1- Trong buổi tọa đàm về tình hình văn hóa đọc tổ chức vào đầu tháng 9-2020, những người tham dự đều nhận ra tình hình văn hóa đọc của nước ta đi xuống đáng lo ngại. Mặc dù số lượng sách xuất bản có cao hơn các năm trước nhưng thực tế số sách giáo khoa đã chiếm phần lớn. Số sách phục vụ việc mở mang kiến thức chỉ có 1,4 bản sách/người/năm. Đây là con số rất thấp so với nhiều nước. Chuyện đọc sách bây giờ những người trẻ xem ra ít quan tâm hơn thế hệ ngày trước.

Hiện nay, tình hình chung sách bán rất chậm. Nhiều tác phẩm in với số lượng ít nhưng vẫn tiêu thụ không hết. Bây giờ mỗi đầu sách in với số lượng ít, có cuốn in chưa tới một ngàn quyển. Số lượng tụt giảm như vậy chỉ những người trong ngành mới biết rõ nhưng do nhiều lý do người ta ngại nói đến.

Có đi nhiều nơi, mới thấy ít còn gia đình nào có tủ sách ở trong nhà. Nhiều người coi chuyện có tủ sách trong gia đình không còn là điều cần thiết nữa. Chuyện này, bây giờ tôi thấy khá phổ biến. Ở thành thị đã như vậy, còn ở nông thôn đáng buồn hơn.

2- Có ý kiến cho rằng do ảnh hưởng các phương tiện thông tin giải trí và mạng internet hấp dẫn mọi người nhiều hơn nên số lượng người đọc sách ngày một ít đi. Có người nhận xét chất lượng nhiều thể loại sách chưa đáp ứng nhu cầu của người đọc. Bên cạnh những quyển sách cung cấp kiến thức cho người đọc, còn có những cuốn sách vô bổ. Giá của một quyển sách còn khá cao, không ít người đọc nhất là sinh viên, học sinh rất đắn đo mới dám mua một quyển sách. Những ý kiến này đều rất xác đáng. Chúng ta từng chứng kiến nhiều thư viện, phòng đọc sách ở cơ sở bạn đọc đến đó rất ít. Các thư viện chậm bổ sung sách mới nên không thu hút người đọc. Thư viện trường học hoạt động rất yếu ớt. Nhiều em học sinh cho rằng, do việc học tập và các sinh hoạt khác đã chiếm hết thời gian nên lần hồi xem chuyện đọc sách không còn là nhu cầu nữa. Dân ta từ xưa vốn hiếu học, sách vở luôn được xem trọng, vậy nguyên nhân gì lại giảm sút như vậy? 

Liên quan đến chuyện người đọc thờ ơ đến sách, trong các cuộc hội thảo người ta bàn đến nhiều giải pháp nhằm đi tìm bạn đọc. Khi có được nhiều đầu sách có chất lượng thì sẽ thu hút người đọc. Đó là quy luật giữa cung và cầu.

3- Sách có ảnh hưởng rất lớn đến việc nuôi dưỡng tâm hồn và hình thành nhân cách con người. Điều đáng nói, ngày nay ở các nước phát triển, người ta vẫn gặp cảnh mọi người trong đó có nhiều bạn trẻ say mê đọc sách mọi lúc, mọi nơi. Còn ở nước ta, giới trẻ lười đọc sách, đó là thực trạng đáng buồn. Nay muốn thay đổi để hướng mọi người đến với sách là điều không dễ dàng. Việc vận động phong trào chỉ là giải pháp tình thế không thể có hiệu quả bền vững. Nhưng chuyện yêu sách là việc lâu dài, được hình thành từ niềm đam mê. Không có lòng yêu thích, mọi lời kêu gọi đều trở thành vô nghĩa. Cái gốc của vấn đề, phần đông trẻ em nước ta ít được tạo thói quen đọc sách từ nhỏ. Nếu không có lòng đam mê, đến khi trưởng thành thì nhu cầu đọc sách của họ cũng khó thể có. Điều này vai trò của gia đình và nhà trường rất quan trọng. Làm sao truyền cho mọi người, đặc biệt các bạn trẻ lợi ích của việc đọc sách trở thành thói quen trong đời sống xã hội.     

                                                                                        TUẤN BA