Nếu như trước đây, nông dân trồng bắp nếp chủ yếu để ăn trái tươi thì hiện nay, bà con còn tận dụng phụ phẩm của cây bắp làm thức ăn cho bò, thúc đẩy ngành chăn nuôi phát triển. Do diện tích trồng bắp nếp ngày càng tăng nên trong quá trình canh tác, việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật và phân bón thường nhiều hơn các cây trồng khác. Vì vậy, nguy cơ tồn dư các loại hóa chất độc hại trong sản phẩm và môi trường là rất cao. Hơn nữa, hiện nay do nhu cầu thức ăn cho bò là rất lớn nên Trạm Khuyến nông TP. Sóc Trăng đã xây dựng mô hình luân canh bắp gắn kết giữa sản xuất và tiêu thụ sản phẩm.

Anh Phạm Ngọc Hiển ở Phường 9 (TP. Sóc Trăng) tận dụng phụ phẩm từ cây bắp cho bò ăn.

Theo đó, mô hình luân canh bắp sử dụng phụ phẩm làm thức ăn nuôi bò ngoài lợi nhuận từ thu hoạch trái bắp còn tận dụng thân bắp làm phong phú nguồn thức ăn cho đàn bò địa phương, giúp người dân nắm được một kỹ thuật dự trữ thức ăn cho đàn bò bằng phương pháp ủ chua thân bắp hoặc tận dụng phế phẩm từ cây bắp tươi để bán hay làm thức ăn xanh, ủ chua cho bò, tạo mô hình sản xuất khép kín cho người dân. Mô hình được triển khai trồng thực nghiệm trên 4ha giống bắp Milky 36. Đây là giống bắp nếp lai có thời gian sinh trưởng từ 60 đến 62 ngày, cho năng suất, chất lượng cao, dẻo, ngọt, ít sâu bệnh, thích nghi với nhiều loại đất. Hiện giống Milky 36 được trồng khắp vùng ven thành phố và là một trong những giống bắp được nhiều người tiêu dùng ưa chuộng và thương lái thu mua giá cao hơn so với các giống bắp nếp khác. Trong quá trình triển khai thực hiện mô hình, Trạm Khuyến nông thành phố thường xuyên tổ chức tập huấn mô hình trình diễn và hướng dẫn nông dân áp dụng kỹ thuật canh tác hợp lý nhằm giảm chi phí trong sản xuất, tạo ra sản phẩm có giá trị, năng suất cao và an toàn cho người tiêu dùng, hướng đến nhân rộng mô hình.

Nhờ trồng bắp mà anh Phạm Ngọc Hiển, ở Phường 9 (TP. Sóc Trăng) có nguồn thu nhập ổn định. Với kinh nghiệm trồng bắp hơn 10 năm nay, anh Hiển đã từng trồng rất nhiều giống bắp khác nhau nhưng khi tham gia trồng thực nghiệm mô hình, anh mới biết đến hiệu quả kinh tế của bắp Milky 36. Với diện tích hơn 5 công đất rẫy, anh chủ yếu trồng giống bắp Milky 36. “Tôi trồng bắp trên đất rẫy lại chủ động được nước nên có thể trồng quanh năm. Tham gia mô hình tôi được hỗ trợ giống, phân bón và ngành chức năng hướng dẫn kỹ thuật. Khi trồng thì khâu chuẩn bị đất rất quan trọng, quyết định đến sự sinh trưởng và phát triển của cây bắp. Do đó, cần chú ý đến quá trình làm đất, sau khi trồng phải thường xuyên tưới giữ ẩm. Nếu áp dụng đúng kỹ thuật sẽ cho hiệu quả kinh tế cao hơn các giống bắp khác” - anh Hiển chân tình chia sẻ.

Anh Nguyễn Văn Dũng ở Khóm 5, Phường 9 bên rẫy bắp Milky 36 chuẩn bị cho thu hoạch.

Khi bắp được thu hoạch, thay vì nhiều nông dân khác bán trái tươi cho thương lái thì anh Hiển lại bẻ trái nấu chín rồi mang đi bán cho “mối” ở các chợ trên địa bàn TP. Sóc Trăng. Ngoài ra, anh tận dụng phụ phẩm của cây, lá bắp sau khi thu hoạch để làm nguồn thức ăn xanh cho bò. Với cách làm của anh Hiển thì giá trị của trái bắp cao gần gấp 2 lần so với bán bắp tươi. Anh Hiển so sánh: “Mỗi lần xuống 0,5kg giống nên có bắp bẻ liên tục. Bỏ công làm lời, nếu nấu chín trái bắp mang bán thì chỉ mất thời gian thôi chứ lợi nhuận có thể cao gần gấp đôi so với bán trái bắp tươi. Tính trung bình thì 1 công bắp/vụ, nếu trúng tôi lời khoảng hơn 10 triệu đồng”.

Sau khi tham gia mô hình thấy hiệu quả, anh Nguyễn Văn Dũng ở Khóm 5, Phường 9 đã mạnh dạn mướn 13 công đất để trồng loại bắp Milky 36. “Nhờ tham gia mô hình này mà tôi thấy được ưu điểm của giống bắp Milky 36. Lúc đầu, tôi chỉ trồng ít nhưng sau khi tham gia mô hình thấy hiệu quả nên đã phát triển mở rộng lên đến 12 công bắp Milky 36” - anh Dũng chia sẻ. Mỗi năm trồng 4 vụ bắp, nhờ đầu ra ổn định nên khi bán bắp tươi, anh Dũng cũng lời trên 100 triệu đồng/năm. Trước đây, sau khi thu hoạch trái bắp xong thì anh Dũng thường thu gom cây bắp tại ruộng và đốt nên gây ô nhiễm môi trường, nhưng từ khi ký kết hợp đồng với thương lái để bán thân, lá bắp với giá 400.000 đồng/công đã giúp anh tăng thu nhập, đầu tư tái vụ.

Trưởng Trạm Khuyến nông TP. Sóc Trăng Mai Quốc Ngưng đánh giá: “Mô hình thực hiện quy trình canh tác đảm bảo không lưu tồn thuốc bảo vệ thực vật trên đồng ruộng, vì sử dụng các loại thuốc có nguồn gốc sinh học và đảm bảo thời gian cách ly, giúp nông dân có thêm kỹ năng trồng bắp và kỹ năng ủ chua thân bắp làm thức ăn cho bò, tạo mô hình khép kín trong sản xuất. Từ đó, giảm chi phí đầu tư và tạo ra sản phẩm nông nghiệp an toàn cho người tiêu dùng. Ngoài ra, mô hình còn tạo việc làm thường xuyên cho nông dân, cung cấp nguồn thu nhập đa dạng, có khả năng ít chịu tác động tiêu cực bởi sự biến đổi khí hậu và biến động về giá. Qua đó, từng bước đưa cây bắp làm cây trồng chủ lực, giảm dần diện tích canh tác các cây trồng khác và lúa vụ 3 kém hiệu quả; giải quyết được tình trạng thiếu hụt nguồn thức ăn tại chỗ trong chăn nuôi bò, hướng đến hình thành vùng chuyên canh trên địa bàn, tạo được chuỗi sản xuất và tiêu thụ sản phẩm, góp phần thực hiện tái cơ cấu và phát triển bền vững”.

K. Thoa