Triển lãm được phối hợp tổ chức giữa Cơ quan lưu trữ liên bang của Nga, Cục Văn thư và Lưu trữ quốc gia Việt Nam và Quỹ “Lịch sử Tổ quốc” (Nga). Các nhà tổ chức chọn mốc thời gian từ đầu thập niên 1950 khi đạo diễn kiệt xuất người Nga Roman Karmen - vốn được mệnh danh là “người viết sử bằng máy quay” - quay bộ phim tài liệu màu mang tên “Việt Nam”. Bộ phim có sự tham gia của các đạo diễn Việt Nam và được quay trong điều kiện vô cùng khó khăn thời chiến tranh, thực sự trở thành kho tư liệu vô giá ghi lại những giây phút hào hùng nhất của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và những năm tháng hòa bình đầu tiên ở miền Bắc Việt Nam. Công tác làm phim với các đạo diễn Liên Xô là trường học thực tiễn cho các đạo diễn, nhà hoạt động nghệ thuật Việt Nam, đồng thời đánh dấu sự xuất hiện của nhóm chuyên gia Liên Xô đầu tiên đến Việt Nam để đặt nền móng cho sự hợp tác giữa hai nước cho đến nay. 

Triển lãm trưng bày nhiều hiện vật lấy từ kho lưu trữ của nhà đạo diễn lừng danh, cũng như từ Cơ quan lưu trữ quốc gia của LB Nga như những tấm ảnh đen trắng, những bức thư trao đổi giữa các đạo diễn hai nước, những ghi chép của tác giả âm nhạc của bộ phim, cùng với những câu chuyện bên lề về hoạt động của các nhà làm phim lúc đó. Người xem đã rất xúc động khi được biết do đạo diễn Karmen quyết tâm phải quay màu cho “xứng đáng” với tầm vóc bộ phim nên các thành viên trong đoàn làm phim đã rất vất vả vận chuyển cũng như bảo vệ những hộp phim màu quý hiếm thời đó. 

Sau khi làm xong bộ phim “Việt Nam”, quan hệ trong lĩnh vực văn hóa giữa hai bên thời kỳ từ 1965 – 1975 trở nên rất sôi nổi. Các nhà văn, nhà thơ Liên Xô thực hiện nhiều chuyến đi thực tế sáng tác ở miền Bắc Việt Nam, chứng kiến công cuộc xây dựng hòa bình ở một nửa đất nước và tiến trình sản xuất tiếp sức cho nửa kia của đất nước vẫn còn chìm trong khói lửa chiến tranh. Hợp tác văn hóa, nghệ thuật đặc biệt nở rộ trong thời bình, khi Liên Xô tiếp tục là cái nôi đào tạo các nhà hoạt động trong lĩnh vực này của Việt Nam ngay từ thế hệ đầu tiên. Tiếp đó hợp tác giữa hai bên mở rộng sang lĩnh vực đào tạo chuyên gia, tổ chức các Ngày văn hóa và hợp tác văn hóa hiện đại. Cho đến nay quan hệ văn hóa, nghệ thuật giữa hai nước ngày càng vững bền và phát triển.

Trao đổi với phóng viên TTXVN, ông Đặng Thanh Tùng - Cục trưởng Cục Văn thư và Lưu trữ Việt Nam cho biết, hợp tác giữa LB Nga và Việt Nam trong lĩnh vực lưu trữ phát triển mạnh trong vài năm gần đây. Hai bên đã thực hiện nhiều dự án, dịch và xuất bản các tài liệu quý hiếm về những sự kiện dấu mốc trong lịch sử hai nước như Hội nghị Geneva, tới đây sẽ là Hội nghị Paris. Theo ông Tùng, những triển lãm như thế này mang phong cách mới, đưa hồ sơ lưu trữ tưởng khô khan và bí hiểm đến gần hơn với rộng rãi công chúng, giúp mọi người có được cái nhìn khoa học và khách quan về lịch sử, cũng như nâng cao vai trò của công tác lưu trữ trong đời sống.

Chia sẻ về tên gọi của triển lãm, bà Tatyana Goriaeva - Giám đốc Cơ quan lưu trữ văn học và lịch sử Nga, cho biết “Điểm đến” hàm ý sự tập trung cao độ, đúng như tình cảm của nhân dân Liên Xô trước kia hướng tới một Việt Nam đang chiến đấu, hy sinh và chịu nhiều đau khổ vì nền độc lập và tự do của mình. Những tư liệu lưu trữ cho thấy Việt Nam trong chiến tranh là một biểu tượng đối với nhân dân Liên Xô, là mục tiêu giúp đỡ và ủng hộ. Giới hoạt động văn hóa nghệ thuật đã không đứng ngoài phong trào ấy, đóng góp sức mình cho vun đắp và phát triển quan hệ hai nước.

Triển lãm “Điểm đến – Việt Nam” mở cửa đón người xem từ ngày 16-5 đến 14-6 vào tất cả các ngày trong tuần. 

T.K (Theo TTXVN)