Ngày trước khi tôi còn nhỏ, tháng chạp đến mang lại bao náo nức khi mùa xuân sắp về trên mọi ngã đường. Bọn trẻ thật vui khi biết mình sắp lên thêm một tuổi, được mẹ sắm cho chiếc áo mới và lì xì những đồng tiền mừng tuổi mới tinh.

Năm qua dân tình khốn đốn vì đại dịch, không ít gia đình gặp khó khăn. Dịch bệnh đã làm nhiều gia đình thu nhập kém hẳn mọi năm. Không biết Tết này sẽ ra sao, nhưng nghe Tết sắp đến, ai cũng len lén niềm vui.

Sáng nay vô chợ thấy dưa kiệu bán đầy. Thấy kiệu là thấy Tết gần đến. Ngày tôi còn nhỏ, bà tôi nói thấy chợ bán đầy dưa hấu là Tết đã tới trước nhà. Nhớ lại ngày trước chỉ có dịp Tết mới có dưa hấu, đâu như sau này dưa hấu được trồng quanh năm nên lần hồi không còn được coi là trái cây đặc trưng của ngày Tết. Dù vậy, Tết nhất trong nhà vẫn không thể thiếu cặp dưa hấu đỏ để chưng trên bàn thờ ông bà.

Ông bà ta quan niệm, ngày Tết đầy đủ thì quanh năm trong nhà cũng sẽ được như vậy. Bởi vậy, việc chi tiêu trong tháng ăn Tết luôn chiếm chi phí cao trong các tháng của năm. Tôi vẫn còn nhớ những ngày cận Tết, bà tôi đi chợ lần nào về cũng ngồi xe lôi với lỉnh kỉnh hàng hóa. Bà bảo, Tết nhứt con cháu về chơi đông đủ phải mua sắm nhiều mới đủ. Chợt nhớ ngày trước nhà thơ Trần Tế Xương có mấy câu thơ: “Chẳng phong lưu, cũng ba ngày Tết/ Kiết cú như ai cũng rượu chè”.

Đọc “Việt Nam phong tục” của Phan Kế Bính, nhà biên khảo này có cho biết, ngày xưa người Việt quanh năm ăn uống rất cực khổ, chỉ có ngày Tết hay vào dịp giỗ chạp mới có được buổi cơm tươm tất. Người nông dân sống lặng lẽ buồn hiu sau lũy tre làng, bởi vậy ngày Tết là thời gian vui vẻ và trọng đại nhất trong năm. Dân ta cần cù chịu thương chịu khó mà sao cái nghèo cứ đeo bám vào đời sống. Đọc trang văn xưa, tôi thật xúc động.

Nhờ có các phương tiện thông tin hiện đại, con người dù cách xa vạn dặm vẫn liên lạc với nhau mọi lúc mọi nơi. Nhưng thật lạ, hình thức nào cũng vẫn không sánh được với chuyện trò trực tiếp. Về quê với gia đình còn được sống lại với kỷ niệm cũ cùng những người thân thuộc trong ngôi nhà yêu dấu. Cứ xem năm nào ở sân bay hay ở bến xe người ở phương xa lũ lượt về quê ăn Tết. Ngày Tết là ngày của gia đình, thật hạnh phúc khi mọi người đoàn tụ bên nhau. Đó còn là dịp có mặt đầy đủ họ hàng thân thích, thăm hỏi giúp đỡ lẫn nhau trong cuộc sống.

Một người cháu của bạn tôi hôm qua gặp có cho biết tết này vợ chồng cháu quyết định ăn Tết trong này không về miền Trung như mọi năm. Tiền để dành dự định về quê nay gởi về cho gia đình ăn Tết. Nghe cháu tính như vậy tôi thấy cũng hợp lý trong thời buổi hiện tại. “Xuân này con không về” chắc gia đình cũng có thể thông cảm.

Tháng chạp tới rồi, năm cũ sắp qua để đón chào năm mới. Năm mới ai cũng hy vọng bao niềm vui sẽ đến để cuộc sống tươi tắn hơn. Mong sẽ được như vậy.

TUẤN BA