Chúng tôi có mặt tại nhà bà Mai đang lúc bà xem lại mớ khô tép xẻ vừa phơi xong chuẩn bị đóng hộp. Bỏ dở công việc, bà Mai đưa khách đi tham quan khu vực sản xuất bánh phồng tôm mà nguyên liệu gần 50% dùng từ con tép. Đưa tay chỉ vào chiếc máy để cạnh tường, bà Mai bộc bạch: “Mấy năm nay, nhờ đầu tư chiếc máy làm bột này mà gia đình tôi đỡ vất vả hơn trong khâu xay bột chế biến bánh phồng. Trước đây, tất cả các công đoạn làm bánh đều phải làm bằng thủ công, mất nhiều thời gian nhưng sản phẩm làm ra không nhiều để đáp ứng nhu cầu của khách hàng, nhất là trong dịp Tết Nguyên đán (thời điểm đó mặt hàng bánh phồng tôm bán rất nhanh)”.

Theo bà Triệu Thị Mai ở thị trấn Lịch Hội Thượng (Trần Đề), món tép xẻ ngon cần lựa chọn loại tép đất ngoài tự nhiên.

Sắp xếp lại các dụng cụ đựng bột, bà Mai tiếp lời: “Nghề làm bánh phồng được làm theo truyền thống gia đình. Trước đây, hễ tết đến là nhà nhà ai cũng tự làm các món bánh dùng trong mấy ngày xuân, gia đình tôi cũng thế và thường làm bánh phồng tôm. Từ công thức làm bánh chung, tôi tăng số lượng tép pha với bột phù hợp để bánh ngon và lạ miệng hơn. Lúc đầu, làm chỉ để gia đình ăn nhưng khi mời người quen họ thấy thích loại bánh phồng do tôi làm, rồi các mối quen đặt hàng, từ từ số lượng khách tăng lên nên tôi phải huy động cả gia đình làm phụ để bán vào mùa cao điểm”. 

Cũng theo bà Mai, tính đến nay, gia đình bà gắn bó cùng nghề làm bánh phồng tôm gần 30 năm, nhưng chất lượng bánh vẫn giữ nguyên hương vị của những ngày đầu mới sản xuất, chỉ thay đổi là sản lượng bánh tăng lên và nhiều khách hàng trong ngoài tỉnh biết đến, đặc biệt là nhiều Việt kiều khi về quê đều ghé mua làm quà biếu. Bánh phồng tôm có thời gian bảo quản lâu, phơi đạt “chuẩn”, có thể để ngoài tự nhiên 6 tháng, bảo quản ngăn mát tủ lạnh lên đến cả năm, không cần sử dụng bất kỳ chất bảo quản nào. 1kg bánh phồng có giá bán 400.000 đồng, bình quân mỗi ngày sản xuất tầm 20kg thành phẩm. Bánh “đạt chuẩn” chất lượng an toàn vệ sinh thực phẩm nên được Siêu thị Co.opmart thu mua đưa vào siêu thị để bán. 

Ngoài món bánh phồng tôm thì một món ăn ngon khác cũng được bà Mai “phát minh”, đó là tép xẻ (gọi tép xẻ bởi con tép tươi được mua về thay vì lột sạch lớp vỏ cứng bên ngoài phơi khô, thì bà Mai dùng dao bén xẻ con tép dọc theo sống lưng thành hai mảnh riêng biệt nhưng con tép vẫn còn dính lại với nhau - PV). Bà Mai bộc bạch: “Món tép xẻ ngon cần lựa chọn loại tép đất ngoài tự nhiên với trọng lượng 70 con/kg... Giá bán 1kg tép khô xẻ 1,4 triệu đồng; còn tép xẻ khô thành phẩm loại tép nuôi trong ao 1 triệu đồng/kg. Để sản xuất món tép xẻ khô rất đơn giản, chỉ cần nêm nếm chút muối, bột ngọt, nhưng mất nhiều công lao động bởi con tép nhỏ phải lột vỏ tép tươi, xẻ tép ra và đem phơi ngoài trời nắng tốt nhất 3 nắng là đóng gói được. Mỗi ngày, tôi làm khoảng 30kg tép tươi. Riêng ngày tết, mỗi ngày làm khoảng 200kg tép tươi. Sắp tới, tôi dự kiến sẽ đầu tư máy sấy khô tép xẻ nhằm không bị động khi vào mùa mưa”.

Phó Chủ tịch UBND thị trấn Lịch Hội Thượng Dương Thanh Ngân cho biết: “Món khô tép xẻ và bánh phồng tôm tại hộ gia đình bà Triệu Thị Mai sản xuất được xem là một trong những món ăn “độc đáo”, có thể dùng làm món ăn trong gia đình hàng ngày hay vào các dịp lễ, tết, tiệc tùng. Ngoài yếu tố sản xuất giúp tăng thu nhập, cũng tạo được công ăn việc làm cho một số lao động nông thôn. Để đảm bảo chất lượng sản phẩm, chính quyền địa phương luôn tuyên truyền hộ sản xuất tuân thủ đầy đủ các quy định về an toàn vệ sinh thực phẩm, giữ vững số lượng sản xuất, chất lượng sản phẩm, tạo lòng tin nơi khách hàng cũng như tạo được “danh tiếng sản phẩm” khi nhắc đến thị trấn Lịch Hội Thượng”.

Thúy Liễu