Buổi sáng hừng đông là khi mặt trời chưa ló dạng, những giọt sương ban mai còn treo mình trên lá cỏ hay đang đong đưa trên phiến lá và chuẩn bị thực hiện “vũ điệu trên không” trước khi hòa mình vào trong đất. Khi ấy, bên chái bếp sau nhà, người quê thức dậy pha trà, chuẩn bị đi làm đồng. Những âm thanh bắt đầu xuất hiện, tiếng nói cười, tiếng gà gáy văng vẳng hay tiếng chó sủa xa xa. Những tạp âm ấy, vốn bình dị, gần gũi và bình thường nhưng trong một “ngữ cảnh hừng đông” và ta nằm trên giường “thưởng thức” thì thật đã làm sao. Không có những tạp âm khác, những âm thanh ấy trở nên “đắc” và thật lạ tai. Những âm thanh quen thuộc hàng ngày, tưởng chừng như không có gì mới lạ nhưng ta chịu khó cố lắng tai nghe thì thật sướng làm sao. Khi nghe tâm hồn ta thanh thản, bớt đi thật nhiều muộn phiền của ngày cũ và chuẩn bị tinh thần cho ngày mới. Và không gian ngày mới, xuất hiện trong tâm hồn ta thật sản khoái, tươi vui.

Rồi trên những con đường quê xuất hiện những người đi chợ hoặc mang hàng hóa ra bán. Lúc xưa, đa số người dân còn đi bộ thì buổi sáng hừng đông trên những con đường quê ngoằn ngoèo, rôm rả tiếng nói cười. Có một điều thật lạ, khi quan sát những con đường mòn ở quê, ta thấy những con đường mòn ấy không bao giờ thẳng dù là con đường ấy thành ở bất cứ nơi đâu. Có những miếng ruộng sau mùa gặt, người dân quê có thói quen “đi tắt” nên tạo ra ngay một con đường mới. Con đường mới, nằm ngay trên một thửa ruộng trống mênh mông mà con đường vẫn cong cong lạ kỳ. Có lẽ đó là thói quen lâu đời của người quê chăng?

Nằm trong nhà nghe thấy những âm thanh buổi hừng đông, ta có thể mường tượng những khuôn mặt tươi vui với bao hy vọng cho một ngày mới. Những hy vọng thật giản đơn, những niềm vui nhỏ bé luôn nhảy múa trong đầu những người chị, người mẹ, người bà. Và những tiếng nói cười khi gần khi xa, những câu chuyện không đầu không cuối mà buổi hừng đông nào ta cũng bắt gặp. Trong đầu những người dân quê chân lắm tay bùn, mong muốn một buổi chợ buôn bán thuận lợi để bữa cơm của gia đình không nhiều âu lo.

Khi tiếng bước chân người đi chợ thưa dần thì tiếng chim chích chòe vang lên. Tiếng chim chích chòe lảnh lót và vang xa, như báo hiệu mặt trời sắp ló dạng. Tôi thích tiếng chim chích chòe, tiếng chim đa dạng âm vực và nghe thật sướng tai: “Chích chòe… chích chòe… chích chòe…”. Và cùng lúc đó, những con chim khác cũng bắt nhịp theo. Như một dàn nhạc “giao hưởng” mà chim chích chòe là… nhạc trưởng, cứ thế khi trầm khi bổng khi thăng khi giáng. Một buổi sáng “hưởng thụ” những âm thanh… sạch, khiến lòng ta tràn đầy năng lượng cho ngày mới.

Mặt trời ló dạng, ánh nắng ban mai ấm áp và trong lành làm sao. Buổi sáng nếu ta có dịp ngồi trước một hồ nước, ta sẽ thưởng thức buổi sáng thật tuyệt. Một chiếc lá cũng làm mặt hồ tĩnh lặng lăn tăn sóng, một vài “chiếc thuyền lá” chao đi lượn lại như bức tranh thủy mặc sống động. Đâu đó vài con chuồn chuồn kim rượt đuổi nhau, làm lao xao nhẹ một góc hồ. Và mặt trời cứ chiếu lấp lánh, vài con cá rô hay cá sặc ngoi lên “ăn móng”, nước bắn tung tóe. Những giọt nước văng lên, được ánh nắng ban mai chiếu vào tỏa sáng như những “viên kim cương” bay lên rồi tan biến vào mặt hồ phẳng lặng.

Con đường quê trở nên vắng lặng, khi mọi người đã tập trung nhóm buổi chợ. Con đường phẳng phiu qua bao mùa mưa nắng, vẫn nâng bước người quê qua từng ngày gian khó. Buổi sáng rồi cũng qua đi, thời gian sẽ tuần hoàn trở lại để có buổi sáng luôn tuyệt đẹp ở những miền quê…

Trần Nhật Hạ