Những người lái đò thầm lặng “gieo chữ” vùng sâu

Xuất phát từ tình yêu nghề

Nhà giáo nhân dân Đỗ Thị Hồi - giáo viên Trường Tiểu học Lạc Hòa 1, xã Lạc Hòa, thị xã Vĩnh Châu (Sóc Trăng) tận tâm với nghề. Ảnh: HUỲNH NHƯ

“Tiếp lửa” cho mong muốn đó, cô Hồi miệt mài trau dồi kinh nghiệm, học hỏi từ đồng nghiệp, trên tạp chí, sách báo về chuyên môn, tham khảo, tìm hiểu thông tin trên các diễn đàn giáo dục… Tự học để nâng cao trình độ chuyên môn và văn hóa, xây dựng phương pháp làm việc khoa học, hoàn thành tốt nhiệm vụ được phân công.

Nói về lý do chọn nghề, Nhà giáo ưu tú Huỳnh Văn Tươi - Tổ trưởng chuyên môn Tổ Ngữ văn, Trường Trung học cơ sở (THCS) Thới An Hội (huyện Kế Sách, tỉnh Sóc Trăng) trải lòng: "Hồi nhỏ tôi đã thích đi dạy học. Học hết lớp 12, tôi thi đậu và học ngành Sư phạm Ngữ văn Trường Cao đẳng Sư phạm Sóc Trăng (nay là Trường Cao đẳng Cộng đồng Sóc Trăng). Ra trường năm 2007, tôi được phân công về dạy cấp 2 tại Trường Trung học phổ thông Vĩnh Hải tại thị xã Vĩnh Châu (nay tách ra thành Trường THCS Vĩnh Hải)".

Học sinh của trường đa số là người dân tộc thiểu số, nên thời gian đầu tôi cũng gặp khó khăn về cách diễn đạt, sử dụng từ ngữ nên tôi phải vừa dạy vừa học hỏi kinh nghiệm. Với tôi điều đó không có gì ảnh hưởng, vì đam mê đứng lớp, ở đâu cũng là thực hiện sứ mệnh ươm mầm cho tương lai. Đến năm 2011, vì hoàn cảnh gia đình, tôi xin chuyển về dạy Trường THCS Thới An Hội cho đến nay.

Nhà giáo ưu tú Huỳnh Văn Tươi - Tổ trưởng chuyên môn Tổ Ngữ văn, Trường THCS Thới An Hội

Với thu nhập từ nghề, giáo viên dạy ở vùng sâu, nông thôn nhiều khi cũng có lúc thiếu hụt, nhất là khi đã lập gia đình, có con nhỏ. Theo thầy Tươi, điều đó thầy cũng từng trải qua. “Nhờ bên cha mẹ có vườn cây ăn trái, tôi chở trái cây xuống Vĩnh Châu bán để trang trải một số khoản chi phí. Hai vợ chồng tôi đều là giáo viên, thường động viên nhau không vì thiếu hụt kinh tế mà không bám lớp, bám nghề. Dù cuộc sống không mấy dư dả nhưng chúng tôi thấy ổn định”, thầy Tươi chia sẻ.

Nhà giáo ưu tú Nguyễn Văn Kiệt - giáo viên Trường THCS Kế An (huyện Kế Sách) có nhiều đóng góp trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi Toán. Ảnh: NGỌC HẢI

Về vấn đề này, Nhà giáo ưu tú Nguyễn Văn Kiệt - giáo viên Trường THCS Kế An (huyện Kế Sách) thông tin: “21 năm trước, khi mới ra trường tôi đi dạy đồng lương rất thấp, tầm 400.000 - 500.000 đồng/tháng. Mà hồi đó tôi không có tính là đồng lương bao nhiêu, chỉ thấy đó là công việc tôi thích, công tác hết mình. Đến bây giờ cũng vậy, ngoài giờ lên lớp, tôi tập trung bồi dưỡng học sinh giỏi Toán các cấp. Khi các em nhận được phần thưởng trong các cuộc thi, các em thích học Toán hơn, tôi xem đó “phần thưởng” của mình”.

Không để học sinh vì hoàn cảnh, học yếu mà không đến trường

Không chỉ hoàn thành tốt tiết dạy của mình, các thầy cô còn quan tâm tìm hiểu về hoàn cảnh của học sinh, nhất là học sinh có hoàn cảnh khó khăn. Theo thầy Huỳnh Văn Tươi, nhiều em học sinh trưởng thành trước tuổi. Vừa đi học, các em phải chăm sóc em của mình. Có em có ý định ngưng việc học để đi kiếm tiền cho gia đình. Nhìn bàn ghế trống, người thầy thấy chạnh lòng, thương học sinh, thầy Tươi suy nghĩ cách giúp học sinh đến trường. Thế là, thầy báo cáo trường hợp đó với nhà trường và tìm nguồn vận động giúp đỡ, chia sẻ khó khăn để học sinh yên tâm đi học tiếp.

Nhà giáo ưu tú Huỳnh Văn Tươi - Tổ trưởng chuyên môn Tổ Ngữ văn, Trường THCS Thới An Hội (huyện Kế Sách, tỉnh Sóc Trăng) thấy hạnh phúc vì học sinh ngày càng tiến bộ. Ảnh: NGỌC HẢI

Thời gian đầu lên lớp, thầy Tươi thấy sức học của học sinh không đồng đều, nhiều em học yếu một số môn. Tuy dạy môn Ngữ văn, nhưng thầy vẫn có thể đứng lớp dạy kèm một số môn: Toán, Hóa, Vật Lý… Thế là tranh thủ thời gian nghỉ hè, thầy dạy kèm thêm cho các em học sinh. Thầy không nề hà, quan tâm thu phí học tập, cái thầy mong muốn nhận được đó chính là sự tiến bộ của các em.

Luôn quan tâm đến học sinh, nên ngoài giờ dạy chính khóa trên lớp, cô Đỗ Thị Hồi thường ở lại mỗi ngày khoảng 45 - 60 phút để kèm thêm cho những em học sinh còn hạn chế về môn học để các em theo kịp chương trình, không để học sinh yếu ngồi “bên lề” lớp học. Không chỉ vậy, cô luôn quan niệm không những chỉ dạy tốt tiết dạy của mình mà còn duy trì tốt cả về số lượng và chất lượng lớp học.

Khi nói về học sinh của mình, giọng cô nghèn nghẹn: “Nhìn học sinh ngày ngày đến lớp thiếu vở, dụng cụ học tập, có em phải bỏ học giữa chừng vì kế sinh nhai, tôi thật sự rất đau lòng. Thấy vậy, tôi trích phần lương ít ỏi để mua sách, viết cho các em. Tôi cũng vận động mạnh thường quân cùng chung tay giúp đỡ các em. Thật hạnh phúc khi được nhìn thấy học sinh của mình học hành ngày càng tiến bộ, các em ngoan hơn, chăm hơn, đến trường đều đặn hơn”.

Cũng với tâm niệm, đã chọn nghề thì bám nghề, Nhà giáo ưu tú Trần Thị Thanh Hóa - giáo viên Trường Tiểu học Vĩnh Quới 2 (thị xã Ngã Năm) đã có 28 năm gắn liền với “phấn trắng, bảng đen”.

Gặt hái quả ngọt trên hành trình “gieo chữ”

Công tác tại ngành Giáo dục, theo các thầy cô giáo, “quả ngọt” thu được chính là sự tiến bộ của học sinh. Như tại Trường THCS Thới An Hội, điểm trường nằm ở xã thuộc vùng kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn của huyện. Theo thầy Huỳnh Tấn Hưng - Hiệu trưởng Trường THCS Thới An Hội, hiện nay cơ sở vật chất của trường chưa đảm bảo. Nhiều phòng học đã xuống cấp, thiếu phòng chức năng thực hành, thí nghiệm. Mặc dù điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ dạy học còn hạn chế nhưng tập thể nhà trường luôn đoàn kết, nỗ lực vượt khó để nâng cao chất lượng dạy và học. Giáo viên ứng dụng công nghệ thông tin, sử dụng hình thức trình chiếu, dụng cụ tự làm… để các em dễ tiếp cận với nội dung được học. Giáo viên thường xuyên đổi mới phương pháp, lấy học sinh làm trung tâm. Nhiều năm liền trường được công nhân tập thể lao động xuất sắc, được Chủ tịch UBND tỉnh tặng bằng khen.

Bên cạnh đó, phong trào bồi dưỡng học sinh giỏi trong những năm qua của trường đạt kết quả tích cực, trong đó có sự đóng góp không nhỏ của thầy Huỳnh Văn Tươi. Với sự bồi dưỡng của thầy, có 36 học sinh đạt học sinh giỏi cấp huyện, 13 học sinh đạt học sinh giỏi cấp tỉnh, 1 học sinh đạt giải Cây bút triển vọng trong Cuộc thi Viết thư Quốc tế UPU.

Cũng hơn 30 năm công hiến trong nghề, học sinh của cô Hồi nay thành đạt rất nhiều, có em là cán bộ quản lý giáo dục ở địa phương, là kỹ sư, bác sĩ, luật sư công tác ở nhiều nơi trong và ngoài tỉnh. Còn thầy Nguyễn Văn Kiệt đã đóng góp thêm “bộ sưu tập” học sinh đạt giải trong các cuộc thi học sinh giỏi Toán các cấp. Theo thầy Kiệt, năm học 2008 - 2009, thầy tham gia bồi dưỡng 1 học sinh lớp 9 và em đạt giải khuyến khích học sinh giỏi Toán cấp tỉnh. Đây là học sinh đạt giải đầu tiên của trường. Về sau, số lượng học sinh đạt giải môn Toán ở các cấp ngày càng tăng lên rất nhiều. Từ các năm học 2018 - 2023, có 2 học sinh đạt giải nhất, 1 học sinh giải nhì, 1 học sinh giải 3, 1 học sinh giải khuyến khích môn Toán lớp 9 cấp tỉnh.

Bên cạnh đó, thầy còn bồi dưỡng nhiều học sinh đạt được giải cao môn Toán: có 1 học sinh đạt giải xuất sắc cấp quốc gia thi giải Toán qua thư trên Tạp chí Toán học và Tuổi trẻ; 2 học sinh đạt giải vàng cấp quốc gia thi giải Toán qua thư trên Tạp chí Toán Tuổi thơ 2; 2 học sinh đạt giải nhì cấp quốc gia thi giải Toán qua thư trên Tạp chí Toán học và Tuổi trẻ; 1 học sinh đạt giải Bạc học sinh giỏi thi giải Toán Kỳ thi Olympic Toán học quốc tế TIMO.

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đặc biệt quan tâm đến sự phát triển của giáo dục. Trong phát biểu tại Lớp học chính trị của giáo viên cấp II, cấp III toàn miền Bắc, ngày 13/9/1958, Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn mạnh: “Vì lợi ích mười năm thì phải trồng cây, vì lợi ích trăm năm thì phải trồng người”. Những lời dạy của Bác “soi sáng”, là kim chỉ nam để những thầy giáo, cô giáo thấy được trách nhiệm của mình, không ngừng ra sức phấn đấu cho sự nghiệp giáo dục. Và những thầy cô đang công tác tại các ngôi trường vùng sâu, vùng xa, nông thôn của tỉnh Sóc Trăng cũng đã và đang thực hiện đưa “ánh sáng tri thức” đến với học sinh.

NGỌC HẢI