Chuyến phà sớm rẽ sóng đưa khách từ vàm Đại Ngãi sang An Thạnh 1 trong một ngày gió chướng lành lạnh. Chiếc phà nhẹ nhàng lướt trên mặt sóng của dòng nước Hậu giang làm mọi người liên tưởng đến bài hát của cố nghệ sĩ Quốc Hương “Ai vượt Cửu Long giang, lướt sóng gió trên ngàn... nhớ về An Thạnh Nhất...”. Xa xa thấp thoáng những mái ngói đỏ tươi ánh lên trong nắng mai. Chợt giật mình khi nhận ra, một vùng đất tưởng như bị “cô lập” giữa bốn bề sóng nước, vậy mà trong gần 15 năm qua, vùng đất ấy đã từng bước chuyển mình, dần thay da đổi thịt, khoác lên mình diện mạo mới, ngày càng giàu đẹp.

Thực hiện chuyển dịch cơ cấu kinh tế

Phà cập bến, dòng người tấp nập ngược xuôi ngày cuối năm với nụ cười tươi rói khi vụ mùa bội thu, hồ hởi chuẩn bị các vật dụng cho ba ngày tết, trang hoàng lại nhà cửa để đón xuân về. Xã nông thôn mới An Thạnh 1 hiện ra với những nếp nhà khang trang thay thế cho những ngôi nhà tạm bợ; trên những tuyến đường, từng chuyến xe chở nặng các loại trái cây đặc sản đang vào mùa thu hoạch chính vụ đi về các chợ đầu mối.

Ông Ong Văn Hùng, thị trấn Cù Lao Dung thành công với mô hình trồng bưởi và thanh long cho thu nhập cao

Cù Lao Dung từ trước đến nay nổi tiếng với những rẫy mía bạt ngàn. Mấy chục năm qua, cây mía có lúc thịnh lúc suy nhưng là cây trồng chủ lực đã nuôi sống và làm giàu cho hàng chục ngàn nông hộ nơi đây. Tuy vậy, ở những nơi cây mía không còn chiếm ngôi đầu nữa, chính quyền và bà con bắt đầu tìm đến những loại cây khác “ngọt ngào” hơn, đó là xoài, nhãn, cây có múi... Đồng chí Lê Minh Đương - Phó Chủ tịch UBND huyện Cù Lao Dung, cho biết: “Từ đặc thù của địa phương, cũng như để khắc phục những mặt hạn chế, yếu kém, đẩy nhanh quá trình phát triển, đảm bảo cho nông nghiệp luôn xứng tầm với tiềm năng, lợi thế, vừa là mũi nhọn, vừa là nền tảng cho quá trình phát triển chung theo cơ cấu chuyển dịch kinh tế từ nay đến năm 2020 và những năm tiếp theo là phát triển nông, ngư nghiệp làm nền tảng trong lĩnh vực kinh tế theo Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp giai đoạn 2015 - 2020. Đặt kế hoạch phát triển thủy sản trở thành kinh tế mũi nhọn. Vì vậy, huyện giữ ổn định diện tích mía; phát triển nuôi thủy sản theo hướng bền vững, đa dạng đối tượng và hình thức nuôi; phát triển vườn cây ăn trái chuyên canh, vườn kết hợp du lịch”.

Thực hiện chuyển dịch cơ cấu kinh tế, nhiều hộ dân bắt đầu thu được “quả ngọt” từ các khu vườn

Đến với Cù Lao Dung hôm nay mọi người không thể không ngỡ ngàng và say mắt trước những vườn cây trĩu quả, tập trung ở các xã An Thạnh 1, An Thạnh Tây, An Thạnh Đông và thị trấn Cù Lao Dung. Các loại cây trồng này đã và đang mang lại vị ngọt cho đời sống bà con. Những vườn cây ăn trái còn tạo điều kiện để phát triển du lịch vườn ở xã An Thạnh 1 và An Thạnh Tây, với rất nhiều chủng loại, có  hương vị đặc trưng, trong đó, có những loại trái cây đặc sản mà khi đến đây, du khách rất thích thú và thường mua về làm quà. Với loại hình du lịch này, hàng năm đã thu hút khá nhiều đoàn khách trong và ngoài tỉnh đến tham quan.

Nằm ở vị trí cuối cùng của huyện Cù Lao Dung là xã An Thạnh Nam lại có tiềm năng thích hợp cho loại hình phát triển du lịch sinh thái, nơi đây có khu rừng bần ngập nước hàng năm lấn dần ra biển, có hệ sinh thái đa dạng, phong phú, hấp dẫn với nhiều loài thực vật và động vật hoang dã, như: khỉ, rái cá, rắn, tôm, cua, cá, vọp... Đặc biệt, ở khu rừng này có nhiều đàn dơi, cò, chim với số lượng hàng ngàn con, cộng với rất nhiều đàn ong rừng. Đây chính là điểm đến du lịch tuyệt vời cho những du khách yêu thiên nhiên, thích du lịch sinh thái, thích khám phá, nghiên cứu và trải nghiệm.

Thêm vào đó, Cù Lao Dung  còn có những điểm du lịch truyền thống, về nguồn, là những di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh và cấp quốc gia, rất thích hợp cho những ai muốn tìm hiểu về nguồn cội, về một thuở hào hùng của ông cha ta trong đấu tranh giữ nước. Nổi tiếng nhất là Đền thờ Bác Hồ, tọa lạc tại ấp Đền Thờ, xã An Thạnh Đông, đây là một trong tám di tích lịch sử và văn hóa cấp quốc gia của tỉnh. Nơi đây đã trở thành trung tâm giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ, nhân dân trong tỉnh và là điểm du lịch hấp dẫn cho du khách. Kế đến là Bia tưởng niệm chiến thắng Rạch Già ở thị trấn Cù Lao Dung, di tích lịch sử cấp tỉnh, nơi đã diễn ra chiến công oanh liệt của quân và dân địa phương thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược.

Nếu như đầu dãy cù lao là thủ phủ trái cây thì đoạn giữa đến cuối cù lao là thủ phủ của các loài thủy sản với các ao tôm ngày đêm sáng đèn như phố huyện những ngày gần thu hoạch. Xã An Thạnh 2 đang có số lượng nông dân chuyển dịch kinh tế đông đảo, đa số thay thế diện tích trồng mía chuyển sang nuôi tôm. Riêng xã An Thạnh 3 và An Thạnh Nam lại phát triển một số mô hình nuôi các loài thủy sinh trên các lòng rạch, các tuyến bãi bồi ven sông.

Xây dựng nông thôn mới

Cùng với chuyển dịch cơ cấu kinh tế, những năm qua, huyện Cù Lao Dung tập trung nguồn lực thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới. Với sự nỗ lực của các cấp, ngành, sự chung sức đồng lòng của nhân dân, sau hơn 5 năm, diện mạo miền quê sông nước ở Cù Lao Dung đang đổi thay từng ngày. Đặc biệt, ở những xã đã đạt chuẩn xã nông thôn mới đi đến đâu cũng thấy nhiều ngôi nhà mái ngói đỏ tươi thấp thoáng dưới vườn cây trái sum suê.

Nhờ chương trình xây dựng nông thôn mới, nhiều công trình được xây dựng phục vụ dân sinh. Ảnh Hoàng Phúc

Cù Lao Dung với đặc thù vị trí địa lý cách biệt đất liền bốn bề sông nước, sông rạch chằng chịt nên ảnh hưởng lớn đến việc giao thương trao đổi hàng hóa và nhu cầu đi lại của người dân. Nhưng với truyền thống đoàn kết, quyết tâm vượt khó, hăng hái thi đua lao động sản xuất, nên cho đến nay, sau gần 15 năm thành lập, hơn 5 năm triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, Đảng bộ và nhân dân Cù Lao Dung đã đạt được những thành tựu đáng kể, bộ mặt nông thôn tiến bộ rõ nét.

Đến nay, toàn huyện có 2 xã đạt chuẩn xã nông thôn mới (An Thạnh 1 và An Thạnh 2), xã An Thạnh Tây đạt 16 tiêu chí, các xã còn lại đạt 9 - 16 tiêu chí. Huyện đang tập trung nguồn lực, khẩn trương thực hiện các phần việc còn lại để xã An Thạnh Tây hoàn thành 19 tiêu chí vào đầu năm 2017. Từ việc triển khai các tiêu chí của Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới đã góp phần tích cực vào công tác an sinh xã hội, nhất là công tác giảm nghèo của địa phương đạt nhiều kết quả. Tất cả hộ nghèo được tiếp cận với nguồn vốn Ngân hàng Chính sách xã hội để phát triển sản xuất. Tỷ lệ người dân tham gia BHYT tăng theo hàng năm. Công tác bảo vệ chăm sóc sức khỏe trẻ em luôn được quan tâm, thực hiện tiêm chủng miễn dịch đầy đủ trẻ dưới 1 tuổi, giảm tỷ lệ trẻ em suy dinh dưỡng...

Tương lai không xa, khi cầu Đại Ngãi hoàn thành và với nguồn lực đầu tư từ các dự án, chương trình hỗ trợ cho các xã đảo, xã nông thôn mới, Cù Lao Dung sẽ có rất nhiều cơ hội để phát triển, trong đó phát triển kinh tế gắn chặt du lịch hứa hẹn rất nhiều tiềm năng.

Trời đã xế chiều, về ngang qua thị trấn Cù Lao Dung nghe lòng nôn nao khi chứng kiến sự đổi thay của thị trấn miền sông nước. Trước ngõ nhà ai, mai vàng bắt đầu hé những chồi non. Đất cù lao không còn là ốc đảo chơi vơi giữa lòng sông Hậu mà đã bắt đầu chuyển mình vươn ra biển lớn.

HOÀNG PHÚC DƯƠNG