Để thực hiện kế hoạch đánh trận các cuộc hành quân nhằm phân tán lực lượng địch và tiếp tục mở rộng các khu vực hành lang kháng chiến, tháng 7-1947, đồng chí Huỳnh Phan Hộ - Khu Bộ trưởng Khu 9 trực tiếp chỉ huy, lên kế hoạch chặn đánh địch đang tổ chức hành quân từ khu vực Sóc Trăng về Cần Thơ. Chi đội 123 do đồng chí Hồ Đắc Kiện làm chính trị viên được giao nhiệm vụ là đội chủ công mũi nhọn tấn công địch. Thực hiện chỉ thị của Khu Bộ trưởng, đồng chí Hồ Đắc Kiện làm chính trị viên được giao nhiệm vụ là đội chủ công tấn công địch. Đồng chí Hồ Đắc Kiện cho ém quân ở ven lộ 4 (nay là Quốc lộ 1) thuộc khu vực Thuận Hòa - An Trạch. Sau hơn 3 giờ chiến đấu với giặc Pháp, với mưu trí, lòng dũng cảm của các chiến sĩ Chi đội 123 buộc địch phải rút chạy về Sóc Trăng bỏ lại nhiều khí tài và binh lính thương vong. Trong trận này, đồng chí Hồ Đắc Kiện hy sinh khi vừa tròn 28 tuổi.

Nhân dân Thuận Hòa lúc bấy giờ đề nghị lấy tên đồng chí Hồ Đắc Kiện đặt tên cho xã mới, được tách ra từ xã Thuận Hòa, thuộc huyện Châu Thành (Mỹ Tú). Năm 2009, xã Hồ Đắc Kiện thuộc huyện Châu Thành hiện nay.

Bia lưu niệm Khu Căn cứ Thị ủy Sóc Trăng ở xã Hồ Đắc Kiện. Ảnh: Q.K

Đảng bộ, quân, dân xã Hồ Đắc Kiện được phong là xã Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và đánh Mỹ cứu nước. Xã Hồ Đắc Kiện thuộc vùng nông thôn của huyện Châu Thành, tỉnh Sóc Trăng. Từ một vùng đất nghèo khó nhưng với tinh thần vượt khó tự lực, tự cường, khai thác tiềm năng, lợi thế, Hồ Đắc Kiện hôm nay đã có nhiều khởi sắc, đời sống của người dân được nâng lên rõ rệt. Năm 2015, xã Hồ Đắc Kiện được công nhận xã đạt chuẩn nông thôn mới. Đến tháng 8-2016, xã Hồ Đắc Kiện được Ban Dân vận Tỉnh ủy chọn làm điểm thực hiện Đề án số 08 về xây dựng và phát triển toàn diện giai đoạn 2016 - 2020. Đây là cơ hội cho xã Hồ Đắc Kiện phát triển mạnh mẽ về mọi mặt, đồng thời bảo đảm nâng chất các tiêu chí nông thôn mới, bảo đảm cho xã được tái công nhận đạt chuẩn nông thôn mới vào năm 2020.

Về với Hồ Đắc Kiện hôm nay, diện mạo của xã đã thay đổi hoàn toàn, với những con đường nhựa, bêtông hóa, với những cây cầu kiên cố... vừa phục vụ đi lại, vừa phục vụ sản xuất, vận chuyển hàng nông sản thuận lợi. Thu nhập người dân không ngừng nâng lên do thay đổi cung cách làm ăn đơn lẻ chuyển sang sản xuất hợp tác, liên kết tiêu thụ nông sản, tham gia cánh đồng mẫu lớn, gắn với chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi. 

Hiện nay toàn xã có 4 hợp tác xã, 25 tổ hợp tác, 123 nhóm sản xuất với 1.354 người tham gia thành viên; 45% diện tích trồng lúa được nông dân ứng dụng phân bón cân đối quản lý dịch hại tổng hợp áp dụng kỹ thuật tiên tiến 3 giảm 3 tăng, 1 phải 5 giảm; 30% diện tích ứng dụng cấy, sạ hàng; hơn 88% diện tích thực hiện lịch thời vụ xuống giống né rầy, gieo sạ đồng loạt; hơn 98% diện tích cơ giới hóa khâu làm đất, thu hoạch; 403ha diện tích đất trồng lúa kém hiệu quả sang trồng cây ăn trái cho hiệu quả kinh tế cao hơn; mô hình chăn nuôi theo hướng công nghiệp phát triển khá ổn định với 13 trang trại, chiếm 30,3% so với tổng số trang trại trên địa bàn toàn huyện; nuôi thủy sản ngày càng phát triển đem lại hiệu quả với mô hình nuôi cá kết hợp thủy cầm được người dân ứng dụng ngày càng phổ biến, với diện tích thả nuôi hàng năm trên dưới 800ha.

Qua các mô hình sản xuất có hiệu quả góp phần nâng cao thu nhập của người dân từ 16,4 triệu đồng/người/năm vào năm 2011, nâng lên trên 40 triệu đồng/người/năm vào năm 2018, hộ nghèo ngày càng giảm, hoạt động văn hóa lành mạnh; an ninh – chính trị, trật tự - an toàn – xã hội được giữ vững, đáp ứng mong đợi của nhân dân trên địa bàn xã.

Dự kiến đến cuối năm 2020, xã Hồ Đắc Kiện sẽ được tái công nhận đạt chuẩn nông thôn mới. Để đạt được kết quả đó, Đảng bộ và nhân dân toàn xã tiếp tục phát huy lợi thế từ Đề án số 08 của Ban Dân vận Tỉnh ủy, phát huy nội lực, vận động nhân dân nêu cao lòng tự hào về thành tựu đã đạt được, truyền thống anh hùng để cùng chung tay thực hiện Đề án phát triển toàn diện, bền vững và mọi người dân đều ấm no, hạnh phúc.

Lê Trúc Vinh