Trong quá trình sản xuất nông nghiệp, rác thải từ các loại thuốc BVTV chủ yếu là các loại chai nhựa, bao bì ni-lông hoặc chai thủy tinh. Hiện vẫn còn một bộ phận nông dân chưa biết đây là chất thải nguy hại nên có thói quen vứt bỏ bao bì thuốc BVTV, chai lọ sau khi sử dụng ra ngoài đồng, trên bờ đê, mương, vườn… gây ảnh hưởng đến sức khỏe và môi trường sống.

Mô hình bể thu gom bao bì thuốc BVTV ở huyện Mỹ Tú.

Để nâng cao ý thức và bảo vệ môi trường cũng như công tác quản lý hiệu quả vấn đề này, thời gian qua, các tổ chức chính trị, đoàn thể trên địa bàn tỉnh đã triển khai thực hiện nhiều mô hình thu gom bao bì thuốc BVTV sau sử dụng ở các địa phương sản xuất nông nghiệp. Trong năm 2017, thực hiện chủ trương theo Thông tư liên tịch số 05/2016/TTLT-BNNPTNT-BTNMT của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Bộ Tài nguyên và Môi trường về hướng dẫn thu gom, vận chuyển và xử lý bao gói thuốc BVTV sau sử dụng, Sở Tài nguyên và Môi trường đã thực hiện mô hình điểm thu gom bao gói thuốc BVTV sau sử dụng tại ấp Trường An, xã Trường Khánh (Long Phú) và đã đạt những kết quả tích cực.

Theo Phó Chủ tịch UBND xã Trường Khánh Lâm Hùng Cường, để việc thu gom bao bì, chai lọ thuốc BVTV mang lại hiệu quả, vị trí lắp đặt là một phần quan trọng cho sự thành công. Do đó, địa phương và các đơn vị phối hợp thống nhất chọn 1 khu vực thuộc cánh đồng lớn để lắp đặt bể thu gom, có đường giao thông thuận lợi.

Nhiều hộ dân trồng lúa tại ấp Trường An chia sẻ, trước đây, khi chưa có điểm thu gom, nhiều nông dân không biết để vỏ bao thuốc BVTV ở đâu. Vì mang về nhà đốt không được nên đành vứt xuống kênh mương. Nay có điểm thu gom nên bà con bỏ vào bể để bảo đảm an toàn cho con người, vật nuôi và bảo vệ môi trường.

Theo ước tính của đơn vị tư vấn là Công ty TNHH Nước và Môi trường Sài Gòn, khối lượng thuốc BVTV sử dụng trên cánh đồng lớn của xã Trường Khánh khoảng 6 tấn/năm và có khoảng 895kg bao bì thuốc BVTV thải ra môi trường trên địa bàn xã. Con số này cho thấy, nếu không được thu gom đúng cách, lượng chất thải nguy hại này sẽ ảnh hưởng nhiều đến môi trường sống ở vùng nông thôn.

Đồng chí Lâm Hùng Cường cho biết thêm: “Mô hình trên đã từng bước phát huy hiệu quả, tạo sự chuyển biến tích cực trong bảo vệ môi trường, tạo vẻ mỹ quan trên đồng ruộng, hạn chế vứt bừa bãi bao gói thuốc BVTV ra môi trường. Ngoài ra, mô hình còn góp phần nâng chất, củng cố tiêu chí môi trường trong xây dựng nông thôn mới ở địa phương”.

Từ mô hình thí điểm ở xã Trường Khánh, mới đây hưởng ứng Ngày Môi trường thế giới (5-6), Sở Tài nguyên và Môi trường đã hỗ trợ huyện Mỹ Tú 10 bể thu gom bao bì thuốc BVTV để lắp đặt tại những nơi có nhiều diện tích đất sản xuất nông nghiệp. Theo Phó Chủ tịch UBND huyện Mỹ Tú Trần Văn Tâm, từ mô hình này hy vọng người dân trên địa bàn huyện sẽ ngày càng nâng cao ý thức trong việc bỏ bao bì thuốc BVTV đúng nơi quy định để thời gian tới nhân rộng ra toàn huyện, góp phần hạn chế ô nhiễm môi trường.

Thời gian qua, việc áp dụng các giải pháp kỹ thuật trong quy trình trồng trọt và mạnh dạn đưa cơ giới hóa vào sản xuất nông nghiệp ở nhiều địa phương đã góp phần giảm tỷ lệ sử dụng thuốc BVTV nhưng chưa đáng kể. Do đó, việc sử dụng thuốc BVTV vẫn còn là phương pháp chính của nhiều nông dân để kiểm soát sâu bệnh trong mùa vụ. Trước thực trạng này, nhiều địa phương khác cũng đã quan tâm vấn đề thu gom bao bì thuốc BVTV.

Đồng chí Bùi Như Ý - Trưởng Phòng Tài nguyên và Môi trường TX. Vĩnh Châu cho biết: “Ở góc độ là cơ quan quản lý nhà nước về môi trường ở địa phương, chúng tôi sẽ nhanh chóng triển khai Thông tư liên tịch số 05/2016/TTLT-BNNPTNT-BTNMT của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Bộ Tài nguyên và Môi trường thực hiện thu gom bao bì thuốc BVTV cho hiệu quả, góp phần bảo vệ môi trường trong sản xuất nông nghiệp”.

Để quản lý và xử lý hiệu quả các nguồn chất thải nói chung và bao bì thuốc BVTV nói riêng, ngoài việc đầu tư của các ngành chức năng còn cần có sự tham gia tích cực của nông dân, vì đây là chủ thể đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ môi trường theo hướng tăng trưởng xanh.

Hải Hà