Ông Hà Quan Minh năm nay đã ngoại lục tuần. Dáng người thấp, nước da ngăm đen, mày rậm… Tuy chỉ mới ngoài sáu mươi nhưng ông Minh có hơn 50 năm biết đến thư pháp, luyện tập và cho chữ. Ông Minh chia sẻ: “Tôi biết đến thư pháp khoảng năm mười mấy tuổi. Khi theo học tại Trường Tư thục Dục Anh (nay thuộc TP. Sóc Trăng), thấy các thầy viết thư pháp, tôi rất thích nên cũng bắt đầu tìm hiểu và luyện tập từ đó”. Năm học tiểu học, ông tham gia thi viết thư pháp tại trường và được hạng 3. Từ đó, ông càng yêu thư pháp nhiều hơn và cũng từ đó, ông bén duyên với nghiệp bút nghiên.

Ông Hà Quan Minh tỉ mẫn với từng nét chữ.

Nhìn cách ông đi từng nét bút, tôi như cảm nhận được rằng ông yêu quý con chữ cũng như văn hóa dân tộc đến dường nào. Chữ ông ở thể hành khải, không quá chuẩn mực, cứng nhắc như khải thư, cũng không quá nhanh, nối nét, lược nét để thành hành thư. Theo ông Minh, ông chỉ viết một thể chữ này và đó cũng chính là nét chữ thật của ông. Nét chữ cũng là nết người, chữ ông mộc mạc, đơn giản, dễ đọc mà chân phương như chính con người ông vậy…

Tuy đã vào dạng “lão làng” trong nghề, nhưng ông Minh rất khiêm tốn. Sau khi cho chữ chúng tôi, ông luôn miệng xin góp ý một cách rất chân thành dù chúng tôi chỉ ở vào tuổi con, cháu ông. Những sản phẩm ông Minh gồm: liễn đối (đám cưới, đám tang…), liễn xuân, liễn thờ… Ông Minh cho biết thêm: “Mình đi đâu thấy có câu đối hay cũng sưu tầm, chép lại để đó. Rồi khách đặt liễn thờ cũng vậy, mình phải để ý nội dung người xưa viết thế nào phải viết lại cho đúng. Thờ Quan Công, Quán Thế Âm Bồ tát, Thần tài… thì nội dung liễn phải viết hoàn toàn khác nhau. Bàn thờ tổ tiên cũng vậy, mỗi dân tộc, hay mỗi nhóm phương ngữ cũng viết khác nhau: người Việt thì thường viết “Cửu huyền thất tổ”, người Hoa Triều Châu viết “Tổ đường”, trong khi người Hoa Quảng Châu lại viết họ của gia đình để thờ…”.

Với mỗi sản phẩm như vậy, ông chỉ nhận chừng vài chục nghìn đồng, tính luôn cả tiền công và giấy mực. Chúng tôi nhận định giá ông đưa ra như vậy quá rẻ, ông Minh chỉ cười xòa và giải thích có như vậy con chữ của mình mới đến được với nhiều người hơn. Ông mong mỗi ngày đều có người tìm đến ông xin chữ là đã vui rồi.

Không chỉ dừng lại với việc viết chữ trên giấy, để đa dạng hóa sản phẩm, ông Minh còn tự tìm tòi và tập viết thư pháp ngược trên kiếng để tạo thành sản phẩm kiếng thờ. Viết trên kiếng khó hơn viết trên giấy rất nhiều vì phải viết mặt sau kiếng, sau khi viết xong mới lật ngược lại cho con chữ đúng chiều thuận. Đặc biệt ở chữ Hán rất quan trọng bút thuận (tức bố trí nét bút, nét nào trước, nét nào sau), sai nét bút con chữ dù có đúng hình tự cũng sẽ làm cho người đọc cảm thấy kỳ cục.

Khi Câu lạc bộ Thư pháp TP. Sóc Trăng được thành lập, ông Minh đã tham gia với tư cách hội viên. Hơn một năm nay, ông được câu lạc bộ tín nhiệm bầu làm chủ nhiệm. Tuy nhiên, theo ông Minh dù các thành viên câu lạc bộ đều rất muốn truyền đạt lại những gì mình biết cho thế hệ tiếp theo nhưng thư pháp chữ Hoa hiện nay rất khó thu hút các bạn trẻ.

Con đường Xô Viết Nghệ Tĩnh vẫn ồn ào, náo nhiệt và nơi căn nhà nhỏ đó, ông Minh vẫn cần mẫn với từng nét chữ…

Anh Thụy