Quyết liệt “tác chiến” cùng án khó

Án lớn gia tăng, án khó ngày càng nhiều

Nhìn lại năm 2024, hoạt động THADS hai cấp Sóc Trăng gặt hái nhiều thành công với lượng án gia tăng khủng. Cụ thể, tổng số án 2 cấp phải giải quyết là 19.241 việc (thụ lý mới tăng 16,34% so với cùng kỳ) và đã thi hành xong đạt tỷ lệ 83,85% (tăng 0,95%) án có điều kiện thi hành (vượt 0,5% so với chỉ tiêu được giao). Về giá trị, phải giải quyết trên 3.908 tỷ đồng (giá trị thụ lý mới tăng 124,95%) và đã thi hành xong đạt tỷ lệ 54,18% (tăng 2,94%, vượt 7,43% so với chỉ tiêu). Công tác THADS luôn lấy vận động, thuyết phục là chính nhưng nhiều án lớn, án phức tạp khiến việc vận động trở nên “vô hiệu hóa”. Do vậy, các cơ quan THADS đã ra quyết định áp dụng biện pháp cưỡng chế thi hành án đối với 229 trường hợp (tăng 8 trường hợp so với cùng kỳ) và có 127 cuộc cưỡng chế có huy động lực lượng liên ngành (tăng 7 trường hợp).

Đồng chí Đinh Trường Minh - Chi cục trưởng Chi cục THADS huyện Châu Thành (đứng) chia sẻ kinh nghiệm trong giải quyết án khó. Ảnh: SỚM MAI

Theo đồng chí Vũ Quốc Toản - Chi cục THADS huyện Trần Đề (Sóc Trăng), năm qua, đơn vị đã thụ lý về việc cũng như về tiền tăng đột biến; có nhiều vụ việc có giá trị rất lớn liên quan đến các tổ chức tín dụng, ngân hàng và có nhiều việc liên quan đến quá trình chuyển nhượng quyền sử dụng đất của các bên đương sự. Chấp hành viên phải mất rất nhiều thời gian và công sức trong quá trình xác minh và làm rõ nguồn gốc các loại tài sản trước khi tổ chức cưỡng chế kê biên. Bởi vì doanh nghiệp nên tài sản không chỉ ở huyện Trần Đề mà còn nằm rải rác ở các địa phương khác, thậm chí ngoài tỉnh. Rồi tài sản là quyền sử dụng đất nên chấp hành viên phải đề nghị các cơ quan chuyên môn rà soát, cung cấp thông tin theo quy định nhưng kết quả và thời gian lại phụ thuộc vào các cơ quan chuyên môn, dẫn đến ảnh hưởng đến tiến độ giải quyết án. Không những vậy, chấp hành viên còn mất nhiều thời gian xác minh về việc thành lập; việc đăng ký kinh doanh của các doanh nghiệp; địa chỉ của các doanh nghiệp cũng như địa chỉ, nơi cư trú của người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp (có nhiều trường hợp người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp xuất cảnh đi nước ngoài)… Những vấn đề trên cho thấy công tác xác minh làm rõ về tài sản của bên phải thi hành án trong các vụ việc có giá trị lớn vô cùng phức tạp, có liên quan đến nhiều ngành, nhiều cấp và nhiều địa phương.

Một số trường hợp tập hợp nhiều người đến địa điểm cưỡng chế gây khó khăn cho đoàn cưỡng chế; lợi dụng quy định của pháp luật khiếu nại, tố cáo nhằm mục đích cản trở, kéo dài quá trình tổ chức thi hành án. Thêm vào đó, một số doanh nghiệp thế chấp tài sản, máy móc, dây chuyền, công trình xây dựng trên phần đất thuê của Nhà nước, nên việc bán đấu giá các tài sản thế chấp rất khó khăn. Bởi vì các tài sản trên nếu tháo dỡ, di dời thì không còn giá trị hoặc tài sản đã cũ, giá trị sử dụng còn lại không cao. Một số bản án tuyên số đo quyền sử dụng đất không chính xác so với số liệu về đất đai của cơ quan quản lý chuyên môn nên văn phòng đăng ký đất đai không thể đo đạc để bàn giao theo số liệu trong nội dung bản án. Do vậy, buộc chấp hành viên phải thực hiện các thủ tục để đề nghị các cơ quan, cá nhân có thẩm quyền phối hợp làm rõ, làm ảnh hưởng đến tiến độ giải quyết án.

Đối với người làm án, việc giải quyết án tồn là điều cực kỳ khó khăn. Tại Chi cục THADS thành phố Sóc Trăng, hiện có 848 việc với số tiền trên 709 tỷ đồng chuyển sang năm 2025 và có 130 việc với số tiền trên 178 tỷ đồng là thuộc diện án tồn trên 3 năm trở lên. Đây là các án diện đang xử lý kê biên bán đấu giá và tạm dừng mọi tác nghiệp chỉ chờ xử lý tài sản; các hồ sơ vay tín chấp không tài sản; các bên đương sự cam kết trả dần, nên chấp hành viên phải chấp nhận phương án thu dần... Tình hình lượng án ngày càng tăng nhưng số lượng biên chế, chấp hành viên không tăng nên cần mỗi đơn vị, cá nhân trong hệ thống thi hành án dân sự Sóc Trăng phải đủ nội lực để “tác chiến”.

Cần đủ nội lực để “tác chiến”

Là đơn vị luôn giữ vững và dẫn đầu về thành tích thi đua, đồng chí Nguyễn Thị Út - Quyền Chi cục trưởng Chi cục THADS thành phố Sóc Trăng cho biết, đơn vị sẽ khẩn trương nghiêm túc triển khai đồng bộ, khoa học, có hiệu quả các giải pháp để giảm án tồn đọng. Trước hết, xác định nguyên nhân cơ bản nhất làm gia tăng lượng án tồn đọng để có giải pháp giải quyết hữu hiệu; tiến hành ngay việc kiểm tra, rà soát, xác minh, phân loại án một cách chính xác, cụ thể, chi tiết hơn. Đơn vị sẽ làm tốt hơn nữa công tác phối hợp để giải quyết vụ việc thi hành án tồn đọng, phát huy tốt vai trò, chức năng của Ban Chỉ đạo THADS và thực hiện tốt nhất công tác vận động, giáo dục, thuyết phục. Đặc biệt, Chi cục THADS thành phố sẽ làm tốt công tác thi đua khen thưởng về công tác giảm án tồn đọng. Vì từ thực tế, công tác thi đua khen thưởng đóng một vai trò rất quan trọng trong việc thúc đẩy, tạo nên động lực, khí thế để cán bộ, công chức có thể xem đây là “công cụ” nhằm tạo “đòn bẩy” cơ bản để đẩy nhanh tiến độ giải quyết án tồn đọng. Để làm được điều đó, công tác khen thưởng phải “khen việc, không khen người” và thực hiện một cách công tâm, khách quan.

Ngành THADS quan tâm công tác khen thưởng, tạo động lực để cán bộ, công chức phấn đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ. Ảnh: SỚM MAI

Mỗi đơn vị có những giải pháp riêng trong “tác chiến” cùng án khó. Đồng chí Đinh Trường Minh - Chi cục trưởng Chi cục THADS huyện Châu Thành cho biết, để giải quyết vụ việc khó khăn, phức tạp, trước hết chấp hành viên phải xác định được tính chất phức tạp của vụ việc thuộc loại nào, nguyên nhân trực tiếp dẫn đến vụ việc chưa được giải quyết dứt điểm và từ đó đề ra biện pháp giải quyết. Đồng thời, cần thực hiện tốt công tác phối hợp với các cơ quan hữu quan; vì THADS là công việc khó khăn và phức tạp, do hoạt động này liên quan trực tiếp đến quyền, lợi ích về tài sản và nhân thân của các bên đương sự. Việc thi hành án, chấp hành viên phải tiến hành nhiều thủ tục nên việc phối hợp tốt với các cơ quan hữu quan là một trong những yếu tố quan trọng quyết định hiệu quả của công tác THADS. Cần phải tranh thủ tối đa sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy đảng và chính quyền địa phương; sử dụng “chiếc chìa khóa vàng” của kỹ năng vận động, thuyết phục… Trường hợp đã sử dụng hết các biện pháp nêu trên nhưng không hiệu quả, phải áp dụng biện pháp cưỡng chế thì chấp hành viên phải xác minh đầy đủ, cụ thể điều kiện thi hành án của người phải thi hành án trước khi tiến hành cưỡng chế. Từ đó, xây dựng kế hoạch chi tiết cho việc bố trí lực lượng, dự trù và xử lý các tình huống phát sinh trong quá trình tiến hành cưỡng chế. Quan trọng, chấp hành viên phải tìm ra điểm nghẽn dẫn đến giải quyết vụ việc gặp khó khăn, kéo dài hoặc rơi vào bế tắc nhằm tìm ra giải pháp phù hợp để tháo gỡ.

Bản án, quyết định của tòa án chỉ thực sự có giá trị khi được thi hành trên thực tế. Thông qua hoạt động THADS bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật và tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa, bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân và lợi của Nhà nước. Chính vì vậy, các cơ quan THADS đã có những chiến lược “tác chiến” ngay từ những tháng đầu năm, tránh việc “đầu năm thảnh thơi, cuối năm chạy án”.

SỚM MAI