

Trong một cuộc họp báo ngày 13-6, ông Panelo cho biết có khả năng Tổng thống Duterte sẽ ra lệnh cắt đứt hoặc hạ cấp quan hệ ngoại giao với Trung Quốc nếu chứng minh được tàu Trung Quốc cố tình đâm chìm tàu Philippines. 

“Sau khi phản đối về mặt ngoại giao, chúng tôi sẽ cắt đứt quan hệ ngoại giao. Đó là điều đầu tiên được thực hiện khi phát hiện hành vi gây hấn” – ông Panelo nhấn mạnh và cho biết thêm nếu tàu Trung Quốc cố ý, Philippines sẽ coi đây là “hành động xâm lược”. “Phản ứng của chúng tôi sẽ luôn được điều chỉnh, tùy thuộc vào mức độ (của vụ việc). Nhưng chắc chắn, chúng tôi sẽ không cho phép mình bị tấn công, bắt nạt hay trở thành mục tiêu của những hành động man rợ, thiếu văn minh và quá đáng” – ông Panelo tuyên bố.

Lực lượng Vũ trang Philippines cho rằng hành động của tàu Trung Quốc không phải ngẫu nhiên và được xem là chiêu "đánh rồi chạy". Bởi theo lẽ thường, tàu Trung Quốc nên dừng lại và cứu ngư dân Philippines chứ không phải "cố tình tắt đèn để tránh bị nhận dạng".

Trong khi đó, chuyên gia Richard Heydarian đến từ Trường ĐH Quốc gia Chengchi ở Đài Loan, nhận định: "Các nhà phê bình chính sách Trung Quốc của Tổng thống Duterte nhân sự cố này sẽ nghi ngờ cách tiếp cận biển Đông của ông. Đây chắc chắn là một thảm họa quyền lực mềm đối với Trung Quốc và có thể dập tắt nỗ lực của Tổng thống Duterte trong việc thuyết phục người dân Philippines về cách tiếp cận của ông đối với Trung Quốc".

Phạm Nghĩa/ Báo Người Lao Động