Với mùi thơm độc đáo, màu sắc bắt mắt cùng nhiều hoạt chất có lợi cho sức khỏe, nên hành tím Vĩnh Châu được người tiêu dùng ưa chuộng. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, do ảnh hưởng của thời tiết, biến đổi khí hậu diễn biến phức tạp đã tạo điều kiện cho một số đối tượng dịch hại phát sinh, ảnh hưởng đến năng suất nên dẫn đến tình trạng nông dân sử dụng thuốc bảo vệ thường xuyên làm ảnh hưởng đến chất lượng và giá trị củ hành tím. Xuất phát từ thực tế nêu trên, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật thực hiện mô hình sản xuất theo chuỗi giá trị hành tím, tăng cường sử dụng phân hữu cơ, giảm phân hóa học và sử dụng thuốc bảo vệ thực vật có nguồn gốc sinh học đã góp phần nâng cao chất lượng và giá trị của củ hành tím.

Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là làm sao giảm áp lực sâu bệnh trên hành tím, những rủi ro có thể xảy ra do biến đổi khí hậu và giải pháp sinh học trong bảo quản hành tím sau thu hoạch... nên từ nguồn kinh phí của Đề án “Phát triển sản xuất theo quy trình GAP cho các mặt hàng nông, thủy sản xuất khẩu giai đoạn 2015 - 2020”, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật đã triển khai thực hiện mô hình “Ứng dụng sản xuất hành tím theo hướng sinh học”. Qua thời gian thực hiện đã mang lại lợi ích thiết thực và từng bước thay đổi tập quán sản xuất của người nông dân.

Hành tím được trồng theo hướng sinh học phát triển tốt.

Vụ hành chính vụ 2018, mô hình ứng dụng trồng hành sản xuất theo hướng sinh học được triển khai ở phường Vĩnh Phước, Phường 2 và xã Vĩnh Hải với diện tích 30ha. Trưởng Trạm Trồng trọt và Bảo vệ thực vật TX. Vĩnh Châu Thạch Thu Hiền cho biết: “Để giúp nông dân thực hiện mô hình hiệu quả, chúng tôi thường xuyên phối hợp với Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh tổ chức các buổi tập huấn đầu bờ hướng dẫn bà con thực hiện mô hình. Các loại sâu hại ở hành tím như sâu ăn tạp, ruồi hành và đặc biệt là sâu xanh da láng là đối tượng rất khó phòng trừ. Để phòng trừ đạt hiệu quả, chúng tôi tuyên truyền bà con nên ngắt ổ trứng ngay tại ruộng. Sau đó, tiến hành phun hoạt chất như là nấm ký sinh tiêu diệt loại sâu này. Chúng tôi khuyến cáo bà con phải thực hiện đúng quy trình canh tác hành tím theo hướng an toàn, phòng trừ dịch hại tổng hợp và quản lý mùa vụ tổng hợp, cách sử dụng thuốc bảo vệ an toàn, hiệu quả, đảm bảo thời gian cách ly; danh mục thuốc bảo vệ thực vật trên cây hành tím và những ứng dụng chế phẩm sinh học, giảm sử dụng phân và thuốc hóa học; đồng thời, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật đúng cách cũng như quy trình thu hoạch, tập kết, sơ chế và vận chuyển sản phẩm. Qua thời gian thực hiện mô hình, nông dân đã áp dụng rất tốt và mang lại kết quả khả quan”.

Theo kế hoạch năm 2019, diện tích hành tím của TX. Vĩnh Châu khoảng 6.500ha; trong đó, hành tím thương phẩm khoảng 5.000ha, sản lượng ước tính khoảng 80.000 tấn. Hiện nay, diện tích hành sớm bà con thu hoạch đã xong và đang thu hoạch hành tím chính vụ. Đang thu hoạch hành tím, chú Sơn Phel ở khóm Cà Săng, Phường 2 phấn khởi cho biết: “Vụ hành chính vụ tôi trồng 4 công theo hướng sinh học, trong quá trình sản xuất được cán bộ Trạm Trồng trọt và Bảo vệ thực vật xuống tận nơi hướng dẫn quy trình canh tác và hỗ trợ phân bón, thuốc sinh học. Thấy hành ít bị sâu bệnh hơn so với lúc chưa thực hiện mô hình, củ hành có màu đẹp và đều hơn”. Anh Sơn Nâu - hộ tham gia mô hình ở khóm Cà Săng góp lời: “Trước đây, trồng hành dùng nhiều phân hóa học và thuốc trừ sâu. Từ khi thực hiện mô hình, tôi trồng 6,5 công hành tím theo hướng sinh học, được ngành chức năng hướng dẫn cách sử dụng thuốc và phân hữu cơ sinh học thấy hành phát triển rất tốt lại giảm chi phí sản xuất”.

Nếu như trước tết, vụ hành tím sớm bán với giá dao động từ 15.000 đồng đến 20.000 đồng/kg thì hiện nay, giá hành chính vụ còn từ 10.000 đồng đến 14.000 đồng/kg. Theo đồng chí Thạch Thu Hiền, nếu hành giữ ổn định ở mức giá này thì bà con vẫn có lời. Đặc biệt, đối với những mô hình trồng hành tím theo hướng sinh học thì giá trị và chất lượng củ hành được nâng lên rất nhiều. Qua mô hình này đã góp phần hạn chế ô nhiễm môi trường, đất tơi xốp, tạo môi trường sống cho các hệ vi sinh có ích phát triển, sẽ hạn chế được một số đối tượng gây bệnh, giúp cây hành phát triển tốt, góp phần tăng năng suất và chất lượng củ hành tím.

Thực tế cho thấy, qua triển khai thực hiện mô hình đã từng bước tạo điều kiện cho nông dân trồng hành tím có điều kiện tiếp cận khoa học kỹ thuật, làm thay đổi tập quán của nông dân trong sản xuất. Qua đó, giúp nông dân tiếp cận và ứng dụng các chế phẩm sinh học. Việc sử dụng chế phẩm sinh học đem lại những lợi ích thiết thực không những cho người sản xuất, người tiêu dùng mà còn góp phần làm sạch môi trường sống, làm chuyển biến nhận thức của nông dân về sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, góp phần tăng chất lượng sản phẩm, tăng giá trị cạnh tranh trên thị trường, tạo nền tảng phát triển vùng trồng hành tím an toàn, chất lượng của tỉnh.

K.Thoa