Bước vào mùa thu hoạch hành tím sau Tết Nguyên đán 2018, nhưng ông Trần Kính Thọ, ấp Âu Thọ A, xã Vĩnh Hải không háo hức như những mùa vụ trước bởi năng suất và giá hành tím đều thấp hơn so với cùng kỳ.

Qua khảo sát, nước uống hành tím...

Trao đổi với chúng tôi, ông Thọ kể: “Vụ này, tôi trồng 12 công hành tím, năng suất hơn 1,5 tấn/công, thương lái trả giá từ 7.000 đồng đến 8.000 đồng/kg. Với giá bán này, tôi sẽ bị lỗ là cái chắc”. Cũng theo ông Thọ, mùa vụ năm nay gặp phải những cơn mưa trái mùa nên năng suất giảm đáng kể, nếu 1 công hành tím có năng suất từ 2,5 tấn trở lên mới được xem là trúng mùa. Với tình hình này, ông Thọ phải dự trữ lại hành tím đợi có giá mới dám bán.

Còn theo ông Thạch Phước An ở Phường 2, thì hành tím bán cho thương lái thường hay bị ép giá và đầu ra chưa ổn định nên sức tiêu thụ chậm, thường xuyên bị rớt giá. Có giai đoạn hành tím bán chỉ được từ 5.000 đồng đến 6.000 đồng/kg. Bên cạnh đó, hành tím chủ yếu được tiêu thụ ở dạng tươi, một số hộ kinh doanh còn chế biến thành hành tím muối chua nhưng thời gian bảo quản ngắn. Do đó, nhiều hộ dân mong muốn có thể đa dạng các sản phẩm từ củ hành tím để nâng cao khả năng tiêu thụ.

Hiện nay, tại TX. Vĩnh Châu có diện tích trồng hành tím lên đến 7.000ha, sản lượng trung bình từ 18 đến 20 tấn/ha. Là vùng sản xuất tập trung với sản lượng lớn nhưng thu nhập của nông dân nơi đây còn khá bấp bênh. Tuy có thời điểm giá bán hành tím khá cao (lên đến từ 30.000 - 40.000 đồng/kg) nhưng không phải mùa vụ nào cũng được thuận lợi, nhiều nhà nông vẫn gặp phải tình trạng rớt giá.

Với mục tiêu đưa củ hành tím trở thành sản phẩm đặc trưng của tỉnh và nâng cao giá trị sản phẩm nhưng hiện nay, Hợp tác xã Hành tím Vĩnh Châu đang gặp một số khó khăn trong huy động vốn. Ông Sơn Minh Thành - Giám đốc Hợp tác xã Hành tím cho biết: “Để tổ chức sản xuất, kinh doanh thì cần một nguồn vốn khá lớn. Hiện hợp tác xã không thể tiếp cận nguồn vốn ngân hàng do không có tài sản thế chấp. Do đó, hợp tác xã kiến nghị các cấp chính quyền quan tâm hơn đến việc huy động nguồn vốn để có thể phát triển”.

..và bột hành tím sấy, hành tím muối chua được người tiêu dùng chấp nhận với tỷ lệ khá cao.

Theo nghiên cứu mới đây của Trường Đại học Cần Thơ, khi thực hiện Đề tài “Nghiên cứu mô hình chế biến các sản phẩm hành tím an toàn và đảm bảo khả năng tiêu thụ”, việc sản xuất trong mùa vụ tập trung trong khi nhu cầu của thị trường theo thời điểm có hạn - đây chính là nguyên nhân chủ yếu khiến hành tím rớt giá. Ngoài ra, sản phẩm hành tím chưa đa dạng, chủ yếu là hành tím tươi, phi hoặc dưa hành tím. Kết quả nghiên cứu sơ bộ của Trường Đại học Cần Thơ cho thấy, các sản phẩm chế biến hiện có trên thị trường cũng có khuyết điểm cần khắc phục về thời gian bảo quản, chất lượng và nhãn hiệu sản phẩm.

Với thực trạng trên, nhóm nghiên cứu của Trường Đại học Cần Thơ đã nghiên cứu chế biến ra 7 sản phẩm từ hành tím, gồm: hành tím tươi dạng chuẩn bị sẵn; hành tím sấy thăng hoa; hành tím muối chua; mứt hành tím; nước uống hành tím; hành tím chiên chân không; bột hành tím sấy. Để thương mại hóa các sản phẩm có được từ nghiên cứu trên, nhóm đã tiến hành trắc nghiệm thị trường nhằm xác định nhu cầu của người tiêu dùng với từng loại sản phẩm và cải thiện chất lượng từng loại sản phẩm cho phù hợp với thị hiếu khách hàng.

Sau khi khảo sát sơ bộ cho thấy, sản phẩm nước uống hành tím, hành tím muối chua được người tiêu dùng chấp nhận với tỷ lệ trên 50%, còn mứt hành tím và bột hành tím sấy cũng được người tiêu dùng chấp nhận nhưng với tỷ lệ thấp. Phần lớn người tiêu dùng chấp nhận các sản phẩm, bởi tiện lợi, có thông tin về hạn sử dụng, tính mới lạ của sản phẩm…

Hiện nay, các sản phẩm trên đang tiếp tục được nghiên cứu cho hoàn thiện để có thể quyết định vấn đề tiêu thụ. Theo nhiều ý kiến của các cơ quan chức năng, để các sản phẩm nghiên cứu được phổ biến rộng rãi còn cần tính toán đến các vấn đề về giá thành sản xuất, giá bán và chất lượng để tăng sức cạnh tranh trên thị trường. Từ đó, nhà nông gắn bó với cây hành tím không còn canh cánh nỗi lo về đầu ra sản phẩm.

Thiện Hải