Nghệ nhân Lý Diêl đang đắp tượng chim thần Krud và Naga tại chùa Phnorroka (Châu Thành) (ảnh chụp trước thời điểm dịch Covid-19 bùng phát). Ảnh: THI RE

Có lần ghé thăm chùa Phnorroka, xã Phú Tâm (Châu Thành), cảm nhận đầu tiên của chúng tôi ngoài được chiêm ngưỡng các hạng mục công trình kiến trúc như: chánh điện, ngôi sala, am, hình tượng 12 con giáp thì còn tận mắt chứng kiến nghệ nhân Lý Diêl đang say mê đục đẽo, mài pho tượng Phật Thích Ca bằng đá thật sống động. Nghệ nhân Lý Diêl chia sẻ: “Pho tượng này được nhà chùa đặt mua đá nguyên khối từ TP. Đà Nẵng về, với thiết kế theo mô típ Đức Phật ngồi thiền thành đạo, có chiều cao 2m, ngang 1,5m. Tác phẩm này nếu có thời gian làm xuyên suốt khoảng hơn 3 tháng mới thành phẩm”.

Không chỉ khắc pho tượng Đức Phật, nghệ nhân Lý Diêl còn dẫn chúng tôi đến tham quan một tác phẩm Sđach-krud bắt Naga (tạm dịch chim thần bắt con rồng) làm bằng đất sét thật thú vị, với rồng 15 đầu được gắn kết với nhau tạo hình như chiếc quạt xòe ra. Nghệ nhân Lý Diêl giới thiệu: “Tác phẩm này có chiều cao 2,5m, rộng 1,7m được khắc họa để nhà chùa dựng lên trước ngôi tháp. Khi nào khắc hoàn thiện, tôi sẽ đổ khuôn lại bằng chất liệu ximăng. Đó là công đoạn rất quan trọng để cho tác phẩm của mình có hồn”.

Khi tiếp xúc và trò chuyện với nghệ nhân Lý Diêl, điều làm cho chúng tôi ngạc nhiên là sự tinh tế, khéo léo từ đôi bàn tay của anh, với óc sáng tạo, thẩm mỹ, đôi mắt nhìn vào bức tượng, còn đôi tay thì cứ lấy nguyên liệu (đất sét) đắp lên chim thần Krud và đầu rồng. Thấy tôi tò mò, nghệ nhân Lý Diêl cho biết: “Làm nghề này phải có “máu nghề”, tính kiên trì, đam mê với nghệ thuật điêu khắc. Còn ai mà có tính nóng nảy dù có cố gắng “thổi hồn” cho tác phẩm cũng không thể đạt theo yêu cầu mà mình mong muốn được. Đặc biệt là pho tượng làm bằng đá, dù gặp không ít khó khăn trong quá trình đục đẽo, có lúc sử dụng máy khoan theo từng chi tiết hoa văn nhưng luôn kiên trì, chăm chút để cho tác phẩm hoàn thiện, tạo ấn tượng đến sư sãi và bà con phật tử khi đến chùa chiêm ngưỡng, cúng bái”.

Anh Lý Diêl cho biết thêm: “Sau khi thi đỗ tốt nghiệp THPT tại Trường Bổ túc Văn hóa Pali trung cấp Nam bộ, tôi theo học Trường Đại học Mỹ thuật TP. Hồ Chí Minh hết 5 năm. Qua những năm tháng học trong trường, kết hợp với sự tìm hiểu về giá trị nghệ thuật điêu khắc của dân tộc đã giúp bản thân khơi dậy niềm cảm hứng sáng tạo của mình. Trước kia chỉ “thổi hồn” gốc cây, với nhiều sản phẩm như: cò, cọp, rồng, chim đại bàng, rồi đến sau này khắc họa phù điêu những linh vật bằng ximăng, pho tượng Đức Phật bằng đá… Với tôi, việc làm đẹp cho các tác phẩm điêu khắc gốc cây, hay pho tượng là niềm tự hào và trách nhiệm. Không chỉ giúp bản thân nâng cao tay nghề mà công việc này còn góp phần gìn giữ, tôn vinh những nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc Khmer”.

Theo nhận xét của Đại đức Thạch Tha - Phó trụ trì chùa Phnorroka, qua bàn tay khéo léo của nghệ nhân Lý Diêl, các tác phẩm chế tác tại chùa dù chưa hoàn thiện nhưng mỗi tác phẩm đều có “hồn”, làm cho sư cũng như bà con phật tử đến xem cảm thấy bắt mắt và đầy ấn tượng”.

THI RE