Biển Đông - tuyến vận tải biển trị giá 3.000 tỷ USD mỗi năm đang trở thành mối quan tâm của cả các nước ngoài khu vực. Nhiều nước phương Tây cáo buộc Trung Quốc quân sự hóa Biển Đông và khẳng định sẽ đảm bảo “tự do hàng hải” ở vùng biển này.

Nhóm tàu quân sự Mỹ hiện diện trên Biển Đông. Ảnh: US Navy/Reuters

Căng thẳng mới đây đã nổi lên giữa Trung Quốc và Anh khi Hải quân Hoàng gia Anh đưa tàu đổ bộ tới Biển Đông cuối tháng trước. Theo đó, ngày 31-8, tàu tấn công đổ bộ HMS Albion 22.000 tấn của Hải quân Hoàng gia Anh đã tiến gần quần đảo Hoàng Sa mà Trung Quốc tuyên bố chủ quyền phi lý trên Biển Đông.

Trước đó, quân đội Trung Quốc đã triển khai các tàu chiến và các máy bay để gửi cảnh báo tới hai chiến hạm của Mỹ là tàu tuần dương Antiem mang tên lửa hành trình và tàu khu trục USS Higgins khi tiến vào khu vực 12 hải lý quanh một loạt đảo ở Biển Đông hồi tháng 5. Trong năm nay, các máy bay ném bom chiến lược B-52 của Mỹ cũng đã nhiều lần bay qua Biển Đông.

Trong một tuyên bố mới nhất liên quan tới sự “so kè” giữa Trung Quốc với các cường quốc phương Tây trên Biển Đông, Đại sứ Trung Quốc tại Anh Lưu Hiểu mình nói rằng: “Trung Quốc tôn trọng nguyên tắc tự do hàng hải, nhưng nguyên tắc này sẽ không thể tồn tại khi bị các nước phương Tây lợi dụng như cái cớ để thể hiện “sức mạnh quân sự” và “tạo ra rắc rối” trên Biển Đông”.

Phát biểu này của ông Lưu Hiểu Minh tại Chương trình giới thiệu các nhà ngoại giao mới của khối Thịnh Vượng Chung hàng năm tổ chức ở London (Anh), đã được đăng trên trang trang web của Đại sứ quán Trung Quốc tại Anh ngày 20-9. Theo Đại sứ Trung Quốc, việc các nước đưa tàu chiến và máy bay tới Biển Đông là hành động vi phạm nghiêm trọng chủ quyền của Trung Quốc và đe dọa an ninh, hòa bình và ổn định của khu vực này.

Trong căng thẳng mới nhất với Anh tại Biển Đông, Trung Quốc đã chỉ trích mạnh mẽ việc Hải quân Anh đưa tàu đổ bộ tới Biển Đông, gọi đây là hành động “khiêu khích”.  Phía London cũng cứng rắn phản pháo lại rằng, họ đã thực thi quyền tự do hàng hải hoàn toàn phù hợp với luật pháp và các quy định quốc tế.

Còn phía Mỹ nhiều lần lặp lại chỉ trích Trung Quốc quân sự hóa các thực thể mà nước này bồi đắp trái phép trên Biển Đông và đáp trả bằng việc hiện diện thường xuyên các vũ khí chiến lược tại khu vực này, cũng như diễn tập quân sự với các nước đồng minh trong khu vực. Thậm chí, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis chỉ trích đích danh Trung Quốc về hành động quân sự hóa các đảo trên Biển Đông, cáo buộc Bắc Kinh “hăm dọa và áp bức” các nước trong khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, khẳng định Mỹ không có kế hoạch rời khỏi khu vực này.

Các đồng minh của Mỹ, chủ yếu là Anh và Nhật Bản cũng đang tăng cường hiện diện lực lượng trên Biển Đông. Tuần trước, Lực lượng Phòng vệ Hải quân Nhật Bản đã tiến hành các cuộc diễn tập tàu ngầm, với sự tham gia của nhiều tàu khu trục tại khu vực này. Hải quân Anh và Nhật Bản cũng lên kế hoạch tập trận vào tháng 12 tới.

Hoàng Lê/VOV.VN