Sóc Trăng có đường bờ biển dài 72km, là vùng đặc quyền kinh tế, thuận lợi cho phát triển nghề khai thác hải sản của tỉnh. Hai cửa sông lớn Trần Đề và Định An là nơi thu hút nhiều tàu thuyền khai thác hải sản cập cảng. Cảng cá Trần Đề đã được công nhận là cảng cá loại I, hàng năm tiếp nhận hơn 7.000 lượt tàu khai thác biển; đồng thời là nơi phục vụ vận chuyển vật tư, nhiên liệu cho tàu hoạt động khai thác thủy sản trên biển Đông. Tổng số tàu thuyền của tỉnh hiện nay là 1.216 tàu, với tổng công suất là 204.630CV, trong đó, 366 tàu có chiều dài lớn nhất từ 15m trở lên, góp phần đưa sản lượng khai thác trong 8 tháng đầu năm của tỉnh ước đạt gần 36.000 tấn. Đặc biệt, từ năm 2015 đến nay, tỉnh Sóc Trăng không có tàu cá khai thác hải sản trái phép tại vùng biển nước ngoài và công tác phòng chống khai thác IUU đang được tỉnh tích cực triển khai.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến và đoàn kiểm tra tiếp xúc trực tiếp ngư dân tại Cảng cá Trần Đề vào ngày 14-8.

Thời gian qua, Sóc Trăng chú trọng kiện toàn Ban Chỉ đạo và thành lập Tổ giúp việc cho Ban Chỉ đạo Bảo vệ nguồn lợi thủy sản và Chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU); kiện toàn và sắp xếp, ổn định cơ sở, vật chất, điều kiện làm việc của Tổ kiểm tra, kiểm soát về chống hoạt động khai thác hải sản bất hợp pháp tại Cảng cá Trần Đề. Trong triển khai thực hiện IUU, Sóc Trăng đặt trọng tâm vào công tác tuyên truyền, phổ biến IUU và Luật Thủy sản năm 2017 đến tận ngư dân và các đối tượng có liên quan. Việc kiểm tra các tàu cá ra vào Cảng cá Trần Đề luôn được Tổ kiểm tra IUU thực hiện 24/24 trong tất cả các ngày trong tuần, nên chỉ trong 8 tháng đầu năm đã có 1.900 lượt tàu cập, rời cảng được kiểm tra.

Chi cục Thủy sản và Ban Quản lý Cảng cá Trần Đề đã thực hiện nghiêm việc triển khai đến các tổ chức, cá nhân hành nghề hoạt động thủy sản, thực hiện tốt các quy định về ghi, nộp báo cáo, nhật ký khai thác thủy sản và đã cấp 61 giấy xác nhận cho 4.786 tấn nguyên liệu thủy sản từ khai thác, thực hiện chứng nhận thủy sản khai thác xuất khẩu cho 2.806 tấn. Công tác cấp phép khai thác thủy sản cho các tàu cá theo đúng quy định và cập nhật đầy đủ vào cơ sở dữ liệu tàu cá về đăng ký, đăng kiểm và cấp phép tàu cá của tỉnh, các dữ liệu này được kết nối đồng bộ với hệ thống cơ sở dữ liệu nghề cá Vnfishbase quốc gia. Riêng việc lắp đặt thiết bị giám sát hành trình cho tàu cá theo quy định, theo ông Lư Tấn Hòa – Phó Chi cục Thủy sản tỉnh, dù đã rất nỗ lực, nhưng đến trung tuần tháng 8 mới có 291 tàu lắp thiết bị giám sát hành trình, đạt 79,5%.

Công tác quản lý an toàn vệ sinh thực phẩm sản phẩm khai thác tại tàu cá và cảng cá, bến cá cũng được đơn vị quan tâm thực hiện thường xuyên. Ông Phạm Văn Hứa – Giám đốc Cảng cá Trần Đề cho biết: “Công tác vệ sinh tại cảng cá được duy trì thường xuyên đảm bảo vệ sinh, an toàn thực phẩm. Ban Quản lý cảng cá thường xuyên tuyên truyền, nhắc nhở các chủ tàu phải sắp xếp các sản phẩm từ khai thác tại cảng cá gọn gàng, ngăn nắp, đảm bảo vệ sinh. Tất cả các tàu cá cập cảng bốc dỡ hàng thủy sản phải là tàu cá được đăng ký, cấp phép và ghi chép trong sổ nhật ký cập cảng. Ngoài ra, qua kiểm tra, các đơn vị chức năng còn cấp 78 giấy chứng nhận an toàn thực phẩm lần đầu cho 78 tàu cá đạt điều kiện an toàn thực phẩm loại B, nâng tổng số tàu cá được cấp chứng nhận an toàn thực phẩm của tỉnh lên 40 tàu.

Vẫn còn nhiều tàu khai thác có chiều dài từ 15m trở lên chưa lắp đặt thiết bị giám sát hành trình theo đúng quy định. 

Tuy nhiên, theo ông Lư Tấn Hòa, việc ghi, nộp nhật ký khai thác thủy sản trực tiếp trên biển chưa toàn diện, đa phần khi tàu cập cảng chủ tàu hoặc thuyền trưởng mới hoàn thiện để nộp cho tổ kiểm soát. Hiện nay, số đông tàu cá đã lắp thiết bị giám sát hành trình thường xuyên bị mất vị trí trên phần mềm dùng chung của Tổng cục Thủy sản, tuy nhiên vị trí các tàu này vẫn được kết nối trên phần mềm cá nhân của từng chủ tàu do đơn vị cung cấp thiết bị cài đặt trên máy điện thoại thông minh cá nhân.

Qua báo cáo và kiểm tra thực tế vào ngày 14-8, Tổng cục Thủy sản đánh giá cao việc thực hiện đúng các bước trình tự thủ tục tàu khai thác hải sản ra vào cảng của Sóc Trăng. Tuy nhiên, việc thực hiện đăng ký giám sát hành trình đạt 79,5% còn thấp, cần tiếp tục có biện pháp tháo gỡ khó khăn, bố trí nhân lực giám sát, xử lý tàu chưa thực hiện đúng theo quy định. Ngoài ra, qua kiểm tra, đoàn còn nhắc nhở một số hồ sơ chưa đúng theo hướng dẫn của bộ cho tàu chuyển tải (hậu cần thu mua cá trên biển). Đoàn cũng lưu ý Ban Chỉ đạo tỉnh cần tuyên truyền ngư dân sơ chế, phân loại sản phẩm thủy, hải sản đạt theo tiêu chuẩn an toàn thực phẩm và giữ gìn vệ sinh môi trường cảng cá.

Theo Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến, tỉnh Sóc Trăng đạt nhiều bước tiến trong thực hiện Luật Thủy sản, nhưng về chống khai thác IUU, các cơ quan chức năng của tỉnh cần tiếp tục thanh tra, kiểm soát tàu chặt chẽ thông qua hệ thống thiết bị giám sát hành trình. Thứ trưởng nhấn mạnh: “Những điều làm được Sóc Trăng cần phát huy, chưa làm được phải sớm khắc phục, nhất là vấn đề ghi chép nhật ký hành trình khai thác, truy suất nguồn gốc và nghiêm túc xử lý các tàu vi phạm pháp luật. Phải từng bước đưa hoạt động khai thác vào nề nếp theo chuẩn mực quốc tế mới có thể hội nhập một cách hiệu quả và bền vững nhất”.

TÍCH CHU