Với tổng lượng mưa trên địa bàn gần 301mm, lũ bên tỉnh Hòa Bình đổ về, lũ trên sông Bưởi vượt mức báo động cấp III 1,89m. Đê sông Bưởi đã được kè, lát kiên cố, đạt cao trình 14,5m nhưng gần 10km đê tả sông Bưởi phía xã Thạch Định chỉ cao 12,5m theo thiết kế. Nước tràn vào Thạch Định, vùng “sống chung với lũ” khiến đồng ruộng, hệ thống giao thông, kênh mương, một số công trình công cộng, 658 hộ dân trong xã bị ngập nước.

Các lực lượng tại Thanh Hóa gia cố điểm đê bị sạt.

Đến với 38 hộ gia đình đang tạm trú tại hai trường học tọa lạc trên đỉnh đồi phía sau công sở xã, chúng tôi tiếp cận một số phụ nữ đang nấu cơm trên sân trường THCS. Chị Trịnh Thị Loan (sinh năm 1973, ở thôn Định Tân) khi chạy lũ kịp mang theo chục kg gạo, giờ “cộng đồng tránh lũ” cùng sử dụng. Phó Chủ tịch HĐND xã Thạch Định Hoàng Ngọc Đỉnh thông tin thêm: Lũ trên sông Bưởi đến cao 12m, chính quyền xã đã báo động cấp III. Khoảng 70 dân quân hai xã bạn cùng trợ giúp Thạch Định sơ tán dân đến nơi an toàn theo phương án ứng phó của “vùng sống chung với lũ”. Cơ sở y tế cơ sở đã chuẩn bị đủ cơ số thuốc thiết yếu cùng các phương tiện cần thiết đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe cho nhân dân.

Khi chạy lũ, chị Trịnh Thị Bắc (ở thôn Định Tường) mang theo con trai Nguyễn Chí Bình hơn ba tháng tuổi bị sốt, đầy bụng về trường học tránh lũ được y tế cơ sở chăm sóc, chữa trị ban đầu, hiện cháu bé đã ổn định sức khỏe. Tạm chia tay với “cộng đồng sống chung với lũ” ở Thạch Định, Bí thư Huyện ủy Thạch Thành Bùi Thị Mười trao tận tay người phụ nữ mang thai sắp đến ngày sinh món tiền nhỏ cùng lời chúc “mẹ tròn con vuông”.

Huyện Thạch Thành có 165 thôn ở 25 xã, thị trấn bị ngập, chia cắt do lũ. Huyện trích ngân sách 200 triệu đồng mua nhu yếu phẩm, nước uống, hóa chất khử trùng, trợ giúp nhân dân, cấp cho các địa phương vùng bị ngập lụt.

Sau một thập niên trên địa bàn Thanh Hóa lại tái diễn đợt lũ lớn; hệ thống đê điều trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa phát sinh những sự cố bị sạt lở, thẩm lậu, phụt nước, chảy lồng, vỡ đê. Huyện Thọ Xuân được tăng cường 239 bộ đội, cảnh sát cùng lực lượng tại chỗ bảo vệ trọng điểm đê điều. Sáng ngày 12-10, tại vị trí cống tiêu trạm bơm Quang Hoa, đê hữu sông Cầu Chày, thuộc địa bàn xã Xuân Minh, huyện Thọ Xuân chảy lồng, rạn nứt và vỡ đe dọa tính mạng, tài sản của hàng nghìn người dân sáu xã.

Nước ngập cổng công sở xã Thạch Định, huyện Thạch Thành.

Khoảng 400 cán bộ chiến sĩ bộ đội, dân quân tự vệ, lãnh đạo địa phương cùng phương tiện máy móc nỗ lực hàn gắn điểm đê vỡ. Nước chảy xiết qua điểm vỡ, đất đá, rọ sắt, những bụi tre lớn đều bị dòng nước cuốn phăng. Tính toán phương án dùng thuyền chở đá đánh đắm hay hy sinh ô tô ngăn điểm vỡ không khả thi, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa Nguyễn Đức Quyền trao đổi với Giám đốc Công ty Miền Tây và chủ doanh nghiệp quyết định đẩy một máy múc xuống điểm vỡ chặn lũ dữ; đồng thời huy động phương tiện, nhân lực, vật tư đã tập kết, nỗ lực vá chỗ thủng đê sông Cầu Chày. Do vậy, sự cố thủng đê sông Cầu Chày đã được khống chế.

Qua tổng hợp, trên các tuyến đê cấp III đến cấp I ở Thanh Hóa có tám điểm sạt lở; bảy điểm đùn sủi, thẩm lậu, lỗ rò; hai điểm nước tràn, gần tràn; ba cống phát sinh sự cố chảy lồng, cửa bị kẹt, nước vượt ngưỡng cửa chảy vào đồng. Tuyến đê từ cấp IV trở xuống, đê bối, bờ bao phát sinh 14 điểm sạt lở, nứt, vỡ; tám điểm đùn sủi, thẩm lậu, có lỗ rò; chín điểm bị nước tràn, sắp tràn.

Lực lượng vũ trang gồm 623 cán bộ, chiến sĩ thường trực, 8.596 lượt dân quân tự vệ, 770 cán bộ, chiến sĩ hiệp đồng của Bộ Quốc phòng, Quân khu IV, hơn 2.400 Công an, Bộ đội Biên phòng, cùng 52 ca nô, xuồng cao tốc, thuyền đơn hỗ trợ các địa phương sơ tán, cứu trợ nhân dân, xử lý sự cố đê điều, tìm kiếm cứu nạn và phối hợp với công an kiểm soát giao thông tại các khu vực bị ngập nước, đường ngầm. Các địa phương trong tỉnh Thanh Hóa đã sơ tán 18.588 hộ dân khu vực bãi sông, ven sông suối, vùng trũng thấp, nguy cơ cao xảy ra lũ quét, sạt lở đất đến nơi an toàn. Ngành giao thông điều động 20 xe tải, 18 máy xúc, bốn máy kéo, máy lu, máy san gạt, 35 máy cắt cây cùng 350 người xử lý sự cố trên các tuyến giao thông.

Theo báo cáo đến 17 giờ ngày 13-10 của Văn phòng thường trực Chỉ huy phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh Thanh Hóa, toàn tỉnh có 15 người chết, năm người mất tích, năm người bị thương do mưa lũ, 45 nhà ở bị thiệt hại hoàn toàn, gần 28 nghìn nhà dân ngập nước, 144 nhà ở ảnh hưởng do sạt lở đất. Sáu cơ sở y tế, 10 điểm trường, 44 phòng học bị ngập, ảnh hưởng sạt lở đất, hư hỏng; hai cơ sở văn hóa bị sập, hư hỏng. Ngành nông, lâm nghiệp, thủy sản; mạng lưới giao thông, truyền tải điện, thông tin liên lạc bị thiệt hại nặng do thiên tai gây ra. Ngành Công thương, Hội Chữ thập đỏ tỉnh đã đưa gần 8.000 thùng mỳ tôm, 1.825 kg lương khô, 5.475 lít, 3.000 chai nước cứu trợ nhân dân nơi sơ tán, bị cô lập do lũ.

Tuổi trẻ Thanh Hóa trao hàng cứu trợ đến hộ dân vùng ngập lũ.

Chia khó với người dân vùng lũ, Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh phối hợp với Hội Phật giáo TP. Thanh Hóa cùng đoàn viên thanh niên, phụ nữ xã tổ chức nấu cơm, cấp phát 2.000 suất ăn mỗi ngày cùng nước sạch tới tận tay nhân dân đang bị nước cô lập do lũ ở xã Thiệu Dương. Huyện Lang Chánh hỗ trợ 10 hộ dân bị sập nhà, lũ cuốn trôi, tổng số 200 triệu đồng để tạo dựng lại nhà ở.

Trước mắt, tỉnh Thanh Hóa bố trí nguồn các tỉnh, thành bạn hỗ trợ cùng ngân sách dự phòng của tỉnh trợ giúp nhân dân, các địa phương trong tỉnh ổn định cuộc sống, khắc phục thiệt hại do thiên tai gây ra. Mặt trận Tổ quốc tỉnh kêu gọi cán bộ, công chức, viên chức, người lao động, cán bộ, chiến sĩ, lực lượng vũ trang, các tổ chức chính trị - xã hội, các doanh nghiệp, nhà hảo tâm trợ giúp về tinh thần, vật chất, góp phần nhanh chóng khôi phục sản xuất, ổn định đời sống nhân dân.

Mặt trận Tổ quốc tỉnh đã tiếp nhận 50 triệu đồng từ tập thể Sở Công thương hỗ trợ nhân dân các địa phương bị ngập lụt. Đoàn cứu trợ của Trung ương Hội Chữ thập đỏ Việt Nam đã đến thăm hỏi, động viên, trao quà cho bảy gia đình có hoàn cảnh khó khăn bị ngập lụt tại xã Tượng Sơn và trao 232 thùng mì tôm cho các gia đình bị ảnh hưởng do mưa lũ tại xã Trung Thành, huyện Nông Cống. Các đoàn công tác của tỉnh, các ngành cấp tỉnh, các huyện bạn cùng các doanh nghiệp, tập thể, cá nhân hảo tâm đang triển khai công tác cứu trợ; cùng nhân dân các địa phương khắc phục thiệt hại do thiên tai gây ra.

Mai Luận (Báo Nhân Dân điện tử)