Theo số liệu thống kê của Công an tỉnh, đến tháng 9-2020, toàn tỉnh có 1.479 người sử dụng ma túy thường xuyên và hơn 900 người sử dụng ma túy không thường xuyên. Số xã, phường có tệ nạn ma túy phân loại theo Quyết định số 3122/2010/QĐ-BCA của Bộ Công an trên địa bàn tỉnh gồm 4 xã, phường, thị trấn không có tệ nạn ma túy; 90 xã, phường, thị trấn không phải trọng điểm về ma túy; không có xã, phường, thị trấn trọng điểm loại I; 1 phường trọng điểm loại II; 14 xã, phường, thị trấn trọng điểm loại III.

Đoàn công tác của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội khảo sát cơ sở vật chất tại Cơ sở cai nghiện ma túy tỉnh. Ảnh: PHƯỚC LIÊU

Thực hiện công tác cai nghiện và quản lý sau cai nghiện ma túy tại gia đình và cộng đồng, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội phối hợp với UBND các huyện, thị xã, thành phố thường xuyên thực hiện công tác rà soát, thống kê, quản lý người sau cai nghiện. Đồng thời, tổ chức thực hiện được 155 cuộc tuyên truyền phòng, chống ma túy trong học đường, cơ sở cai nghiện ma túy và tại cộng đồng với 31.179 lượt người tham dự; cấp phát 10.000 tờ rơi tuyên truyền về tác hại của ma túy. Hỗ trợ kinh phí xây dựng và duy trì 10 mô hình “Tư vấn, chăm sóc, hỗ trợ điều trị nghiện tại cộng đồng”, qua đó tư vấn 1.175 lượt người, giúp 67 người sau cai hoàn lương tiến bộ, tư vấn cho hàng chục lượt người thực hiện cai nghiện tập trung tại Cơ sở cai nghện ma túy, giới thiệu việc làm 14 người, giới thiệu vay vốn 17 lượt người với số tiền 312 triệu đồng…

Bên cạnh đó, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội phối hợp với Tỉnh đoàn Sóc Trăng xây dựng và duy trì 1 câu lạc bộ hành động phòng, chống ma túy “Tương lai xanh” tại thị trấn Mỹ Xuyên (Mỹ Xuyên), 1 mô hình “Phối hợp hành động phòng, chống ma túy trong thanh thiếu niên” tại Phường 1 (Vĩnh Châu); 2 mô hình “Không tội phạm ma túy trong thanh thiếu niên” tại Phường 3 và Phường 6 (TP. Sóc Trăng). Qua thực hiện năm 2016, 2017, các điểm được thành lập đã duy trì rất tốt, lực lượng đoàn viên, thanh thiếu niên tham gia sinh hoạt nhiệt tình, hạn chế được tỷ lệ thanh thiếu niên nghiện chất ma túy và vi phạm pháp luật.

Trong giai đoạn 2016 - 2020, số người nghiện được đưa vào Cơ sở cai nghiện ma túy điều trị là 1.382 lượt người. Để thực hiện công tác cai nghiện, UBND tỉnh đã tăng cường chỉ đạo ngành chức năng thực hiện các giải pháp để cai nghiện và phòng ngừa tái nghiện. Có nhiều hình thức, biện pháp cai nghiện với tính chất, thời gian khác nhau. Thời gian cai bắt buộc tại cơ sở cai nghiện từ 12 tháng đến 24 tháng, cai nghiện tự nguyện là 6 tháng, cai nghiện tại cộng đồng thì ngắn hơn, có khi cắt cơn trong 1 tuần đến 2 tuần.

Việc áp dụng biện pháp cai nghiện bắt buộc vẫn còn ít so với người đang nghiện ma túy trên toàn tỉnh. Ảnh: PHƯỚC LIÊU

Năm 2018, UBND tỉnh đã ban hành Đề án số 06 “Thí điểm cai nghiện ma túy tự nguyện lần đầu không thu phí”, giai đoạn 2018 - 2020. Đối tượng của đề án chỉ áp dụng cho người lần đầu nghiện ma túy, có hộ khẩu thường trú hoặc đăng ký tạm trú dài hạn (KT3) tại tỉnh, ưu tiên người thuộc diện gia đình chính sách, đối tượng bảo trợ xã hội, đối tượng không còn người thân, hộ nghèo, cận nghèo, người dân tộc thiểu số, người có hoàn cảnh khó khăn... Theo đó, người cai nghiện tự nguyện theo đề án không tốn bất kỳ khoản chi phí nào, thời gian cai nghiện chỉ trong vòng 6 tháng. Tính đến nay, Cơ sở cai nghiện ma túy tỉnh đã tiếp nhận 77 học viên tự nguyện cai nghiện theo đề án, thực hiện cắt cơn, điều trị, phục hồi, giáo dục hòa nhập và lao động trị liệu. Theo đó, có 68 học viên hoàn thành chương trình cai nghiện và được bàn giao về địa phương tái hòa nhập cộng đồng, hiện còn 9 học viên đang áp dụng cai nghiện tự nguyện theo quy định.  

Theo đồng chí Nguyễn Hoàng Phong - Phó Giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, công tác tổ chức cai nghiện ma túy tại gia đình, cai nghiện ma túy tại cộng đồng theo Nghị định số 94/2010/NĐ-CP, ngày 9-9-2010 của Chính phủ còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc là do chưa có đội ngũ y, bác sĩ để cắt cơn, giải độc. Trang thiết bị y tế tại xã, phường, thị trấn không đảm bảo; không có lực lượng quản lý người nghiện ma túy trong thời gian cắt cơn; các xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh chưa thành lập “Tổ công tác cai nghiện ma túy” theo Khoản 1, Điều 5, Nghị định số 94 của Chính phủ để giúp chủ tịch UBND cấp xã trong việc tổ chức các hoạt động cai nghiện tại gia đình và cộng đồng. Hiện trên địa bàn tỉnh chỉ thành lập được 10 tổ công tác cai nghiện ma túy (huyện Mỹ Xuyên) chủ yếu thực hiện nhiệm vụ củng cố hồ sơ và đưa người nghiện vào Cơ sở cai nghiện bắt buộc khi đã có quyết định của tòa án.

Một số quy định pháp luật về cai nghiện ma túy còn nhiều vướng mắc, chồng chéo, không phù hợp với thực tiễn. Công tác cai nghiện ma túy cũng gặp nhiều khó khăn, tình hình người nghiện tại cộng đồng ngày càng tăng, trong khi đó sức tiếp nhận cai nghiện của Cơ sở cai nghiện ma túy có hạn (dự kiến quá tải trong thời gian tới), chưa đáp ứng được tình hình thực tế. Công tác xây dựng “Điểm tư vấn, chăm sóc, hỗ trợ điều trị nghiện tại cộng đồng” từng lúc chưa phát huy hiệu quả.

Xuất phát từ những khó khăn này, nên trong buổi làm viêc với đoàn công tác của Bộ Lao động  - Thương binh và Xã hội, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội đã kiến nghị cần sửa đổi các văn bản pháp luật có liên quan đến công tác cai nghiện ma túy phù hợp với tình hình thực tế (một số quan điểm chưa thống nhất giữa Luật Phòng, chống ma túy và Luật Xử lý vi phạm hành chính). Ban hành tiêu chí chấm điểm, đánh giá xã, phường, thị trấn về công tác phòng, chống ma túy, mại dâm thống nhất, đồng bộ để địa phương thực hiện có hiệu quả. Đồng thời, Trung ương tiếp tục hỗ trợ đầu tư kinh phí xây dựng các hạng mục công trình mới tại Cơ sở cai nghiện ma túy tỉnh để đáp ứng yêu cầu quản lý đối tượng trong thời gian tới.

PHƯỚC LIÊU