Để tìm hiểu về nghề thêu “truyền thống” của các chị, tôi tìm đến xã Gia Hòa 1 (Mỹ Xuyên) trong cơn mưa chiều nặng hạt với quyết tâm nhìn tận mắt các sản phẩm thêu do chính các chị tạo nên. Nồng nhiệt chào đón khách ghé nhà, chị Nguyễn Thế Trinh ở ấp Long Hòa, xã Gia Hòa 1 nhanh chân đi pha trà nóng tiếp đãi khách. Do bận rộn với công việc thêu hàng gấp để kịp giao cho khách vào sáng sớm hôm sau, chị Trinh mời chúng tôi tách trà nóng và vừa thêu, vừa tiếp chuyện.

Từng “mũi kim, đường chỉ” của chị thoăn thoắt xỏ liên tục lên xuống dưới tấm vải. Chẳng mấy chốc từng cánh hoa được hình thành trông khá lạ và đẹp mắt. Chị Trinh tâm tình: “Tôi biết đến nghề thêu hơn 15 năm nay. Thời con gái ở nhà học “lóm” các cô hàng xóm rồi tự mày mò thêu trên những chiếc khăn tay. Khi mình đã thạo nghề thì nhận thêu cho khách hàng có nhu cầu và công việc thêu thời đó chỉ toàn là thêu khăn nên tiền công không được nhiều, chỉ đủ chi xài cho bản thân. Sau khi lập gia đình, ngoài công việc nội trợ và làm thêm mấy công ruộng, tranh thủ lúc rảnh rỗi, tôi nhận hàng thêu gia công là những chiếc khăn tay, thỉnh thoảng thêu áo dài nên tiền thu nhập kha khá hơn trước”.

Chị Nguyễn Thế Trinh (ấp Long Hòa, Gia Hòa 1, Mỹ Xuyên) say sưa với những mẫu thêu mới.

Cũng theo chị Nguyễn Thế Trinh, kể từ năm 2015, chị có người em làm công việc thiết kế thời trang ở TP. Hồ Chí Minh thiết kế hàng loạt các sản phẩm với đa dạng mặt hàng: nào là váy, áo lẻ, áo dài, cho đến trang phục công sở... Dựa trên thiết kế mẫu hàng, sản phẩm may sẵn bằng vải trơn, giao lại cho chị thêu bằng tay một số hình mẫu đã được phác họa sẵn. Để sản phẩm thêu bắt mắt theo màu sắc vải, tự bản thân chị Trinh phải có sự sáng tạo bằng cách chọn loại chỉ thêu sao cho phù hợp theo từng mẫu, chẳng hạn như: nghiên cứu hoa cần thêu trên áo màu gì, thêu con vật ra sao nhằm làm nổi bật chiếc áo và hình thêu thật đẹp, hợp thời trang. Ngoài việc thêu trên sản phẩm, hiện chị Trinh còn nhận kết cườm hay thêu ruy băng trên áo, váy... Dù công việc không phải “dãi nắng dầm mưa” nhưng đòi hỏi sự cẩn thận, tỉ mỉ, chỉ cần chệch mũi kim đi sai đường chỉ là có thể làm hỏng cả một mẫu thêu.

Đưa chiếc áo đang thêu lên ngắm nghía lại màu sắc sợi chỉ, chị Trinh tiếp lời: “Thấy vậy chứ nghề thêu cũng cực và phải suy nghĩ mới có sự sáng tạo nhằm tạo nên những “tác phẩm” đẹp, có hình thêu chỉ mất tiếng đồng hồ đã xong thì cũng có hình thêu tốn thời gian cả tuần mới hoàn thiện, bù lại số tiền thu nhập tương đối khá và ổn định. Hàng tháng, ngoài công việc thêu ăn công theo sản phẩm thì tôi còn có thêm thu nhập từ việc truyền dạy nghề cho các chị tại địa phương và một số xã lân cận. Bình quân một tháng tôi kiếm hơn 6 triệu đồng từ nghề thêu sau khi trừ hết các khoản chi phí. Dự kiến tới, tôi sẽ mua thêm nhiều loại chỉ để nhận thêm nhiều đơn hàng nhằm tăng thu nhập cho bản thân và các chị được tôi truyền nghề”.

Là người theo chị Trinh học nghề thêu và tranh thủ thời gian rảnh rỗi sang tận “nhà thầy” để thêu, chị Giang Hồng Nhị ở ấp Minh Duy, xã Hòa Tú 2 chia sẻ: “Hơn 2 năm nay, nhờ vào làm nghề thêu đã giúp tôi cải thiện đời sống gia đình. Đây là công việc khá nhàn nhã lại có thu nhập khá nên tranh thủ thời gian rảnh rỗi tôi thêu để kiếm thêm tiền lo cho các con đi học. Còn tiền nuôi tôm, tiền bán lúa để dành mua thêm ruộng đất. Bình quân mỗi tháng tôi được hơn 2 triệu đồng nhờ vào việc thêu thùa. Tôi thấy nghề này không tốn nhiều sức lao động, chỉ cần chăm chỉ và có năng khiếu chút đỉnh thì làm nghề được. Do vậy, tôi sẽ gắn bó lâu dài với nghề thêu, vì vừa tạo việc làm cho bản thân vừa có thêm thu nhập để trang trải cuộc sống gia đình”.

Chị Huỳnh Ngọc Hà - Chi hội trưởng Phụ nữ ấp Long Hòa, xã Gia Hòa 1 bộc bạch: “Là người dẫn dắt các chị trong các phong trào xã hội tại địa phương, bản thân tôi thấy nghề thêu là một trong những nghề nhẹ nhàng, phù hợp với sự khéo léo của phụ nữ. Chính vì vậy, ngoài việc tham gia công tác hội và lo sản xuất tại gia đình thì những lúc nhàn rỗi, tôi cũng bắt tay vào việc thêu. Hàng tháng có thu nhập tầm 2 triệu đồng, đủ chi trả tiền điện, nước và tiền gạo nên tôi rất thích nghề thêu”.

Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ xã Gia Hòa 1 Trần Thị Tám cho biết: “Hội Phụ nữ xã hiện có nhiều mô hình làm kinh tế, như: mô hình chăn nuôi heo nái sinh sản, nuôi tôm, chăn nuôi gia cầm và đặc biệt với mô hình thêu áo dài của phụ nữ ấp Long Hòa được hình thành từ năm 2015 đến nay và được xem là mô hình có hiệu quả và thành công nhất. Bởi vì đem về nguồn thu nhập ổn định cho các chị trên địa bàn ấp và một số ấp lân cận, tính ra đã tạo việc làm thường xuyên cho hơn 30 chị em. Hướng tới, để mô hình phát triển hơn nữa, hội vận động các chị tại các ấp trên địa bàn xã tiếp tục học tập làm theo mô hình thêu nhằm tăng thu nhập lúc nông nhàn, cải thiện đời sống, giảm nghèo bền vững, góp phần xây dựng nông thôn mới, cũng như lưu giữ nghề thêu truyền thống của ông bà xưa truyền dạy”.

Thúy Liễu