Trong thời gian qua, song song với việc bảo tồn các giá trị di sản văn hóa, Sở VHTTDL còn tham mưu Tỉnh ủy, UBND tỉnh triển khai các nhiệm vụ và giải pháp đồng bộ, hiệu quả, phát huy tốt giá trị di sản văn hóa để giáo dục truyền thống và phát triển du lịch. Đối với vấn đề này, Sở VHTTDL phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả Quyết định số 208/QĐ-TTg, ngày 27-1-2014 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Đề án “Đẩy mạnh các hoạt động học tập suốt đời trong các thư viện, bảo tàng, nhà văn hóa, câu lạc bộ”. Theo đó, Sở VHTTDL có nhiệm vụ hỗ trợ, tạo điều kiện cho các trường học trong tỉnh tổ chức hoạt động tham quan, về nguồn tại Bảo tàng tỉnh và các di tích trên địa bàn tỉnh để phục vụ học sinh, sinh viên trong quá trình học tập, gắn kết giữa lý thuyết và thực tiễn, qua đó giáo dục về truyền thống đấu tranh, văn hóa của dân tộc, địa phương.

Đồng chí Trần Minh Lý - Tỉnh ủy viên, Giám đốc Sở Văn hóa – Thể thao và Du lịch. Ảnh: Phước Liêu

Bên cạnh đó, Sở VHTTDL cũng đã tập trung phát huy, khai thác giá trị di sản văn hóa để phát triển du lịch. Trong những năm qua, được sự quan tâm lãnh đạo sâu sát của Tỉnh ủy, chỉ đạo của UBND tỉnh, nhất là sau khi Tỉnh ủy ban hành Nghị quyết số 05-NQ/TU, ngày 2-8-2016 về phát triển du lịch tỉnh Sóc Trăng đến năm 2020, định hướng đến năm 2025, công tác phát triển du lịch nói chung, việc phát huy, khai thác giá trị di sản văn hóa để phát triển du lịch nói riêng có bước chuyển biến đáng kể, rõ rệt. Nhiều di tích đã được đầu tư kinh phí tu bổ, chống xuống cấp và xây dựng các công trình phụ trợ phục vụ phát triển du lịch, nhiều di sản văn hóa phi vật thể ở các loại hình nghệ thuật trình diễn dân gian, lễ hội truyền thống được bảo tồn, phục dựng, nhiều lễ hội được duy trì tổ chức. Mặt khác, sở còn tổ chức tuyển chọn các sản phẩm văn nghệ đặc trưng, độc đáo phục vụ khách du lịch khi đến Sóc Trăng.

Việc quan tâm đầu tư, khai thác các di sản văn hóa phát triển du lịch đã thu hút khách du lịch đến Sóc Trăng liên tục tăng qua từng năm. Từ năm 2015 đến 6 tháng đầu năm 2020, có 8.674.830 lượt khách du lịch đến Sóc Trăng, trong đó có 342.356 lượt khách quốc tế, tổng doanh thu du lịch là 3.327,45 tỉ đồng. Trong tổng số khách du lịch đến tỉnh Sóc Trăng, có khoảng 70 - 80% du khách đến tham quan, tìm hiểu di tích.

Bên cạnh những thành tựu đạt được, do nhiều nguyên nhân khác nhau, công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa để giáo dục truyền thống và phát triển du lịch cũng còn những hạn chế nhất định. Cụ thể, đối với di sản văn hóa vật thể, việc tu bổ, phục hồi các di tích còn ít; một số di tích đã được đầu tư tu bổ, tôn tạo nhưng chưa thể khai thác phục vụ phát triển du lịch; đa số các di tích chưa có các dịch vụ phục vụ du lịch đi kèm; một số di tích có giá trị văn hóa, kiến trúc độc đáo nhưng hạ tầng giao thông hạn chế nên khách du lịch khó có thể tiếp cận.

Đối với di sản văn hóa phi vật thể, một số giá trị văn hoá truyền thống đang dần bị mai một; nhiều điệu múa cổ truyền, nhạc cụ dân tộc, lễ hội dân gian, một số nghề thủ công truyền thống có nguy cơ bị thất truyền. Một bộ phận lớp trẻ chưa quan tâm dành thời gian tìm hiểu các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc; công tác điều tra, sưu tầm, trưng bày và phát huy vốn văn hóa phi vật thể còn hạn chế, chưa thật sự gắn kết, phục vụ có hiệu quả cho phát triển du lịch; chưa có cơ chế, chính sách đãi ngộ đối với nghệ nhân.

Từ thực trạng trên, để bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa để giáo dục truyền thống và phát triển du lịch, trong thời gian tới, Sở VHTTDL sẽ tiếp tục rà soát, kiểm kê để phân loại, nhận diện, xác định những giá trị truyền thống của tỉnh để có định hướng và giải pháp bảo tồn, phát huy. Vận động người dân tích cực giữ gìn văn hóa truyền thống, những thuần phong mỹ tục và bài trừ những hủ tục lạc hậu, mê tín, dị đoan. Phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo, các tổ chức đoàn thể, các ngành, các cấp tiếp tục phát huy giá trị các di sản văn hóa giáo dục truyền thống của địa phương, dân tộc cho nhân dân, đặc biệt là thế hệ trẻ, để mọi người nâng cao nhận thức, cùng cộng đồng trách nhiệm trong bảo vệ các di sản văn hóa vật thể và phi vật thể trên địa bàn tỉnh. Đa dạng hóa sản phẩm du lịch, tăng cường quảng bá, giới thiệu những giá trị di sản văn hóa, điểm du lịch trên các phương tiện thông tin đại chúng nhằm khai thác đầy đủ các giá trị di sản văn hóa.

Huy động các nguồn vốn xã hội hóa và nguồn vốn ngân sách đầu tư cho hoạt động tu bổ di tích và bảo tồn các di sản văn hóa phi vật thể; không để di tích bị xuống cấp do tác động của môi trường và khai thác du lịch. Trong quá trình tu bổ, tôn tạo các di tích, phục dựng các di sản văn hóa phi vật thể cần đảm bảo tính chân thực, giữ nguyên những giá trị độc đáo, đặc sắc riêng có của các di sản văn hóa. Xây dựng đội ngũ thuyết minh viên tại các di tích, hướng dẫn viên du lịch đủ về số lượng và chất lượng nhằm tuyên truyền, giáo dục, quảng bá đầy đủ, đúng đắn, sâu sắc những giá trị của di sản văn hóa đến du khách.

Phát huy vai trò di sản văn hóa trong giáo dục truyền thống, phát triển du lịch làm cho di sản văn hóa không chỉ đơn thuần là tài sản tinh thần để giáo dục truyền thống cho người dân, mà di sản văn hóa còn là những giá trị vật chất thông qua quá trình đưa di sản văn hóa vào phục vụ phát triển du lịch. Qua đó, góp phần giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập người dân, đóng góp quan trọng vào thu ngân sách của tỉnh.

Phước Liêu (Lược ghi)