Theo như lời kể của những cụ cao niên đến đây khai khẩn vùng đất này: Ngày xưa, dân ở đây nghèo lắm! Trên 90% hộ dân sống bằng nghề nông, đường đi cách trở, vì lắm kênh, rạch, chưa có phương tiện máy móc phục vụ sản xuất, chủ yếu dùng sức người để đào kênh, đắp bờ, phát cỏ, cấy, gặt, đập lúa, dùng trâu cày, kéo… Xong mùa vụ trâu, các nơi tụ tập về đây (Ấp 13 ngày nay) có đến cả ngàn con, vì vùng này lung trũng hoang hóa, nhiều cỏ, năn, lác… để trâu ăn, nghỉ dưỡng sức kéo dài 3 – 4 tháng nên dân làng quen gọi đó là vùng “Cầm Trâu”.

Còn địa danh xóm “Lầu Bằng” cũng vậy. Tên gọi này có từ những năm 1945 – 1950. Chuyện kể rằng thời đó cả làng Vĩnh Lợi chỉ có duy nhất căn lầu một tầng nóc bằng của ông phú nông (ở Ấp 23 bây giờ). Bà con nông dân rất mến mộ và mơ ước làng mình có thêm nhiều ngôi nhà như thế nên dân làng gọi tên dí dỏm “Lầu Bằng”. Chuyện trước kia là vậy, ngày nay hoàn toàn thay đổi, mơ ước đó đã biến thành hiện thực của hàng trăm hộ trong xã từ bằng đến hơn ông phú hộ xưa kia.

Đường vào xã Vĩnh Lợi được nhựa hóa.

Hiện nay đoạn đường Tỉnh lộ 42 từ trung tâm huyện Thạnh Trị đến trung tâm xã Vĩnh Lợi đã được nhựa hóa, đường bêtông nối liền các ấp không còn cảnh chèo, chống, lội bộ như xưa. Đồng ruộng bây giờ sản xuất thâm canh, tăng vụ, năng suất gấp 10 lần xưa, “cơ khí hóa” đã thay “cơ bắp hóa” thuở nào, điện khí hóa đến từng hộ dân. Đời sống vật chất, tinh thần người dân đã tăng lên gấp bội phần.

Đó là chuyện chung của xã, nhưng điều bất ngờ hơn khi tôi đến Ấp 23 – 1 trong 4 ấp ngày xưa xếp hạng nghèo nhất xã với tên gọi xóm “Lầu Bằng” bây giờ đã khác hẳn. Con lộ bêtông chạy dài mút mắt, rất nhiều nhà tường, mái ngói đỏ tươi, dán gạch men sang trọng mọc lên khắp xóm. Vùng đất lung trũng bị nhiễm mặn, phèn, năn, lác mọc um tùm ngày nào đã không còn; thay vào đó là cánh đồng lúa bạt ngàn, đem lại nguồn thu nhập cao, bền vững cho bà con nông dân.

Cũng như Ấp 23, đến Ấp 13 – vùng “Cầm Trâu” năm xưa – và các ấp khác trong toàn xã, chúng tôi nhận thấy có nhiều thay đổi bất ngờ. Hình ảnh con trâu “trầm hầm”, con trâu “cộ lúa”, con trâu “kéo cày”, con trâu “kéo bừa”, con trâu “kéo mạ”... không còn nữa, thay vào đó là chiếc máy cày, máy xới, máy gặt đập liên hợp, máy bơm nước thay cho sức người, trâu xưa kia.

Cái nắng chiều nhẹ, tôi nhìn những cánh đồng lúa bạt ngàn, những mảnh vườn cây trái trĩu quả, những căn nhà tường, nhà ngói mọc lên và những con đường nhựa, đường đal đi lại, thuận lợi lòng mình nhẹ nhõm, phấn chấn mà thầm nghĩ đến vai trò lãnh đạo của Đảng, quản lý của chính quyền địa phương đã biết phát huy sức mạnh đoàn kết toàn dân, sát cánh cùng với dân, chung lòng, chung sức với dân vun đắp xây dựng quê hương làm đổi thay và rạng rỡ cho Vĩnh Lợi giàu truyền thống cách mạng biết “đem sức ta mà xây dựng cho ta” ngày thêm tươi đẹp.

Lê Trúc Vinh