• Văn hóa - Thể thao

Hạ thủy - một nghi lễ quan trọng đối với các đội ghe ngo

16/11/2018 05:00 GMT +7
  • Nguồn: Báo Sóc Trăng
  • Thứ Sáu, 16/11/2018 | 05:00

STO - Trước khi đến với Lễ hội Oóc om bóc - Đua ghe ngo truyền thống của đồng bào Khmer Sóc Trăng, ngoài công tác chuẩn bị tập luyện bơi, sửa chữa, đóng ghe ngo mới và sơn vẽ hoa văn lại trên thân ghe, các chùa Khmer có đội ghe ngo tham gia còn tổ chức một nghi lễ rất quan trọng, đó là lễ hạ thủy.

Để được chứng kiến các hoạt động nghi thức lễ ấy, sáng sớm chúng tôi có mặt tại chùa Pôthi Thlâng, xã Thới An Hội (Kế Sách). Không khí ở đây rất nhộn nhịp, hàng trăm tay bơi và đông đảo người hâm mộ, bà con phật tử đến xem ủng hộ tinh thần. Mọi công tác chuẩn bị cho buổi nghi lễ được Ban Quản trị chùa, Ban Huấn luyện chuẩn bị khá chu đáo từ cách trang trí nơi cúng tế đến lễ vật và có cả đội dàn nhạc ngũ âm. Cùng với đó là cặp “song sinh” ghe ngo (nam và nữ) vừa mới ra “lò”, trị giá hàng trăm triệu đồng, do Huyện ủy, UBND huyện Kế Sách hỗ trợ một phần kinh phí.

2 chiếc ghe ngo mới này được đặt ngay giữa sân chùa hướng về mặt trời mọc. Còn các tay bơi cả nam lẫn nữ mặc đồng phục đứng xung quanh hai bên của mỗi chiếc ghe, chắp tay cầu nguyện. Buổi lễ được các vị Achar tiến hành theo trình tự và khấn nguyện, kêu gọi thần linh đến phù hộ cho cả 2 đội ghe để tham gia lễ hội gặt hái thành tích cao mang về cho nhà chùa và địa phương.

Các vị Achar cùng nhau cúng tế, khấn nguyện thần linh phù hộ cho đội ghe ngo.

Cụ Kim Cho - vị Achar cao niên trong chùa Pôthi Thlâng - năm nay ngoài 80 tuổi cho biết: “Việc cúng đầu ghe ngo trước khi hạ thủy là một trong những nghi lễ hết sức quan trọng. Những lễ vật truyền thống cũng giữ gìn, như: đầu heo, vịt luộc, bai-sây nhiều cấp, sla-thor đôn (làm bằng quả dừa) hoặc sla-thor chếk (thân cây chuối) để cắm nhang và đèn cầy, pê-ruốth cúng (làm bằng bẹ chuối)… Các vật lễ được bày cúng trên một chiếc bàn cao trước mũi ghe ngo, rồi cùng nhau cúng tế cầu nguyện. Sau kết thúc lời kêu gọi vị thần bảo hộ, vị sư trụ trì chùa cũng đến tụng kinh chúc phúc, rải nước lành cho các tay bơi, cầu sự bình an và tăng thêm sức mạnh, tạo niềm tin trước khi ra đấu trường. Khi sư chúc phúc kết thúc, tiếng trống, nhạc ngũ âm đồng loạt nổi lên và mọi người cùng nhau tiếp sức di chuyển từng chiếc ghe ngo ra bờ kênh để hạ xuống nước”.

Các tay bơi nam, nữ cùng nhau khấn nguyện.

Cùng với không khí ấy, tại chùa Bâng Tone Sa, xã Viên An (Trần Đề), lễ hạ thủy ghe ngo cũng được bắt đầu vào sáng sớm. Lễ vật chính cũng tương tự… Achar Sơn Siêl - Ban Quản trị chùa chia sẻ: “Ở đầu ghe, giữa ghe và mũi ghe đều có chỗ đặt mâm bánh, trái cây, đầu heo, gà, vịt. Ở đây, trước khi tiến hành lễ cúng đầu ghe ngo, thường cho đội dàn nhạc cụ truyền thống mở màn bằng bài thỉnh nhạc và dạo nhạc. Sau đó, các vị cao niên và ban quản trị chùa cùng nhau cúng tế các thần linh đến phù hộ cho đội ghe ngo. Các vị sư cũng chúc phúc cho các tay bơi. Lễ nghi này được nhà chùa duy trì từ khi có chiếc ghe ngo độc mộc cho đến ngày hôm nay”.

Trong khi đó, tại chùa Kom Pong Tróp, xã An Hiệp (Châu Thành), trước khi hạ thủy, ngoài cúng tế, các vị Achar thường hát xướng các bài theo trình tự, như: sene kru (cúng thần trên), chom riêng bơk both tuk ngua (hát mở đầu) và run tua (hát theo dàn). Dựa theo biểu tượng con linh vật Neang So-vanh mach-chha (Nàng tiên cá) dành cho chiếc ghe ngo, thầy cúng cũng hát xướng theo để làm tăng thêm sức mạnh của cả đội.

Ngày nay, nghi lễ hạ thủy không chỉ được thực hiện một lần vào dịp lễ hội Oóc om bóc - Đua ghe ngo như trước, mà có khi nhiều lần trong năm (tùy theo điều kiện của các chùa) để tham gia các giải đua cấp huyện nhằm kiểm tra đội ghe, hướng tới giải đua của tỉnh. Đối với đồng bào Khmer, lễ hạ thủy ghe ngo vừa mang tính truyền thống, vừa mang yếu tố tâm linh, góp phần vào sự đa dạng văn hóa và phát triển xã hội.

Thạch Pích

Bình Luận

Ý kiến bạn đọc
Tin cùng chuyên mục
>> Xem thêm

Báo Sóc Trăng Online - baosoctrang.org.vn
Cơ quan chủ quản: Tỉnh ủy Sóc Trăng
Tổng Biên tập: Nguyễn Văn Triều

Phó Tổng Biên tập: Lê Hoàng Bắc - Lê Minh Trường - Trần Thị Thu Thảo
Giấy phép xuất bản số: 833/GP-BTTTT do Bộ Thông tin và Truyền thông cấp ngày 30-12-2021
Tòa soạn: Số 02, Trần Văn Sắc, Phường 2, thành phố Sóc Trăng, tỉnh Sóc Trăng
Điện thoại: 0299 3 822499 - Fax: 0299 3 622049 
Email: baosoctrangdientu@gmail.com hoặc toasoanbaosoctrang@gmail.com
Báo Sóc Trăng giữ bản quyền nội dung trên website này

Tổng số lượt truy cập: