Hội thi năm nay có 11 chiếc Protip của 10 đơn vị huyện, thị xã và thành phố tham dự. Trong đó, Châu Thành ngoài chiếc Protip của huyện còn có 1 chiếc của đơn vị chùa Champa, xã Phú Tân đăng ký tham gia dự thi và một chiếc ghe Kà-hâu của chùa Prêk Tro Kuône (Mỹ Xuyên) dù không tổ chức thi riêng, nhưng cũng đến trình diễn để góp thêm không khí vui tươi.
Những chiếc protip tỏa sáng lung linh trên dòng sông Maspéro
Theo ghi nhận, đến với hội thi năm nay, mỗi đơn vị được các nghệ nhân Khmer thiết kế theo một mô típ riêng và đều mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc. Phần lớn nghệ nhân quan tâm lựa chọn thiết kế theo mô típ ngôi chánh điện, kết hợp với đó là những con Naga (rồng)… Dưới ánh đèn của đường phố, những chiếc Protip “khoe sắc” lung linh dưới dòng sông. Chị Danh Thị Nary, đến từ xã An Ninh (Châu Thành) phấn khởi cho biết: “Đến với lễ hội năm nay, ngoài đi xem các chương trình văn nghệ, nghi thức lễ cúng trăng, tôi còn tranh thủ đến đây xem hội thi Lôi Protip. Tuy vắng bóng hội thi chiếc ghe Kà-hâu, nhưng vẫn thu hút nhiều người đến xem, không khí tràn ngập niềm vui."
Lôi Prôtip là một loại hình lễ hội văn hóa độc đáo xuất phát từ Phật giáo và phát triển theo điều kiện kinh tế đời sống xã hội của cộng đồng người Khmer, từ một truyền thuyết gắn với tôn giáo là cúng chiếc răng nanh Phật Thích Ca được rắn thần Naga (rồng) cất giữ nơi long cung. Ngoài ra, Protip cũng tượng trưng cho hàm răng dưới của Đức Phật ở lại hạ giới độ trì chúng sinh. Bởi theo quan niệm của đồng bào Khmer, qua một năm lao động sản xuất và sinh hoạt hàng ngày, con người đã làm ô uế đến thiên nhiên, nên con người làm lễ cúng để tạ lỗi. Lễ Lôi Protip có ý nghĩa tưởng nhớ đến công ơn của đấng thiên nhiên đã phù hộ con người làm ăn, sinh sống bình yên và mong muốn điều tốt lành hơn cho năm sau.
Do phụ thuộc nhiều vào thiên nhiên, nên nước có một vị trí, vai trò quan trọng trong cuộc sống con người. Đồng bào Khmer cho rằng, nước là một dạng vật chất có mặt trong vũ trụ từ rất sớm. Nước còn là biểu tượng của sự tinh khiết, trong trắng, mềm mại, hiền hòa, tự do và xem nước như vị thần có thể đem lại hạnh phúc nhưng cũng có thể đưa đến tai họa cho con người. Do đó, khi bị hạn hán, người Khmer thường làm lễ cầu mưa, lúc gặp mưa to gió lớn gây lụt lội người ta lại cầu xin vị thần bớt phẫn nộ. Hơn nữa, việc tổ chức Lôi Protip còn nhắc nhở con người quay về với thiên nhiên, làm sạch môi trường sống, bảo vệ đất và nước, giúp cho sự tồn tại của nhân loại.
Trao đổi với chúng tôi, ông Phạm Văn Đâu - Phó Giám đốc Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch, Trưởng Ban Tổ chức hội thi Lôi Protip cho rằng: “Việc tổ chức hội thi Lôi Protip hàng năm nhân dịp Lễ hội Oóc om bóc - Đua ghe ngo truyền thống của tỉnh là hết sức cần thiết, không chỉ góp phần bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa phi vật thể mà còn là dịp để giới thiệu với du khách trong và ngoài nước đến tham quan để hiểu biết thêm về phong tục, tập quán, nghi lễ truyền thống tốt đẹp của đồng bào Khmer ở Sóc Trăng”.
Qua một đêm thi diễn, ban tổ chức đã chọn được những đơn vị đạt thành tích cao. Kết quả giải nhất được trao cho đơn vị TP. Sóc Trăng với mô típ ngôi chánh điện chùa Chrôi Tưm Chắs; giải nhì thuộc về đơn vị TX. Vĩnh Châu, giải ba thuộc về đơn vị Mỹ Tú và 2 giải khuyến khích thuộc về 2 đơn vị: Châu Thành và Kế Sách.
Thi Re
