Đó là, tháng ngày buồn vui lẫn lộn. Vui vì sắp được trở lại với trường lớp với bạn bè thân thuộc. Nhưng đối với một đứa con trọ học xa nhà, thì cái buổi rời đi đầy lưu luyến ấy cứ cứa vào lòng ta mãi khôn nguôi. Đêm trước khi khăn gối lên đường đi học, mẹ ngồi lại với những thức quà quê chuẩn bị cho con, lại gói ghém đủ thứ gói to, gói nhỏ như thế mẹ muốn mang hết cho con, sợ ở trên đó con ăn uống không đầy đủ. Và mọi sự mạnh mẽ như đổ gục xuống khi mắt mẹ rưng rưng “lên đó ráng lo học hành đừng chơi bời lêu lõng”, ta ngồi lặng im không nói, màn đêm ngoài kia đâu làm mơ đi giọt nước mắt vừa rơi. Ba phì phào khói thuốc với câu nói mà ta nghe đến thuộc làu “bà làm vậy sao nó nỡ đi được”.

Cái cảm giác được trở về nhà nép sau áo mẹ, được ngồi cùng ba trên chiếc xuồng ba lá đi dọc sông quê vẫn luôn theo bước chân ta qua gập ghềnh phố xá. Đôi lúc, ta muốn từ bỏ hết mọi việc học hành phố xá để được trở về vun tiếp mẹ luống rau, xách phụ ba thùng nước tưới cây. Cuộc sống bình dị ở quê còn chan chứa nghĩa tình xóm giềng khi lâu lâu lại có chén chè quê, mớ rau củ vườn nhà “ăn lấy thảo”. Ta nằm trên cái võng sau nhà, nghe tiếng chim vút lên sau bờ lá, nhìn ngọn khói đốt đồng bảng lảng gieo vào mắt người từng nỗi nhớ mỏng manh. Những đứa trẻ ngày xưa giờ đã tan vào phố, có đứa còn ôm giấc mộng “công hầu”, có đứa đã con cái lùm đùm nheo nhóc. Giờ về lại quê xưa, từng kỷ niệm như lá khô rơi trong vườn hết lớp này rồi đến lớp khác. Tiếng cười của đám bạn ngày xưa giờ đã trôi theo ngọn gió đồng xa ngái. Bên bếp lửa mẹ ngồi vẫn miên man khói tỏa, ta lại cùng mẹ kể chuyện ngày xưa, tô nước cơm mẹ vừa chắt nước vẫn ngọt ngào như hồi ta còn bé. Ta lấy nước cơm bỏ vài muỗng đường và uống, ba mẹ cười “lớn rồi mà như con nít”. Ước chi ta vẫn còn là con nít như ba mẹ nói.

Buổi sáng đầu tiên của tháng chín, ta rời đi khi những giọt sương còn vương mắt lá. Mẹ thức dậy nhóm bếp pha trà cho ba, cái bếp lò lửa cháy liu riu mà mắt ai cũng cay nồng. Mẹ lại sụt sùi cố gắng nước mắt, ba vẫn lặng im như chẳng có chuyện gì. Hành trang mang theo cứ nằng nặng trên vai chắc vì vậy mà nước mắt cũng rơi nhanh hơn, không cách nào ngăn lại được. Từng bước đi nặng trĩu, ta như mang theo nỗi lòng của người ở lại. Ta khẽ quay đầu nhìn lại mái nhà quê, cái vẫy tay chầm chậm cứ níu chân ta ở lại. Tự hứa với lòng sẽ quay về thật nhanh để cho lòng người bớt chơi vơi. Ta đứng dưới đò vẫy tay chào ba mẹ “tháng chín năm sau còn sẽ về luôn”. Lúc đó, ta thấy mắt mẹ rưng rưng, ba chợt mỉm cười vòng tay ôm mẹ. Tia nắng buổi sớm trôi trên sông lánh lấp những gương mặt người.

HUỲNH THỊ MỘNG TUYỀN