STO - Trong những năm gần đây, nhiều nông dân ở các huyện: Trần Đề, Mỹ Xuyên, Mỹ Tú, Châu Thành mạnh dạn đưa con bò sữa về nuôi và từ đó đã vươn lên khá giả. Việc phát triển thành công nghề nuôi bò sữa cũng nhờ sự “tiếp sức” của các cơ quan chức năng và việc phát huy tốt vai trò Hợp tác xã (HTX) Nông nghiệp Evergrowth trong việc vận động người dân vào làm ăn tập thể, liên kết đầu vào, tạo đầu ra sản phẩm… Tuy nhiên, thời gian gần đây, việc “liên kết” giữa HTX Nông nghiệp Evergrowth và bà con xã viên phát sinh nhiều vấn đề vướng mắc cần được tháo gỡ.

Hộ nuôi thông tin về tình hình chăn nuôi bò sữa của gia đình cùng lãnh đạo tỉnh.

Nuôi bò sữa thoát nghèo nhưng vẫn còn nhiều vướng mắc…

Những ngày trung tuần tháng 4, chúng tôi tìm đến nhà bà Dương Thanh Th, ấp Trà Ông, xã Viên Bình (Trần Đề). Bà Th đưa chúng tôi thăm đàn bò sữa 18 con, trong đó có 8 con đang vắt sữa, với sản lượng sữa thu mỗi ngày gần 120kg. Để cung cấp đủ thức ăn xanh, gia đình bà Th đã chuyển đổi 7 công đất lúa sang trồng cỏ. Ngoài ra, bà còn tận dụng rơm sau thu hoạch lúa làm thức ăn bổ sung thêm cho đàn bò. Theo bà Th, nghề nuôi bò sữa đã giúp gia đình trang trải cuộc sống, lo cho các con tới trường và lợi nhuận từ con bò sữa, bà đã xây dựng ngôi nhà kiên cố.

Ngược về huyện Mỹ Tú, chúng tôi ghé nhà bà Lý Thị Sà V, ấp Đai Úi, xã Phú Mỹ lúc bà đang sắp xếp lại các thùng chứa sữa bò tươi vừa giao ở HTX về. Mời khách ngồi tạm trên chiếc ghế nhựa cạnh chuồng bò, bà V tâm tình: “Tôi nuôi bò sữa từ năm 2013, hơn 4 năm gắn bó cùng con bò sữa cho thu nhập khá ổn định. Lợi nhuận từ tiền bán sữa bò, giúp gia đình vượt qua khó khăn trong những lúc lúa rớt giá, không phải vay nóng bên ngoài. Nhưng giờ thì chúng tôi đang bối rối, khó giải bày…”.

Quả đúng như vậy, sau nhiều năm duy trì và phát triển đàn bò sữa đã giúp hàng ngàn hộ dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số ở vùng sâu, vùng xa thoát nghèo bền vững. Họ đã quen với công việc vắt sữa bò đem đến bán tại HTX Nông nghiệp Evergrowth và HTX này được người dân xem là ngôi nhà chung, ở đây họ thoải mái trao đổi kinh nghiệm. Tuy nhiên, thời gian gần đây, mái nhà chung này đã có phần đổi thay làm họ lo lắng, trăn trở, bởi tất cả tài sản đã đầu tư vào con bò sữa nhưng khi quyền lợi bị ảnh hưởng, họ cảm thấy “hụt hẫng”.

Vì bản thân quá bức xúc, bà Th thẳng thắn giải bày: “Hai năm rồi, tiền HTX Nông nghiệp Evergrowth giữ lại của thành viên vài ngàn đồng/kg sữa nhằm trả các chi phí vận hành, thuế, tiền nhân công... phần dư chưa chia cho thành viên và tôi cũng không biết số tiền gia đình được hưởng bao nhiêu lúc kết toán cuối năm. Thành viên quanh năm chỉ trông chờ tiền bán sữa bò tươi (đây là nguồn thu nhập chính). Tôi nghĩ vào HTX mình sẽ được hưởng nhiều ưu đãi và hỗ trợ các lớp tập huấn, vốn vay… Việc ưu đãi, hỗ trợ thì có nhưng tôi vẫn trông chờ tiền phân chia cuối năm của HTX cộng thêm giá sữa xuống thấp nên các thành viên vô cùng buồn”.

Khá gay gắt khi nói về thức ăn do HTX Nông nghiệp Evergrowth bán cho thành viên, bà V chia sẻ: “Tôi học hành không cao nhưng kinh nghiệm nhiều năm nuôi bò đã đúc kết được các bí quyết để bò cho sữa sản lượng đạt. Theo đó, ngoài thức ăn xanh là cỏ tươi, thân bắp ủ, rơm rạ… thì con bò cũng cần bổ sung thêm một số loại thức ăn chuyên dụng. Còn giá sữa chỉ ở mức 10.200 đồng/kg như thế là người chăn nuôi không có lời. Người nuôi bò sữa chỉ ao ước giá nhích lên 100 đồng - 200 đồng để đủ được tiền xăng chuyên chở đến điểm bán, nhưng chúng tôi không dám nói, do sợ bị cắt hợp đồng mua sữa, không biết sữa sẽ bán ở đâu...”.

Nhiều hộ nuôi buồn phiền vì bò cho lượng sữa giảm nghi do ăn cám mà HTX cung ứng.

… cùng những bức xúc vì nhiều quy định vô lý

Trong buổi trò chuyện với chúng tôi, bà Th vừa chỉ vào cạnh nhà - nơi đang “ngụy trang” kín bưng, dỡ từng lớp nilông phủ lên thứ được ngụy trang đó, mọi người đều ngạc nhiên, từng bao thức ăn lộ ra trước mắt, chả cần khách hỏi, bà Th tiếp lời: “Thức ăn bổ sung đàn bò tôi phải giấu, bởi HTX Nông nghiệp Evergrowth quy định “miệng” không được mua thức ăn của các đơn vị khác, ngoài thức ăn do HTX cung cấp nếu HTX phát hiện hộ mua thức ăn bên ngoài sẽ ngừng thu mua sữa 7 ngày - 10 ngày, thế thì sữa bò vắt ra chúng tôi bán ở đâu, điều này thật là vô lý”.

Cũng theo bà Th, đành rằng việc mua thức ăn tại HTX góp phần vào việc tăng lợi nhuận cũng như góp vốn thành viên nhưng cũng không nên quá khắt khe trong quy định như thế sẽ làm khó cho người nuôi. Bên cạnh đó, cám được HTX Nông nghiệp Evergrowth cung cấp có nhiều mùi khác nhau. Ban đầu bò không chịu ăn nhưng ép chúng phải ăn và mỗi lần để bò thích nghi loại thức ăn mới phải mất một thời gian, trong lúc đó lượng sữa bò giảm.

“Do vậy, tôi đề nghị HTX Nông nghiệp Evergrowth cho thành viên thoải mái lựa chọn mua thức ăn cung ứng tại hộ hoặc HTX vẫn cung cấp thức ăn dạng viên của những đơn vị sản xuất trước kia cho thành viên chọn mua, không nhất thiết mua thức ăn dạng cám do HTX sản xuất. Đồng thời, có sự tính toán sau khi trừ các khoản chi phí hoạt động, trả số tiền HTX giữ lại của thành viên trên mỗi kilôgam sữa trước đó, dư bao nhiêu trả lại thành viên theo tháng hoặc từng quý…” - bà Th bức xúc cho biết thêm.

Với vẻ mặt ửng đỏ vì bực tức, bà V thông tin thêm: “Kể từ ngày HTX Nông nghiệp Evergrowth sản xuất thức ăn dạng cám cung ứng cho bò, tôi nhận thấy đàn bò của gia đình cho sữa không còn đạt số ký cũ. Trước đây, cũng là thức ăn do HTX cung ứng dạng viên, bò sau sinh sản lượng sữa vắt duy trì ổn định 15kg - 18kg/con/ngày nhưng với thức ăn cám do HTX tự sản xuất, bò sau đẻ vắt sữa khoảng 2 tháng cạn kiệt dần, từ 15kg/con/ngày giảm xuống chỉ còn 8kg/con/ngày, riết rồi chán nản không muốn vắt sữa bò, kèm theo đó là đôi chân bò có vẻ yếu đi trông thấy. Tôi không biết nguyên do gì mà bò ăn cám lại cho sữa sụt giảm dù được HTX giải thích thức ăn đạt chuẩn, đạt chất lượng nhưng mình nuôi bò thực tế, biết sao nói vậy. Con bò có đặc tính thở bằng mũi nên lúc miệng nhai thức ăn, mũi hít thở thức ăn dạng cám vào làm chúng sặc sụa thê thảm nên phải pha nước vào cám cho bò ăn dễ hơn. Tôi đề nghị HTX phải có nghiên cứu thay thế thức ăn cám bằng dạng viên và không buộc thành viên mua thức ăn do HTX sản xuất để chúng tôi có quyền lựa chọn nơi cung ứng thức ăn”.

Trên đây chỉ là 2 trong số hàng trăm thành viên HTX phản ánh về giá thu mua sữa, chia lợi nhuận và thức ăn dạng cám do HTX Nông nghiệp Evergrowth cung ứng. Câu chuyện vẫn còn tiếp diễn xoay quanh thực trạng hoạt động của HTX. Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin đến bạn đọc về ý kiến của chính quyền địa phương và HTX Nông nghiệp Evergrowth chung quanh vấn đề này trong kỳ tiếp theo. 

T.L