Có dịp đến Trại Giống cây trồng Long Phú tham quan mô hình trồng lúa thử nghiệm cùng với bà con nông dân, chúng tôi nhận thấy ở đây có rất nhiều bộ/dòng lúa được nhân giống của đơn vị cùng với các viện, trường và các công ty sản xuất, kinh doanh lúa. Trao đổi với chúng tôi, chú Trương Văn Út, ở ấp Xây Đá A, xã Hồ Đắc Kiện (Châu Thành) phấn khởi cho biết: “Trung tâm Giống cây trồng tổ chức hội thảo năm nào tôi cũng tham gia, vì đây là cơ hội để bà con nông dân được tìm hiểu về đặc tính của nhiều loại giống lúa, qua đó có thể chọn ra giống lúa phù hợp với điều kiện canh tác ở địa phương mình”.

Dân gian có câu “nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống”, do đó, việc tiếp tục lựa chọn những giống lúa có năng suất, chất lượng cao, phù hợp với tập quán canh tác của nông dân để bổ sung vào cơ cấu giống lúa của địa phương là rất cần thiết. Cũng theo chú Trương Văn Út, trong các bộ/dòng lúa được trồng thử nghiệm ở trại giống đều có đặc tính rất tốt; tuy nhiên, mong muốn của chú cũng như bà con nhà nông là có những loại giống chịu được với biến đổi khí hậu. Anh Lê Minh Tấn, ngụ ở ấp Vĩnh Thành, xã Vĩnh Quới (TX. Ngã Năm) góp lời: “Hiện nay, ở địa phương tôi, bà con nông dân sản xuất chủ yếu là các giống ST5, ST20, RVT, do các giống lúa này cơ bản phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng. Sau khi tham gia tuyển chọn giống lúa tại trại giống, tôi nhận thấy giống LP5 có đặc tính chịu phèn, mặn và cho năng suất khá ổn định; nếu có đầu ra ổn định thì theo tôi, đây là giống lúa rất có triển vọng”.

Nhiều giống lúa trồng thử nghiệm được nông dân đánh giá cao.

Trước viễn cảnh biến đổi khí hậu, mưa, bão, hạn hán, xâm nhập mặn diễn ra ngày càng gay gắt đã làm ảnh hưởng rất lớn đến quá trình sản xuất của bà con nông dân cả nước. Riêng đối với Sóc Trăng, vụ lúa Hè - Thu năm 2017 này đã giảm năng suất nghiêm trọng. Theo đó, để có giống lúa mới, duy trì được sự ổn định sản lượng lúa cũng như thích ứng với tình hình biến đổi khí hậu như hiện nay thì mỗi năm, Trung tâm Giống cây trồng tỉnh đều phối hợp cùng với các viện, trường tiến hành nghiên cứu để nhân những bộ giống/dòng lúa triển vọng. Kết quả, sau các vụ lúa đã tuyển chọn được nhiều giống lúa có năng suất cao, chống chịu sâu bệnh, đạt tiêu chuẩn xuất khẩu; cũng từ đó mà mỗi vụ trung tâm đều bố trí khảo nghiệm để tuyển chọn những giống mới đạt chất lượng, năng suất cao, nhằm bổ sung vào bộ giống lúa cho từng địa phương trong tỉnh để nông dân lựa chọn sản xuất.

Theo đại diện Trung tâm Giống cây trồng tỉnh, việc bổ sung thêm các giống lúa có năng suất chất lượng cao, có khả năng chống chịu với điều kiện bất lợi của thời tiết nhất là hạn, mặn là điều mà hầu hết nông dân mong muốn. Do đó, vụ Hè - Thu năm 2017, đơn vị tiếp tục thực hiện công tác khảo nghiệm các giống lúa, qua đó giới thiệu cho bà con nông dân 15 giống có triển vọng, gồm: OM380, OM7347, LP5, OM6976, OM576, OM9577, OM4900, ST5, OM5451, OM5976, ST20, OM3673, LP8 ,LP16, PC20. Đây là những giống lúa có thời gian sinh trưởng từ 85 - 120 ngày, cho năng suất trung bình khoảng 6 tấn/ha, đồng thời ít sâu bệnh tấn công và có khả năng chịu mặn khá tốt.

Thạc sĩ Nguyễn Thị Bắp - Trưởng Trại Giống cây trồng Long Phú cho biết: “Trong những năm qua, ngành giống của tỉnh luôn chú trọng việc nghiên cứu và chọn những giống lúa chịu được điều kiện bất lợi của môi trường, đặc biệt là các giống lúa chịu mặn; đồng thời, chọn các giống lúa đạt về năng suất, chất lượng, bởi mục đích của tỉnh nhà là làm sao nâng cao được chất lượng lúa gạo. Tuy nhiên, những giống lúa chọn lọc phải phù hợp với điều kiện sinh thái của từng vùng, vì vậy chúng tôi phải thay đổi dần cách chọn lọc giống, để tự nông dân cùng khảo nghiệm mà chọn giống cho phù hợp với điều kiện canh tác của địa phương vào ruộng mình”.

Theo đề án tái cơ cấu nông nghiệp của tỉnh đến năm 2020, diện tích lúa đặc sản chiếm trên 35% diện tích gieo trồng, do thị trường trong nước và thế giới rất ưa chuộng các loại gạo có phẩm chất cao. Tuy nhiên, giá lúa gạo tăng hay giảm là do sự biến động của thị trường. Vì vậy, để ổn định thu nhập thì điều kiện tiên quyết là phải giảm giá thành sản xuất, tăng năng suất và biện pháp tốt nhất là chọn lựa ra được loại giống tốt, ứng dụng tiến bộ kỹ thuật vào đồng ruộng.

Tuyết Xuân