Ký sự Trường Sa

Bình minh trên biển cả

Đang chập chờn và chòng chành trong giấc ngủ, tôi bị đánh thức bởi những bước chân rầm rập của cánh nhà báo. Bình minh đã ló dạng trên biển Đông dù trời mới hơn 5 giờ sáng. Ở biển cả, trời sáng sớm hơn trong đất liền. Mặt trời to và đỏ au từ từ nhô lên khỏi mặt biển, sóng lô xô, mây ửng hồng rồi chuyển sang màu tím bầm. Những tia mặt trời đầu tiên tỏa xuống như những ánh hào quang, báo hiệu một ngày mới bắt đầu.

Trên biển lúc này, hàng trăm tàu đánh cá và tàu hàng trọng tải lớn ngược xuôi, tấp nập. Chúng tôi đang đi trên hải phận quốc tế. Cánh nhà báo lăng xăng hết trên boong, đến mạn tàu; nhiệm vụ ai nấy làm. Tôi vươn vai và thả hồn mình trên biển cả. Đứng bên tôi ngắm bình minh lên, thượng tá Hoàng Minh Lý (đoàn Sóc Trăng) nhận xét: “Con người sao mà bé nhỏ quá so với biển cả mênh mông!”.

Khỏe để bảo vệ Tổ quốc. Ảnh: VĂN NGỌC NHUẦN

Bỗng nhiên, có mấy bầy cá heo từ ngoài khơi nhào lượn hướng về chiếc tàu. Tất cả mọi người xôn xao hẳn lên, nhất là cánh nhà báo, nào quay phim, chụp hình. Cứ mỗi lần chúng nhào lượn là những tràng pháo tay vang lên. Ai nấy đều hớn hở. Thượng tá Ngô Văn Cải, nguyên đảo trưởng đảo Nam Yết nói nhỏ với tôi: “Chuẩn bị tinh thần tối nay sáng mai có gió lớn sóng to đó”. Thấy tôi ngần ngừ như chưa tin, anh nói thêm: “Đó là kinh nghiệm của những người đi biển truyền lại. Không tin hãy chờ xem”. Tôi thầm nghĩ, đi biển mà không có sóng lớn, gió to chắc cũng buồn lắm mà không dám nói ra, sợ mọi người sẽ trách móc. Dù gì thì hết đêm nay và sáng hôm sau là tới được đảo Trường Sa lớn rồi – nơi được mệnh danh là thủ phủ của quần đảo Trường Sa, vì có trụ sở UBND huyện và thị trấn đặt nơi này. Tàu cứ thẳng hướng Đông – Đông Nam rẽ sóng.

Đại tá Phạm Huy Tú – Trưởng Ban Dân vận Quân chủng Hải quân, đã nhiều lần đi kiểm tra quần đảo cho chúng tôi biết thêm chi tiết: Quần đảo Trường Sa còn được gọi với nhiều tên khác như Spratley… Ở khu vực này là nơi sinh ra các cơn bão ở biển Đông nên đôi khi còn gọi là “Quần đảo bão tố”. Quần đảo Trường Sa gồm hơn 100 đảo, bãi đá, bãi cạn, bãi ngầm, diện tích khoảng 160 -180.000km², nằm ở phía Đông – Đông Nam bờ biển Nam Trung bộ, trong giới hạn từ vĩ độ 6⁰30’ vĩ Bắc đến 12⁰00’ vĩ Bắc và từ 111⁰30’ kinh Đông đến 117⁰30’ kinh Đông thuộc lãnh thổ nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Trong số hơn 100 đảo, bãi san hô, có 23 đảo và bãi san hô nhô lên khỏi mặt nước. Thực chất đó là những đỉnh nhô của một cao nguyên ngầm với tổng diện tích khoảng 414.000km². Các đảo, bãi đá, bãi ngầm ở đây có dạng hình vành khăn hay elip. Bao quanh đảo là thềm san hô nước nông, ra khỏi thềm nước sâu đột ngột từ vài trăm mét đến hai – ba trăm ngàn mét. Đảo lớn nhất trong khu vực là đảo Ba Đình, có diện tích khoảng 0,6km², tiếp theo là đảo Trường sa lớn và các đảo: Song Tử Tây, Trường Sa, Nam Yết, diện tích mỗi đảo khoảng 0,1 – 0,2km², các đảo khác có diện tích nhỏ hơn.

Độ cao của các đảo nhìn chung không lớn, khi thủy triều lên, những đảo có bình độ cao trên mặt nước khoảng 1,5 – 2 mét. Có khoảng 18 đảo lớn nhỏ không bị nước thủy triều lên cao làm ngập là có thể đóng quân. Do tác động của biển Đông, hình dạng các đảo nổi và các bãi đá ngầm thường xuyên bị biến dạng. Cấu trúc các bãi san hô thường trũng ở giữa tạo thành các hố, ngăn cách với biển xung quanh. Độ sâu hố trung bình từ 5 – 40 mét. Do không bị tác động trực tiếp của sóng và dòng chảy bên ngoài nên mặt nước hồ khá tĩnh lặng, rất thuận tiện cho tàu thuyền neo đậu tránh gió bão.

Trải qua biến đổi của thiên nhiên, san hô chết, lớp này chồng lên lớp kia, bị xâm thực gãy vụn thành các nhỏ đước sóng và dòng chảy mang đi vun thành các đảo nhỏ. Độ dày trung bình của các lớp đá vụn từ 15 – 58cm gắn kết với nhau khá chặt chẽ. Trong các lớp đá vụn san hô có lớp phân chim lẫn mùn cây có bề dày 5 – 10cm. Tuy nhiên, nên địa chất của từng đảo cũng có sự khác nhau, gây không ít khó khăn cho việc xây dựng các công trình phòng thủ đảo. Trên một số đảo có nước ngầm. Một số đảo lớn như Ba Bình, Trường Sa, Nam Yết, Song Tử, Thị Tứ, Đảo Dừa, nước lợ tương đối nhiều, có thể tắm giặt. Khí hậu ở vùng biển quần đảo Trường Sa khác biệt so với các vùng biển ven bờ, mùa hè mát hơn, mùa đông ấm áp hơn và có thể chia làm 2 mùa: mùa mưa và mùa khô. Mùa khô từ tháng 2 đến tháng 4 mùa mưa từ tháng 5 đến tháng 1 năm sau.

Tình đồng chí. Ảnh: VĂN NGỌC NHUẦN

Ở vùng biển nước ta, quần đảo Trường Sa là nơi có lượng mưa hàng năm lớn nhất, số ngày nắng 270 ngày trong năm. Hàng năm ở quần đảo Trường Sa có tới 131 ngày có gió mạnh từ cấp 6 trở lên, phân phối không đều trong các tháng. Các tháng 3, 4, 5 mỗi tháng chỉ có 2 – 6 ngày gió mạnh. Tháng 4 là tháng có ít ngày gió mạnh nhất, rất thuận lợi cho việc đi biển. Từ tháng 6 đến tháng 9 là thời kỳ thịnh hành của gió Tây Nam, số ngày gió mạnh tăng lên. Hiện tượng giông trên vùng biển Trường Sa rất phổ biến, quanh năm tháng nào cũng có, từ tháng 1 đến tháng 3 số ngày có giông ít hơn. Thực vật ở Trường Sa có 2 nguồn gốc: sinh trưởng tự nhiên và do con người mang từ đất liền ra trồng. Thực vật sinh trưởng tự nhiên phổ biến là cây phong ba, cây bàng quả vuông, xương rồng, rau muống biển và một số cỏ sắc cạnh. Các loại mang từ đất liền ra như dừa, phi lao, bàng. Sinh trưởng của thực vật rất khó khăn vì đất cần cỗi, thiếu nước ngọt, gió mạnh, hơi nước mặn. Một số đảo thấp không có cây hoặc cây thưa thớt. Căn cứ vào cấu hình địa hình, địa chất, thủy văn, thảm thực vật và khoảng cách giữa các đảo, quần đảo Trường Sa được chia làm 8 cụm là: Song tử, Thị Tứ, Loại Ta, Nam Yết, Sinh Tồn, Trường Sa, Thám Hiểm, Bình Nguyên. Trong đó, cụm Bình Nguyên có nhiều đảo và bãi đá ngầm nhất (khoảng 42 đảo, bãi đá ngầm).

Sáng sớm ngày thứ ba của chuyến hải hành, đảo Trường Sa hiện ra mờ mờ ảo ảo giữa muôn vàng sóng lớn và trong ánh bình minh của biển cả mênh mông. Quả thật lời anh Cải không sai, cả đêm bắt đầu sóng mạnh, tàu chòng chành và lắc lư. Trong đoàn Sóc Trăng, đồng chí Thúy Hằng và nhiều thành viên khác đã say sóng, nằm nhệch nhoài, uốn thuốc mà vẫn còn say. Chúng tôi đi lại cảm thấy khó khăn hơn, chân này đá chân kia, như người say rượu. Bước thấp bước cao, nghiêng qua ngã lại, trông rất vui mắt. Tuy vậy, nghe nói đến đảo đầu tiên, tinh thần ai nấy phấn chấn lên, ào ra mạn tàu để xem. Cánh nhà báo chuẩn bị phương tiện tác nghiệp để “ưu tiên” lên đảo đầu tiên.

Trường Sa giờ đang ở trước mắt chúng tôi, chỉ vài giờ nữa là được đặt chân lên mảnh đất thiêng liêng của Tổ quốc mà mỗi chúng tôi ao ước bấy lâu, có khi cả trong mơ…

Chính phủ ban hành Nghị định số 65/2007/NĐ-CP, ngày 11-4-2007 thành lập các đơn vị hành chính của huyện Trường Sa. Theo đó, huyện Trường Sa (thuộc tỉnh Khánh Hòa) có ba đơn vị hành chính trực thuộc, gồm thị trấn Trường Sa và các xã Song Tử Tây, Sinh Tồn. Thị trấn Trường Sa được thành lập trên cơ sở đảo Trường Sa lớn và các đảo, bãi đá, bãi phụ cận. Xã Song Tử Tây được thành lập trên cơ sở đảo Song Tử Tây và các đảo, bãi đá, bãi phụ cận. Xã Sinh Tồn được thành lập trên cơ sở đảo Sinh Tồn và các đảo, bãi đá, bãi phụ cận.

HOÀNG LIÊN PHƯƠNG

Ký sự Trường Sa - Kỳ 3

Lệnh cấm đánh bắt cá của Trung Quốc ở Biển Đông vi phạm chủ quyền của Việt Nam

Đồn Biên phòng Trung Bình đạt nhiều thành tích trong phong trào Thi đua Quyết thắng

Điều động lực lượng, phương tiện khống chế, dập tắt thành công một đám cháy lớn

Biên phòng Sóc Trăng nhiều hoạt động hưởng ứng Ngày Sách Việt Nam lần thứ ba năm 2024

Phổ biến nhiều quy định mới về khai thác hải sản cho ngư dân

Đợt cao điểm chống khai thác IUU thực hiện quyết liệt, đồng bộ, toàn diện, kịp thời, hiệu quả

Bộ đội Biên phòng Sóc Trăng tuyên truyền chống khai thác IUU cho ngư dân

Lực lượng Kiểm ngư Việt Nam 10 năm đồng hành cùng ngành Thủy sản và ngư dân

Tặng 330 phần quà cho các hộ gia đình Khmer nghèo nhân dịp tết Chôl Chnăm Thmây

Bộ đội Biên phòng Sóc Trăng tuần tra, kiểm soát, tuyên truyền chống khai thác IUU

Tin nổi bật

Tiêu điểm trong ngày

VIDEO CLIP

PHÓNG SỰ ẢNH