Nhớ Bác ngày này, năm xưa: “Học tập không mỏi, cải tiến không ngừng”

Để khẳng định việc học tập, cải tiến kỹ thuật, tổ chức lao động mang lại hiệu quả cao, thay vì làm việc theo thói quen, kinh nghiệm, Bác đã dẫn ra một số cách suy nghĩ của công nhân lúc bấy giờ đó là: “Một số người muốn trước làm thế nào nay cứ làm như vậy. Họ nói: “Trăm hay không bằng tay quen! Trứng không thể khôn hơn vịt!”. Một số người khác lại nghĩ: “Chẳng có việc gì là không thể đổi mới”. Ai đúng? Ai sai? Câu trả lời đã quá rõ: Có cải tiến kỹ thuật, cải tiến tổ chức lao động, mới có thể sản xuất nhiều, nhanh, tốt, rẻ”. Từ hai viện dẫn trên, Người phân tích: “Nếu chỉ dựa vào sự quen tay hoặc nếu chỉ dồn thêm sức ra, kết quả thường là được mặt này mất mặt khác, được nhanh lại không tốt, được tốt lại không nhanh, không rẻ... mà mặt nào cũng bị hạn chế. Muốn cải tiến kỹ thuật, phải biết kỹ thuật. Muốn cải tiến tổ chức lao động, cũng phải biết phương pháp tổ chức và có kinh nghiệm tổ chức”. Bác rất khách quan khi nhận xét, về mặt này và mặt kia, hiện nay chúng ta đều còn kém. Để khắc phục những yếu kém trên, Người khuyên phải “học, học nữa, học mãi”, như Lênin đã dạy. Bác còn khẳng định: “Chúng ta là những người lao động làm chủ nước nhà. Muốn làm chủ được tốt, phải có năng lực làm chủ. Chúng ta học tập chính là để có đủ năng lực làm chủ, có đủ năng lực tổ chức cuộc sống mới - trước hết là tổ chức nền sản xuất mới. Bởi vậy, ý thức làm chủ không phải chỉ tỏ rõ ở tinh thần hăng hái lao động mà còn phải tỏ rõ ở tinh thần say mê học tập để không ngừng nâng cao năng lực làm chủ của mình”. Những lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh đối với người lao động lúc bấy giờ không phải chỉ là lý thuyết mà chính Người là tấm gương cho việc thực hành câu nói: “học, học nữa, học mãi” của Lênin. Đó chính là việc học tập và thực hành không ngừng nghỉ trong suốt cuộc đời cách mạng của Bác.

Chủ tịch Hồ Chí Minh thăm lớp học bổ túc văn hóa và kỹ thuật buổi tối của công nhân Nhà máy ôtô “1-5”, lá cờ đầu của phong trào bổ túc văn hóa ngành Công nghiệp Hà Nội (19/12/1963). Nguồn: https://hochiminh.vn

Người cũng nhấn mạnh việc cần thiết phải học tập nhiều thứ như: học chính trị, học văn hóa, học kỹ thuật, nghiệp vụ. Ngoài cách học ở trường, ở lớp, học trên sách, báo, v.v... có một cách học rất tốt ai cũng có thể tham gia hằng ngày. Đó là cách học tập ngay trong sản xuất, học tập những người, những tổ, những đơn vị tiên tiến. Người tiên tiến cũng là người lao động bình thường… Chúng ta phải vì lợi ích chung mà dốc lòng học tập những điểm tốt ấy để cải tiến công tác một cách thường xuyên. Không những thế mà còn phải tìm học những cái hay mà mỗi người lao động trung bình hoặc chậm tiến đều có thể có. Như vậy là làm cho sáng kiến, kinh nghiệm chung ngày càng dồi dào, trình độ tư tưởng, tổ chức, kỹ thuật chung ngày càng nâng cao. Do đó, sản xuất phát triển ngày càng nhanh và vững, đời sống nhân dân lao động ngày càng no ấm, đầy đủ.

Người thăm lớp học vỡ lòng ở phố Hàng Than, khu Trúc Bạch, Hà Nội (31/12/1958). Nguồn: https://hochiminh.vn

Lời dạy của Bác về “Học tập không mỏi, cải tiến không ngừng” đã được Đảng và Nhà nước ta kế thừa, vận dụng thành công trong suốt quá trình bảo vệ, xây dựng và phát triển đất nước. Văn kiện Đại hội đại biểu lần thứ XIII của Đảng khẳng định việc “thúc đẩy xây dựng xã hội học tập, học tập suốt đời” là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhằm khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc.

Trong bài viết với tiêu đề “Học tập suốt đời” của Tổng Bí thư Tô Lâm nêu: “Ngay sau Cách mạng tháng Tám thành công, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã phát động phong trào toàn dân, toàn quân xóa nạn mù chữ, Người căn dặn: “… Muốn biết thì phải thi đua học. Học không bao giờ cùng. Học mãi để tiến bộ mãi. Càng tiến bộ, càng thấy càng phải học thêm”; “Xã hội càng đi tới, công việc càng nhiều, máy móc càng tinh xảo. Mình mà không chịu học thì lạc hậu, mà lạc hậu là bị đào thải, tự mình đào thải mình”. Trong các giai đoạn cách mạng, đặc biệt trong những năm đổi mới, Đảng ta luôn quan tâm, khuyến khích học tập suốt đời và xây dựng cả nước thành xã hội học tập”.

Từ lời dạy của Bác, từ quan điểm của Đảng và Nhà nước ta, đặc biệt là từ truyền thống hiếu học của Nhân dân ta được kết tinh từ xưa đến nay chắc chắn rằng quan điểm “Học tập không mỏi, cải tiến không ngừng” và “Học tập suốt đời” sẽ góp phần đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam.

TRỌNG NHÂN

TÀI LIỆU THAM KHẢO VÀ TRÍCH DẪN

[1] Hồ Chí Minh Biên niên tiểu sử, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Viện Hồ Chí Minh và các Lãnh tụ của Đảng, Nxb Chính trị Quốc gia Sự thật, năm 2016, tập 7, trang 365.

[2] Hồ Chí Minh Toàn tập, Nxb Chính trị Quốc gia Sự thật, năm 2011, tập 12, trang 527, 528.

[3] Tổng Bí thư Tô Lâm, “Học tập suốt đời”, Báo điện tử Chính phủ, ngày 02/3/2025.

[4] Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, Nxb Chính trị Quốc gia Sự thật, năm 2021, tập 1, trang 137.